Η «Αναγκαιότητα της Στεγαστικής Πολιτικής και ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης», ήταν το θέμα διαδικτυακής εκδήλωσης που διοργανώθηκε σήμερα Πέμπτη 16 Δεκεμβρίου 2021, με πρωτοβουλία της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας και της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής, σε συν-διοργάνωση με την Αναπτυξιακή Μείζονος Αστικής Θεσσαλονίκης ΑΕ/ΑΟΤΑ και το Ίδρυμα Heinrich Boell.
Στην εκδήλωση αναδείχθηκαν οι πολύπλευρες διαστάσεις του ζητήματος της στέγασης και οι αστικές προκλήσεις με τις οποίες συνδέεται, η ανάγκη υλοποίησης αποτελεσματικών πολιτικών στέγασης που μπορούν να απαντήσουν στον στεγαστικό αποκλεισμό, όπως και η αυξανόμενη ενεργειακή φτώχεια.
Παράλληλα στην ίδια εκδήλωση παρουσιάστηκαν μελέτες για το στεγαστικό ζήτημα που έχουν ολοκληρωθεί στην Θεσσαλονίκη και στην Νάουσα, καθώς και προτάσεις διαμόρφωσης αποτελεσματικών παρεμβάσεων και πολιτικών για μια ολιστική απάντηση στην πρόκληση που επηρεάζουν όλο και πιο διευρυμένα στρώματα της κοινωνίας μας, με τον ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να αναδεικνύεται καίριας σημασίας στη χάραξη στεγαστικής πολιτικής και στην υλοποίηση συναφών δράσεων και παρεμβάσεων.
Δ. Παπαστεργίου- Πρόεδρος ΚΕΔΕ: Η Αυτοδιοίκηση μπορεί να δώσει λύση στο πρόβλημα της αστεγίας και της στεγαστικής επισφάλειας. Να ενώσουμε δυνάμεις για να δώσουμε όλοι μαζί λύση στο πρόβλημα, που απειλεί την κοινωνική συνοχή των πόλεων μας.
«Όλοι όσοι κινούνται στις μεγάλες αλλά και στις μικρότερες πλέον πόλεις της χώρας, από τη μια βλέπουν ανθρώπους που κοιμούνται έξω, και από την άλλη βλέπουν δεκάδες, εκατοντάδες ή και χιλιάδες κενά σπίτια»
Με αυτή τη φράση, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και Δήμαρχος Τρικκαίων Δημήτρης Παπαστεργίου, περιέγραψε λακωνικά το πρόβλημα της αστεγίας, και της στεγαστικής επισφάλειας, ενώ ταυτόχρονα έθεσε και το ζήτημα της αξιοποίησης των αδιάθετων κτιρίων.
Στο φλέγον ζήτημα που γεννάται, του πώς μπορείς να συγκεράσεις τις δύο ανάγκες, από τη μια των ανθρώπων που θα ήθελαν, θα έπρεπε… είναι επιτακτικό να βρουν ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι τους και από την άλλη πως τα κτίρια αυτά να σώσουν ζωές… να αποκτήσουν ζωή τα ίδια τα κτίρια, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, επεσήμανε ότι αυτό ακριβώς το αίτημα έχει προκύψει στην Αυτοδιοίκηση εδώ και πάρα πολύ καιρό.
«Με αφορμή το κτηματολόγιο το οποίο προχωράει, ολοκληρώθηκε ή ολοκληρώνεται σε κάποιες πόλεις της χώρας, αυτό το οποίο επιτακτικά και εμείς ζητάμε είναι το να περιέλθουν στην Αυτοδιοίκηση τα ορφανά ακίνητα, αλλά και εκείνα που είναι μπλεγμένα, ξεχασμένα, έχουν χαθεί οι κληρονόμοι και δυστυχώς αν δεν δηλωθούν θα περιέλθουν γενικώς στο δημόσιο», τόνισε εμφατικά ο κ. Παπαστεργίου, και πρόσθεσε ότι στην ουσία όλοι αυτοί οι φορείς του δημοσίου που εκμεταλλεύονται τα ακίνητα και έχουν μερικές δεκάδες χιλιάδες ακίνητα, απλά θα αποκτήσουν μερικά ακόμη…
«Αν όμως αυτά τα αστικά ακίνητα περιέλθουν στους δήμους, είναι δεδομένο ότι θα βρουν τι να τα κάνουν, θα βρουν τους πόρους και τα προγράμματα να τα αξιοποιήσουν, θα βρουν τους πόρους να τα φτιάξουν».
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι η σημερινή διαδικτυακή συζήτηση, θα καρποφορήσει προτάσεις για το πως θα μπορέσει η ΤΑ να αξιοποιήσει και τις χρηματοδοτήσεις αλλά και τη μοναδική ευκαιρία καταγραφής των ακινήτων της χώρας, «έτσι ώστε να μπορέσουμε να δώσουμε λύση στην ανάγκη στέγασης αυτών των ανθρώπων οι οποίο είναι είτε άστεγοι , είτε επισφαλώς στεγασμένοι».
