Να διαμορφώσει μια συνισταμένη με τις αντικρουόμενες ιδέες που έχουν κατατεθεί για τα θέματα του πλαφόν κυρίως στις τιμές εισαγωγής αερίου επιχειρεί η Κομισιόν στο προσχέδιο της πρότασης που καταθέτει δημόσια σήμερα εν όψει της Συνόδου Κορυφής της 20ης Οκτωβρίου.
Στο φόντο πρόβλεχης ότι σε περίπτωση πλήρους διακοπής της τροφοδοσίας από τη Ρωσία το έλλειμμα φυσικού αερίου θα είναι της τάξης των 100 bcm ετησίως στην ΕΕ κάνοντας τον χειμώνα του 2023 ιδιαίτερα δύσκολο η Επιτροπή προτείνει μια σειρά από μέτρα για την πρόληψη των υπερβολικών τιμών του φυσικού αερίου και της υπερβολικής αστάθειας και διακυμανσιμότητας εντός της ημέρας στις αγορές ενεργειακών παραγώγων που όμως θα ισχύσουν το πολύ για τρεις μήνες και θα ενεργοποιηθούν μόνο ως μέτρο «έσχατης ανάγκης», μετά από ομόφωνη απόφαση των κυβερνήσεων της Ε.Ε. και μόνο για το ενδιάμεσο διάστημα έως ότου «στηθεί» ο εναλλακτικός του TTF δείκτης τιμολόγησης του LNG στην Ευρώπη (Μάρτιος 2023).
Με τις προτάσεις αυτές δημοσιευμένες πάντως υπήγρξε μια σημαντική “βουτιά” άνω του 13% ατην τιμή του φυσικού αερίου στον κόμβο TTF που έφτασε στα 123 ευρώ/MWh, σε χαμηλό τριμήνου.=
Να σημειωθεί ότι η συνολική πρόταση της Κομισιόν, που προσπαθεί να συμβιβάσει τις θέσεις των “15” για επιβολή πλαφόν στην τιμή εισαγωγών αερίου αλλά και της Γερμανίας που την θεωρεί επικίνδυνη για την επάρκεια, ουσιαστικά πατά σε όσα είχε παρουσιάσει στις αρχές του μήνα η πρόεδρος, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Συνοδεύεται, δε, και από προσχέδιο Κανονισμού. Τα δυο κείμενα θα αποτελέσουν τη βάση της συζήτησης μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες (20-21 Οκτωβρίου).
Βασική στόχευση της Κομισιόν, εφόσον υπάρξει πολιτική απόφαση των ηγετών, είναι η υιοθέτηση του Κανονισμού, να γίνει κατά το Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας στο Λουξεμβούργο στις 25 του μηνός.
Οι τέσσερις άξονες
Με βάση το προσχέδιο που έχει διαρρεύσει προβλέπονται 4 άξονες δράσης.
Ο πρώτος έχει να κάνει με κοινές αγορές φυσικού αερίου και διασφάλιση επάρκειας εφοδιασμού. Εκεί εντάσσεται και η πρόταση για δημιουργία πλατφόρμας κοινών αγορών αερίου μέσα από την οποία, τον επόμενο χειμώνα, θα καλύπτεται τουλάχιστον το 15% των απαιτήσεων της κάθε χώρας σε αποθηκευμένο αέριο. Θα υπάρχει επίσης η δυνατότητα στις ευρωπαϊκές εταιρείες να σχηματίζουν κοινοπραξίες για κοινές αγορές.
Ο δεύτερος άξονας έχει να κάνει με τη δημιουργία νέου συγκεκριμένου δείκτη αναφοράς για το LNG, με στόχο να υποκαταστήσει τον ανάλογο Ολλανδικό TTF, ώστε να περιοριστεί η αυθαίρετη, όπως εκτιμάται, τιμολόγηση. Όπως αναφέρεται ο Σύνδεσμος των Ρυθμιστικών Αρχών της Ε.Ε., ACER, θα συλλέξει τα απαραίτητα στοιχεία έως τα τέλη του 2022, για να διαμορφωθεί ο νέος δείκτης στις αρχές του 2023. Εν τω μεταξύ η Κομισιόν επιδιώκει έναν μηχανισμό περιορισμού στο TTF που θα μειώσει τη μεταβλητότητα και θα συνδέεται και με τους υπόλοιπους κόμβους φυσικού αερίου που λειτουργούν εντός Ε.Ε., όπως περίπου προτείνει η πρόταση των “15”. Παράλληλα, σε ενδοημερήσιο επίπεδο θα λειτουργήσει ένας νέος μηχανισμός με τον ίδιο στόχο που θα επεκτείνεται στις αγορές παραγωγών ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου. «Αυτό θα συγκρατήσει τα άλματα των τιμών, καθώς και την κερδοσκοπία που θα μπορούσε να δημιουργήσει δυσκολίες σε ορισμένες χώρεςμέλη για την προμήθεια φυσικού αερίου», αναφέρεται χαρακτηριστικά. Επίσης η Κομισιόν αναφέρει ότι ένα πλαφόν στο φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται για την ηλεκτροπαραγωγή εμπεριέχει ρίσκα και πρέπει να συζητηθεί περαιτέρω.
Ο τρίτος άξονας έχει να κάνει με πρόταση για περαιτέρω χαλάρωση των κανόνων “εκτάκτου ανάγκης” για τις κρατικές ενισχύσεις (Temporary Crisis Framework) με νέες επιλογές στήριξης επιχειρήσεων που θα μειώνουν την ενεργειακή τους κατανάλωση.
Παράλληλα, η Επιτροπή σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Αρχή Αξιών και Κεφαλαιαγορών (ΕSMA) υιοθετεί δύο νέους κανονισμούς για να αμβλύνει τις πιέσεις στη ρευστότητα στους συμμετέχοντες στα Χρηματιστήρια Ενέργειας,λόγω των αυξημένων απαιτήσεων για κάλυψη των θέσεων που λαμβάνουν. Προβλέπεται συγκεκριμένα η αύξηση του ορίου εκκαθάρισης στα 4 δισ. ευρώ και η διεύρυνση των αξιών που μπορούν να γίνουν αποδεκτές ως εγγυήσεις για την κάλυψη των κινδύνων. Ως ένα πρόσθετο μέτρο τόνωσης της ρευστότητας των ενεργειακών ομίλων προβλέπεται ενισχυμένη χρηματοδότησή τους από τα Ταμεία Συνοχής και το Repower EU.
Ο τέταρτος άξονας των προτάσεων της Επιτροπής έχει να κάνει με τη θωράκιση των υποδομών αλλά και την επιτάχυνση των αδειοδοτικών διαδικασιών για την εγκατάσταση ΑΠΕ.
