Ο μακροπρόθεσμος δρόμος στο Νίγηρα είναι η ενίσχυση των δημοκρατικών δυνάμεων. Αυτό τόνισε ο ευρωβουλευτής και επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ Νίκος Παπανδρέου στην παρέμβασή του στη συζήτηση για το Νίγηρα στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Ο κ. Παπανδρέου στην ομιλία του δήλωσε τη σαφή καταδίκη του των πραξικοπημάτων και την έκκληση για άμεση επιστροφή στην πολιτική διακυβέρνηση και τη δημοκρατία και την απελευθέρωση του Προέδρου Bazoum.
Το 2021, επεσήμανε ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, ο Μοχάμεντ Μπαζούμ εξελέγη πρόεδρος του Νίγηρα στην πρώτη ειρηνική δημοκρατική μετάβαση της εξουσίας από τότε που η χώρα πέτυχε την ανεξαρτησία. Όμως, στις 26 Ιουλίου, ο Πρόεδρος Μπαζούμ καθαιρέθηκε σε μια στρατιωτική ανάληψη υπό την ηγεσία της προεδρικής φρουράς του. Οι διοργανωτές του πραξικοπήματος διόρισαν έκτοτε τον πρώην υπουργό Οικονομικών Αλί Μαχαμάν Λαμίν Ζέιν, ως νέο πρωθυπουργό.
Στη συνέχεια της ομιλίας του ο κ. Παπανδρέου τόνισε:
«Ενώ ο Νίγηρας παραμένει μια πολύ φτωχή χώρα, τα πρώτα χρόνια της θητείας του Προέδρου Bazoum είχαν θετική τάση. Υπήρχε κάποια οικονομική ανάπτυξη. Ο Νίγηρας υπήρξε βασικός εταίρος περιφερειακής ασφάλειας στις προσπάθειες κατά του Ισλαμικού Κράτους και των θυγατρικών της Αλ Κάιντα στο Σαχέλ.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Γαλλία, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η ECOWAS και η AU καταδίκασαν το πραξικόπημα και ζήτησαν την επιστροφή της συνταγματικής τάξης. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η σημερινή συζήτηση δείχνει τη βαθιά μας ανησυχία για το πώς εξελίσσονται τα γεγονότα εκεί.
Αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επισκέφθηκε τον Νίγηρα πέρυσι, προκειμένου οι ευρωβουλευτές μας να κατανοήσουν καλύτερα τις ανησυχίες για την περιφερειακή ασφάλεια. Μια σημαντική ανησυχία είναι η παρουσία τζιχαντιστών μαχητών και οι εξαιρετικά εξελιγμένες διεθνικές εγκληματικές δραστηριότητες λαθρεμπορίου.
Οι ευρωβουλευτές ενημερώθηκαν επίσης για το σημαντικό έργο της EUCAP Sahel. Η EUCAP Sahel Niger είναι μια μη στρατιωτική αποστολή ανάπτυξης ικανοτήτων που ιδρύθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως μέρος της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ). Στόχος της είναι να ενισχύσει τον τομέα εσωτερικής ασφάλειας του Νίγηρα και να βελτιώσει τις ικανότητές του για την καταπολέμηση σημαντικών απειλών για την ασφάλεια.
Η EUCAP έχει επιτύχει απτά αποτελέσματα. Πρώτον, υλοποίησε επιτυχώς Κινητές Δυνάμεις εντός των Δυνάμεων Εσωτερικής Ασφάλειας (ISF). Αυτό επέτρεψε στην EUCAP να εφαρμόσει το κράτος δικαίου στις απομακρυσμένες περιοχές του Νίγηρα που πλήττονται από τη βία. Από την άλλη, η EUCAP συνέβαλε επίσης στην ενίσχυση του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης και πέτυχε την επίτευξη σταθερής διεθνούς συνεργασίας.
Η EUCAP Sahel είναι επίσης παρούσα στο βόρειο τμήμα της χώρας – στο Agadez, το οποίο είναι επίσης ένα προπύργιο των Τουαρέγκ και ένα στρατηγικό σταυροδρόμι για τη ροή ανθρώπων και αγαθών βόρεια προς την Ευρώπη.
Μετά από τόσα πραξικοπήματα στην περιοχή του Σαχέλ, είναι φυσικό να σκεφτούμε τον σχεδιασμό της αρχιτεκτονικής ασφαλείας μας στην περιοχή. Θα πρέπει να αντιμετωπιστούν δύσκολα ερωτήματα, όπως πώς μπορούμε να υποστηρίξουμε καλύτερα τους εταίρους μας που αναπτύσσουν εύθραυστους δημοκρατικούς θεσμούς στο πλαίσιο ενός ολοένα και πιο δύσκολου πλαισίου ασφάλειας.