Ο κ. Παπαστεργίου έκανε λόγο για τη δημιουργία νέας γενιάς επισφαλώς στεγασμένων ή εν δυνάμει αστέγων, που λόγω της οικονομικής κρίσης, του αυξημένου κόστους ζωής ή του αυξημένου ενεργειακού κόστους, συναντώνται τακτικότερα πλέον στα συσσίτια και τις κοινωνικές δομές των Δήμων.
Συνεπώς, κατέληξε, «πρέπει να ενώσουμε δυνάμεις και φωνές και ας επιμείνουμε στο κράτος ότι η Αυτοδιοίκηση μπορεί να δώσει λύση. Η Αυτοδιοίκηση είναι η ίδια η λύση και η λύση είναι αυτή. Όλα αυτά τα ακίνητα που θα χαθούν ή θα ξεχαστούν ή θα είναι απλά μια ακόμη εγγραφή σε μια βάση δεδομένων ξεχασμένων ή αγνώστου ιδιοκτήτη ακίνητα, να περιέλθουν στον κάθε Δήμο, να γίνουν ακίνητα του Δήμου τα οποία απαντήσουν στην εκτεταμένη ανάγκη για κοινωνική στέγαση, θα στεγάσουν ανθρώπους οι οποίοι γυρνούν χωρίς στέγη».
Μαρία Καραγιάννη-Πρόεδρος ΜΑΘ ΑΕ/ ΑΟΤΑ: Οι στεγαστικές παρεμβάσεις του προγράμματος δράσης υποστηρίζουν μια δίκαιη και ισόρροπη αστική ανάπτυξη
Η Μαρία Καραγιάννη- Αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Τουρισμού Δήμου Θεσσαλονίκης, Πρόεδρος ΜΑΘ ΑΕ/ ΑΟΤΑ, αναφέρθηκε διεξοδικά στην πρωτοβουλία της ΜΑΘ ΑΕ/ ΑΟΤΑ, να διεξάγει σε συνεργασία με το ΑΠΘ, μελέτη για την κοινωνική και προσιτή κατοικία στη Θεσσαλονίκη, το 2020, η οποία παρουσιάστηκε στη σημερινή διαδικτυακή συζήτηση. Η σκοπιμότητα της μελέτης αυτής όπως είπε, ήταν η πλήρης κατανόηση της αγοράς κατοικίας, η καταγραφή των στεγαστικών αναγκών στην Θεσσαλονίκη και η εξέταση βιώσιμων και ολοκληρωμένων μοντέλων για την παροχή κοινωνικής και προσιτής κατοικίας σε αυτούς που το έχουν ανάγκη με βάση καλές πρακτικές. Η μελέτη που ολοκληρώθηκε με χρηματοδότηση των Open Society Foundations του ιδρύματος Heinrich Boell, οδηγεί στον σχεδιασμό παρεμβάσεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και στη λήψη αναγκαίων μέτρων.
Η ΜΑΘ ΑΕ ΑΟΤΑ, ως επιχειρησιακός βραχίονας των Δήμων της Μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης, ανέλαβε σε συνεργασία με φορείς και οργανώσεις της πόλης, το σχεδιασμό της Στρατηγικής του Δήμου Θεσσαλονίκης για την Κοινωνική και Προσιτή Κατοικία και την καταπολέμηση του κοινωνικού αυτού φαινομένου. Ο σχεδιασμός αυτός υποστηρίζεται από το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα URBACT III και το δίκτυο Ευρωπαϊκών πόλεων ROOF.
«Τον περασμένο Νοέμβριο, για τις ενέργειες συμμετοχικού σχεδιασμού σε τοπικό επίπεδο, η ΜΑΘ ΑΕ ΑΟΤΑ έλαβε το Ευρωπαϊκό Βραβείο στεγαστικής καινοτομίας από το Habitat International», σημείωσε η κα Καραγιάννη.
Η σημαντικότερη δομική παρέμβαση που υλοποιείται ήδη, είναι η δημιουργία ενός Φορέα Παροχής Κοινωνικής και Προσιτής Κατοικίας (Social Rental Agency) από την ΜΑΘ ΑΕ ΑΟΤΑ, που επικεντρώνεται στην δημιουργία δεξαμενής κατοικιών με σκοπό να διατεθούν σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες, με προσιτές τιμές και με κοινωνικά κριτήρια. Οι στεγαστικές παρεμβάσεις του προγράμματος δράσης υποστηρίζουν μια δίκαιη και ισόρροπη αστική ανάπτυξη.
Η παρέμβαση αυτή, ξεκίνησε με την συμβολή του Διεθνή Οργανισμού Μετανάστευσης και στην συνέχεια αναμένεται να στηρίξει και την υλοποίηση του πιλοτικού προγράμματος ‘Κοινωνική Κατοικία’ του Υπουργείου Εργασίας που έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης.
