Στον απολογισμό του έργου που έχει επιτευχθεί στην Υπηρεσία Κυπριακής Χειροτεχνίας (ΥΚΧ) κατά τα έτη 2020-2022, προέβη η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας (ΥΕΕΒ) κα Νατάσα Πηλείδου, λίγες εβδομάδες πριν η Υπηρεσία μεταφερθεί στο νέο Υφυπουργείο Πολιτισμού.
Στην εκδήλωση, η οποία πραγματοποιήθηκε χθες βράδυ, Δευτέρα 30 Μαΐου 2022, στο Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας, στη Λαϊκή Γειτονιά, υπογράφηκε και το Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ της ΥΚΧ και της Αρχής Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού (ΑνΑΔ), μέσα από την υλοποίηση του οποίου θα παρέχονται πρότυπα εκπαιδευτικά προγράμματα σε τρεις, σε πρώτη φάση, παραδοσιακές τεχνικές, την κεραμική, την υφαντική και την κεντητική. Πρόκειται, όπως τόνισε η κα Πηλείδου, για ένα καθοριστικό βήμα στη μεγάλη προσπάθεια που καταβάλλεται τα τελευταία δύο χρόνια για διάσωση αφενός της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας κι αφετέρου για προώθηση της χειροτεχνίας ως χώρου επαγγελματικής σταδιοδρομίας.
Τα εκπαιδευτικά προγράμματα θα απευθύνονται σε ανέργους, μετανάστες και σε άτομα που βρίσκονται σε κλειστές δομές, όπως π.χ. οι φυλακές, που ενδιαφέρονται να ασχοληθούν επαγγελματικά με τον χώρο και θα επιχορηγούνται από την ΑνΑΔ. Τα προγράμματα κατάρτισης, εξήγησε η Υπουργός, σχεδιάστηκαν σε επιστημονική βάση από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, στο πλαίσιο Μνημονίου Συνεργασίας που υπογράφηκε τον Ιούνιο του 2021. Παράλληλα, η Υπηρεσία Κυπριακής Χειροτεχνίας έχει εγκριθεί από την ΑνΑΔ ως Κέντρο και Δομή Επαγγελματικής Κατάρτισης, ώστε να είναι σε θέση να προχωρήσει με την υλοποίηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
«Στο μεσοδιάστημα και μέχρι να γίνει εφικτή η παροχή των ολοκληρωμένων προγραμμάτων, εφαρμόστηκαν πιλοτικά εκπαιδευτικά προγράμματα κεντητικής στα Λεύκαρα και υφαντικής στο Γούρι, ώστε να κερδίσουμε πολύτιμο χρόνο. Σήμερα δεκατέσσερις νέες κεντήτριες Λευκαρίτικου κεντήματος συνεχίζουν να εκπαιδεύονται, ενώ, παράλληλα, παράγουν αντικείμενα που προωθεί η ΥΚΧ», σημείωσε η κα Πηλείδου, η οποία κατά την παρουσίασή της ανάπτυξε το όραμα του ΥΕΕΒ, στη βάση του οποίου στηρίχθηκαν οι πιο πάνω δράσεις.
«Το όραμά μας για την αναδιοργάνωση και τον εκσυγχρονισμό της Υπηρεσίας Κυπριακής Χειροτεχνίας γεννήθηκε μέσα από την αγωνία μας να διασώσουμε την άυλη πολιτιστική κληρονομιά μας, να την αναβιώσουμε, να την αναδείξουμε και να την εξελίξουμε ως ένα χώρο οικονομικής δραστηριότητας με προοπτικές», ανέφερε. Όπως εξήγησε η Υπουργός, το πρώτο βήμα έγινε με τη κατάρτιση το 2021 μίας ολοκληρωμένης μελέτης Στρατηγικού Σχεδιασμού, η οποία περιλαμβάνει και τον οδικό χάρτη για δράσεις της Υπηρεσίας έως το 2026. «Τη νέα πνοή σηματοδότησε η επιλογή του νέου λογότυπου που παρουσιάσαμε τον περασμένο Οκτώβριο. Ένα λογότυπο εμπνευσμένο από τα κυπριακά μοτίβα των κεντημάτων, υφαντών και ξυλόγλυπτων της Κύπρου, στο χρώμα του χαλκού. Έχουμε, επίσης, προχωρήσει με την αρχιτεκτονική μελέτη για την ανακαίνιση του καταστήματος της ΥΚΧ στη Λευκωσία, ενώ ο στόχος μας για τη δημιουργία σύγχρονης ιστοσελίδας και ηλεκτρονικού καταστήματος (e-shop) θα υλοποιηθεί, ελπίζουμε σύντομα, από το νέο Υφυπουργείο Πολιτισμού».
