«Σαράντα χρόνια πριν, η Ελληνίδα Υπουργός Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη ζήτησε από αυτό εδώ το βήμα, στο Mondiacult του 1982, την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, στην Αθήνα. Γιατί η επιστροφή και επανένωση των Γλυπτών δεν είναι μόνον θέμα ηθικής και δικαιοσύνης. Είναι θέμα, που θίγει και εισχωρεί στον πυρήνα των ιδίων των Αρχών, στις οποίες βασίζεται η UNESCO. Ο διάλογος μεταξύ των εθνών, προϋποθέτει τον διάλογο μεταξύ των πολιτισμών, ο οποίος με την σειρά του προϋποθέτει τον σεβασμό στην ιστορία, την κληρονομιά και την ταυτότητα κάθε έθνους», τόνισε στην ομιλία της η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη της κατά στο Παγκόσμιο Συνέδριο της UNESCO –Mondiacult 2022- με θέμα «Πολιτιστικές Πολιτικές και Βιώσιμη Ανάπτυξη», το οποίο διεξήχθη στο Μεξικό, από τις 28-30 Σεπτεμβρίου 2022.
«Ο Παρθενώνας, το μνημείο-σύμβολο της UNESCO, αποτελεί την πλέον εμβληματική περίπτωση ενός μνημείου, εγγεγραμμένου στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς, η ενότητα και η ακεραιότητα του οποίου δεν μπορεί να παραμένει ως σήμερα διαμελισμένη και διαταραγμένη. Η διατήρηση της αυθεντικότητας, της ενότητας και της ακεραιότητας της πολιτιστικής κληρονομιάς», είπε η Υπουργός Πολιτισμού, «συνεπάγεται, την από κοινού όλων μας, υπεράσπισή της απέναντι στην κλοπή, τη λεηλασία, τον βανδαλισμού και το παράνομο εμπόριο, όχι μόνο σε περιόδους ειρήνης αλλά και σε εκείνες των ένοπλων συρράξεων. Απαιτείται σήμερα μία συντονισμένη διεθνή δράση, για την επιστροφή των πολιτιστικών αγαθών στους νόμιμους ιδιοκτήτες τους και στους τόπους προέλευσής τους. Και αυτό αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία, όταν πρόκειται για μνημεία εξέχουσας σημασίας, μνημεία-σύμβολα των ιδρυτικών αρχών και των κοινών αξιών, τις οποίες μοιράζεται η παγκόσμια κοινωνία των πολιτών, που εκπροσωπούνται στα Ηνωμένα Εθνη».
Ο ρόλος του πολιτιστικού τομέα στην βιώσιμη ανάπτυξη των κοινωνιών σήμερα είναι περισσότερο κρίσιμος από ποτέ, είπε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, μιλώντας για τις σύγχρονες προκλήσεις: «Προκειμένου να αναδειχθεί πλήρως η δυναμική του Πολιτισμού υπό τις παρούσες και τις μελλοντικές συνθήκες απαιτείται όχι απλώς αναθεώρηση και προσαρμογή στόχων και προτεραιοτήτων ή αναδιάταξη δυνάμεων, πόρων και μέσων, αλλά ευρύτερη αλλαγή παραδείγματος, με ολοκληρωμένες και αναπτυξιακές στρατηγικές και πολιτικές. Απαιτούνται τολμηρές, ολιστικές και ολοκληρωμένες στρατηγικές για την διαχείριση των πολιτιστικών πόρων, που να ξεπερνούν τα παραδοσιακά εμπόδια , επιτυγχάνοντας την δυναμική σύνθεση της πολιτιστικής κληρονομιάς με την σύγχρονη δημιουργία, τις δημιουργικές βιομηχανίες με τις νέες τεχνολογίες και την εκπαίδευση».
Η Λίνα Μενδώνη αναφερόμενη στις αρχές και τις αξίες της UNESCO -η εφαρμογή των οποίων είναι απαραίτητη για την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του πολιτιστικού αποθέματος- επεσήμανε την σημασία της ατομικής και της συλλογικής ευθύνης στην ανάδειξη της πολιτιστικής πολυμορφίας και του πλουραλισμού, στην προστασία και τη διαφύλαξη του υλικού και άυλου πολιτιστικού κεφαλαίου από φυσικές και ανθρωπογενείς απειλές, συμπεριλαμβανομένων αυτών που προκαλούνται από την κλιματική κρίση, τις ένοπλες συρράξεις, τον βανδαλισμό και την παράνομη διακίνηση των πολιτιστικών αγαθών.
«Η κλιματική κρίση επηρεάζει κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας και κοινωνικής δομής. Απειλεί την υλική και άυλη κληρονομιά της ανθρωπότητας, το τοπίο και το ευρύτερο πολιτιστικό περιβάλλον. Ομως, εκτός από την φυσική ακεραιότητα, κινδυνεύει και η εννοιολογική ακεραιότητα της πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς υπονομεύεται ολόκληρο το πλαίσιο εντός του οποίου αυτή δημιουργείται, βιώνεται, ερμηνεύεται και κατανοείται. Η επαρκής, αποτελεσματική και βιώσιμη στρατηγική για την μακροπρόθεσμη διαχείριση και ανάπτυξη του υλικού και του άυλου πολιτιστικού αποθέματος απαιτεί ολοκληρωμένα στρατηγικά σχέδια βασιζόμενα στην ολιστική και ισορροπημένη θεώρηση φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος ως αποτέλεσμα της δημιουργικής και αγαστής συνεργασίας περισσοτέρων κρατών, φορέων και οργανισμών, ιδιαίτερα ανάμεσα στα μέλη της UNESCO», κατέληξε η Λίνα Μενδώνη.
