Στην καρδιά της ηπειρωτικής Ελλάδας, ένα σιωπηλό αλλά επικίνδυνο φαινόμενο απλώνεται στα δάση των ορεινών περιοχών. Έλατα και πλάτανοι – δύο εμβληματικά είδη των ελληνικών οικοσυστημάτων – ξεραίνονται μαζικά, αφήνοντας πίσω τους νεκρές ρίζες, ανησυχία και κινδύνους.
Ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ και μέλος της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Σάκης Αρναούτογλου, κατέθεσε ερώτηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, φέρνοντας στο προσκήνιο την ανάγκη για άμεση ευρωπαϊκή κινητοποίηση. Το φαινόμενο εντοπίζεται κυρίως στην ορεινή Ελλάδα και τα τελευταία χρόνια εντείνεται στα Τζουμέρκα, την Κοιλάδα του Αχελώου και τα Άγραφα – περιοχές με υψηλή περιβαλλοντική αξία και ιδιαίτερη πολιτισμική ταυτότητα.
Η εκτεταμένη ξήρανση των δέντρων φαίνεται να συνδέεται τόσο με την κλιματική αλλαγή (παρατεταμένες ξηρασίες, ακραίες θερμοκρασίες), όσο και με βιοτικούς παράγοντες, όπως επιθέσεις από φλοιοφάγα έντομα και παθογόνους μύκητες. Το αποτέλεσμα είναι η αποσταθεροποίηση των δασικών οικοσυστημάτων, η απώλεια βιοποικιλότητας, η αύξηση του κινδύνου πυρκαγιών και η επιτάχυνση της ερημοποίησης.
Με την παρέμβασή του, ο Σάκης Αρναούτογλου ζητά από την Κομισιόν:
- Να παρακολουθήσει συστηματικά το φαινόμενο της ξήρανσης ελάτων και πλατάνων σε ευαίσθητες ορεινές περιοχές της Ε.Ε.
- Να κινητοποιήσει ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία για έρευνα, πρόληψη και αποκατάσταση των πληγέντων δασών.
- Να ενισχύσει τη συνεργασία με τα κράτη μέλη για τη δημιουργία μηχανισμών έγκαιρης προειδοποίησης και παρέμβασης για την προστασία των δασικών οικοσυστημάτων από τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης.
«Η εξαφάνιση των δέντρων αυτών δεν είναι απλώς ένα φυσικό φαινόμενο. Είναι καμπανάκι για την οικολογική ισορροπία, την ποιότητα ζωής των ορεινών περιοχών και το μέλλον της ευρωπαϊκής φύσης. Αν δεν δράσουμε τώρα, θα είναι πολύ αργά», τονίζει ο Σάκης Αρναούτογλου.
Η ερώτηση έρχεται να ενισχύσει τη στρατηγική πρωτοβουλία του ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ στο Ευρωκοινοβούλιο για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των ορεινών και περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών, αξιοποιώντας τα μέσα που προσφέρει η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
Θέμα: Εκτεταμένη ξήρανση των ελάτων και των πλατάνων σε ορεινές περιοχές της Ελλάδας – Κίνδυνος για τη βιοποικιλότητα και τα δασικά οικοσυστήματα.
Τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα και με το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων παρατηρείται εκτεταμένη ξήρανση ελάτων και πλατάνων σε πολλές ορεινές περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τα Τζουμέρκα, την Κοιλάδα του Αχελώου και τα Άγραφα. Το φαινόμενο αυτό προκαλεί έντονη ανησυχία στις τοπικές κοινωνίες και στους επιστήμονες, καθώς πλήττει τα δασικά οικοσυστήματα, απειλεί τη βιοποικιλότητα και αυξάνει τον κίνδυνο πυρκαγιών και ερημοποίησης.
Η ξήρανση των ελάτων και πλατάνων φαίνεται να σχετίζεται τόσο με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (παρατεταμένες ξηρασίες, ακραίες θερμοκρασίες) όσο και με βιοτικούς παράγοντες όπως προσβολές από φλοιοφάγα έντομα και μύκητες. Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ένας ενιαίος μηχανισμός παρακολούθησης και συντονισμένης αντιμετώπισης του φαινομένου σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.
Με βάση τα παραπάνω, ερωτάται η Επιτροπή:
Παρακολουθεί το φαινόμενο της εκτεταμένης ξήρανσης των ελάτων και πλατάνων σε κράτη μέλη της ΕΕ, και ιδίως σε ορεινές περιοχές όπως τα Τζουμέρκα, η Κοιλάδα του Αχελώου και τα Άγραφα;
Υφίστανται ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία που μπορούν να αξιοποιηθούν για την έρευνα, πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου στις εν λόγω περιοχές;
Προτίθεται να ενισχύσει τη συνεργασία με τα κράτη μέλη για τη δημιουργία μηχανισμών έγκαιρης προειδοποίησης και παρέμβασης για την προστασία των δασικών οικοσυστημάτων από τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης;