Η κα Πηλείδου αναφέρθηκε και στις διεθνείς δράσεις και διακρίσεις της ΥΚΧ, αλλά και στις συνέργειες που αναπτύχθηκαν για την προβολή της κυπριακής χειροτεχνίας τα δύο τελευταία χρόνια. Μερικές από αυτές είναι:
- Συμμετοχή στην 5η Μπιενάλε Revelations στο Grand Palais Ephemere, στο «Le Banquet», που θα γίνει στο Παρίσι τον Ιούνιο, όπου η Κύπρος θα συμμετέχει για πρώτη φορά με έργα πέντε Κύπριων καλλιτεχνών: του κεραμέα Βάσου Δημητρίου, της σχεδιάστριας κοσμημάτων Ηρώς Κασκάνη της υφάντριας Ιωάννας Λουκά και των ξυλουργών Navid και Sahand Gholipour, υπό την επιμέλεια του Δρ. Ιωσήφ Χατζήκυριακου.
- Ένταξη της ΥΚΧ ως ο επίσημος φορέας της Κυπριακής Δημοκρατίας στον διεθνή οργανισμό World Craft Council Europe το 2021, καθώς και στην ψηφιακή πλατφόρμα του «Homo Faber Guide» του Michelangelo Foundation. Οι δύο δράσεις ενισχύουν και ενδυναμώνουν τη δικτύωση της Υπηρεσίας με φορείς καθορισμού της Ευρωπαϊκής Πολιτικής στον τομέα της Χειροτεχνίας.
- Δωρεά χειροποίητων λευκαρίτικων ζωνών προς τη Συμφωνική Ορχήστρα Νέων, οι οποίες διανθίζουν πλέον την επίσημη ενδυμασία των νεαρών μουσικών της Ορχήστρας.
- Κατασκευή χειροποίητων χριστουγεννιάτικων στολιδιών που χρησιμοποιήθηκαν για τη διακόσμηση των κυπριακών αεροδρομίων.
Συνοψίζοντας, η κα Πηλείδου ανέφερε πως «οι δράσεις των τελευταίων δύο ετών αποτελούν παρά μόνο ένα μέρος ενός μακροπρόθεσμου έργου, που στοχεύει να προβάλει την παραδοσιακή χειροτεχνία ως την πιο απτή εκδήλωση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας, καθώς επίσης να καταγράψει και να καθιερώσει διεθνώς την ομορφιά της κυπριακής χειροτεχνίας και το ταλέντο των δημιουργών της». Εξέφρασε, παράλληλα, τη βεβαιότητα ότι και στο Υφυπουργείο Πολιτισμού οι άνθρωποι της ΥΚΧ θα συνεχίσουν να εργάζονται ακούραστα για να φέρουν εις πέρας την υψηλή αποστολή τους. «Πιστεύουμε ότι θα παραδώσουμε μια Υπηρεσία πιο έτοιμη από ποτέ να διαδραματίσει τον ρόλο της, οδηγώντας σε ουσιαστική πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική αναζωογόνηση τον τομέα της χειροτεχνίας», κατέληξε η Υπουργός.
Στο τέλος της εκδήλωσης προβλήθηκαν για πρώτη φορά τρεις ταινίες μικρού μήκους που δημιουργήθηκαν σε συνεργασία με τον κ. Filep Motwary, διεθνώς αναγνωρισμένο επιμελητή μόδας, συγγραφέα και «editor at large» της Vogue Greece, σε μία προσπάθεια καταγραφής των ενεργειών και δράσεων της ΥΚΧ και της προώθησης στο κοινό των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που ετοιμάζονται σε συνεργασία με την ΑνΑΔ. Οι ταινίες έχουν γενικό τίτλο #craftingcyprus και εστιάζουν σε τρεις κατηγορίες τοπικών τεχνικών χειροτεχνίας, στην κεντητική, κεραμική και υφαντική, και στην εξέλιξή τους. Με στόχο να ενθαρρύνει τους τεχνίτες να προστατεύουν και να συνεχίσουν να παράγουν χειροτεχνία, ο Motwary αγγίζει τη ζωτικότητα αξιών όπως η καθοδήγηση, η συνέργεια, το όραμα και η σημασία της μετάδοσης δεξιοτήτων στις νεότερες γενεές.