Είναι φυσικό να έχουμε αναστείλει τη συνεργασία μας για την ΚΠΑΑ κατά τη διάρκεια της τρέχουσας κρίσης γιατί δεν μπορούμε να διακινδυνεύσουμε να παρέχουμε υποστήριξη και ενθάρρυνση στους πραξικοπηματίες. Η ΕΕ ασφαλώς δεν είναι η μόνη που λαμβάνει μέτρα όπως αυτό. Η Γαλλία και η Γερμανία έχουν επίσης διακόψει τη βοήθεια, όπως και οι αφρικανοί γείτονες. Η Νιγηρία έκλεισε το 70% της συνολικής ηλεκτρικής παροχής του Νίγηρα. Φυσικά, ενώ οι αρχηγοί κρατών είναι αποδυναμωμένοι, ο πληθυσμός πληρώνει επίσης ένα τίμημα για τα οικονομικά μας αντίποινα. Αυτό είναι ένα δύσκολο καρύδι στο σπάσιμο.
Τα ζωτικά μας συμφέροντα για την ασφάλεια στην περιοχή παραμένουν. Πρέπει να σταματήσουμε την εξάπλωση του μαχητικού τζιχαντισμού. Αυτός ο τζιχαντισμός τροφοδοτεί την ανασφάλεια, αποσταθεροποιεί τις δημοκρατικές προσπάθειες σε ολόκληρη την περιοχή και αυξάνει τη ροή ανθρώπων και ναρκωτικών προς την Ευρώπη. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να εγκαταλείψουμε την περιοχή. Αυτό θα δημιουργήσει ένα κενό για ευκαιριακά ενδιαφερόμενα μέρη όπως η Ρωσία και η Κίνα και σε μικρότερο βαθμό η Τουρκία. Η Κίνα ενδιαφέρεται ελάχιστα για το αν η χώρα είναι δημοκρατική ή όχι – αρκεί να μπορεί να κάνει δουλειές. Η ομάδα Wagner μπορεί επίσης να αμφισβητήσει την επιρροή μας στην περιοχή. Το έχουν ήδη κάνει στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, την Μπουρκίνα Φάσο και στο Μάλι. Το αν θα είναι το ίδιο ενοποιημένοι μετά τον ξαφνικό θάνατο της ηγεσίας τους μένει να φανεί.
Μια στρατιωτική επέμβαση δεν είναι στα χαρτιά. Προσωπικά, αν με ρωτούσαν ποτέ, θα την καταψήφιζα. Κοιτάξτε τη Λιβύη. Η εκδίωξη του σημερινού δικτάτορα μέσω βίας μπορεί να δημιουργήσει ανεπιθύμητες συνέπειες και μπορεί να μην επαναφέρει τον Πρόεδρο Μπαζούμ με τον ταχύτερο δυνατό τρόπο.
Ο μακροπρόθεσμος δρόμος είναι η ενίσχυση των δημοκρατικών δυνάμεων. Μπορούμε να το κάνουμε αυτό όταν δεσμευόμαστε μέσω αφρικανικών θεσμών, συμπεριλαμβανομένης της ECOWAS, όταν συμπεριλαμβάνουμε την Αφρικανική Ένωση και όταν κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για να συνεργαστούμε με τον πληθυσμό και να κατευθύνουμε μέρος της ξένης βοήθειας για την ενίσχυση της λογοδοσίας. Επιτρέψτε μου να ολοκληρώσω τονίζοντας τον ρόλο των Αφρικανών, των αφρικανικών φωνών, των αυτόχθονων ιδρυμάτων και των αφρικανών πολιτών.»
Τελειώνοντας την ομιλία του ο κ. Παπανδρέου έθεσε τρία ζητήματα προς συζήτηση:
Θα τον ενδιέφερε να μάθει ποιος είναι, αν υπάρχει, ο αντίκτυπος του πραξικοπήματος στην κατάσταση στα βόρεια της χώρας.
Ζήτησε ενημέρωση για τις συζητήσεις εντός της ECOWAS σχετικά με τις επιλογές ασφάλειας και άμυνας που λένε ότι βρίσκονται ακόμη στο τραπέζι και πόσο σοβαρή απειλή θεωρείται αυτό?
Τέλος ζήτησε λεπτομέρειες για την κατάσταση των δύο αποστολών ΚΠΑΑ και αν μπορούμε να δεσμευθούμε για την ασφάλεια του προσωπικού στη χώρα, συμπεριλαμβανομένου του βορρά στο Agadez;