Για την ενημέρωση του κοινού και των ενδιαφερόμενων για τις παρεμβάσεις αυτές αλλά και για την ένταξή τους στο πρόγραμμα του Φορέα Κοινωνικής Μίσθωσης, η ΜΑΘ ΑΕ ΑΟΤΑ, από το 2022, θα λειτουργήσει μια πλατφόρμα για την κοινωνική και προσιτή κατοικία με υποστήριξη από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Συνεργαζόμαστε με την ΚΕΔΕ για τη διάχυση της πληροφορίας σε Δήμους και κοινωνικούς εταίρους έτσι ώστε να υπάρχει κοινή αντίληψη και κοινή προσπάθεια στην αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου του στεγαστικού αποκλεισμού και να εξασφαλιστεί το θεμελιώδες δικαίωμα στην στέγαση.
Σίμος Δανιηλίδης: Ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης στην εξασφάλιση του δικαιώματος στην στέγαση πρέπει να αναδειχθεί σε κεντρικό
«Ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης στην εξασφάλιση του δικαιώματος στην στέγαση είναι σημαντικός και θα πρέπει να αναδειχθεί σε κεντρικό» επεσήμανε ο Δήμαρχος Νεάπολης – Συκεών, Αντιπρόεδρος ΜΑΘ ΑΕ/ΑΟΤΑ, Πρόεδρος Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής ΚΕΔΕ, Σίμος Δανιηλίδης για να προσθέσει ότι «Προφανώς αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς ένα εθνικό στρατηγικό και θεσμικό πλαίσιο», επισημαίνοντας ότι η σημερινή εκδήλωση έχει ως σκοπό να παρουσιάσει το «πώς οραματιζόμαστε μια ολοκληρωμένη πολιτική στέγασης με κομβικό ρόλο και βασική συμβολή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Αυτά που για την υπόλοιπη Ευρώπη παραμένουν κεκτημένα, για μας είναι ακόμη ζητούμενα. Και ως Τ.Α. έχουμε αποδείξει ότι δεν αποφεύγουμε ευθύνες και αρμοδιότητες, αλλά αντίθετα διεκδικούμε για να υπηρετήσουμε την κοινωνία αποτελεσματικότερα» όπως είπε.
Σε εθνικό επίπεδο, οι στρατηγικές για την κοινωνική ένταξη και τη μείωση της φτώχειας οφείλουν να περιλαμβάνουν την αυτοδιοίκηση ως βασικό εταίρο στη διαμόρφωση και ανάπτυξη των σχετικών πολιτικών, να διαμορφώνουν την αυτοδιοίκηση της κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης. Μια εθνική πολιτική για την προσιτή και κοινωνική κατοικία οφείλει αντίστοιχα να ξεκινήσει από τη διάγνωση αναγκών σε τοπικό επίπεδο και την αντίστοιχη διαμόρφωση προτάσεων.
Ως Τοπική Αυτοδιοίκηση είμαστε υπερήφανοι που αναλαμβάνουμε την πρωτοβουλία για την κοινωνική προσιτή κατοικία. Μπαίνουμε μπροστά για να ξελασπώσουμε τη χώρα γιατί το μηδενικό απόθεμα κοινωνικής κατοικίας την εκθέτει ιδιαίτερα. Ελπίζω το κεντρικό κράτος να ‘‘πατήσει’’ στις πλάτες μας για να βρεθεί λύση στην ανάγκη αξιοπρεπούς και ποιοτικής κατοικίας για τους χιλιάδες συμπολίτες μας που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της αστεγίας». Επίσης επαναφέρουμε το θέμα της τράπεζας γης όπως και της μεταβίβασης στους δήμους των χωρίς ιδιοκτήτη ακινήτων που θα περιέλθουν στο δημόσιο μετά τη λήξη της σχετικής προθεσμίας από το Κτηματολόγιο.
Κλείνοντας, θέλω να τονίσω για άλλη μια φορά, ότι η τοπική αυτοδιοίκηση την τελευταία δεκαετία αποτελεί το μοναδικό θεσμό άσκησης κοινωνικής πολιτικής στη χώρα. Έχει υλοποιήσει σημαντικές παρεμβάσεις στον τομέα της στέγασης ευάλωτων κοινωνικά ομάδων.
Μιχάλης Κούπκας: Κομβικό για μια ισορροπημένη αστική ανάπτυξη το στεγαστικό ζήτημα
«Ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει εγκαίρως αντιληφθεί ότι το στεγαστικό ζήτημα είναι κομβικό για μια ισορροπημένη αστική ανάπτυξη», επεσήμανε ο Αντιδήμαρχος Οικονομικών Θεσσαλονίκης, Μιχάλης Κούπκας,
Αντιλαμβάνεται επίσης, όπως είπε, ότι η έλλειψη οικονομικά προσιτής κατοικίας δημιουργεί μια σειρά από σημαντικές προκλήσεις αστικής ανθεκτικότητας:
- Χωρίς ένα απόθεμα οικονομικά προσιτών κατοικιών, οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση της αστεγίας και για την παροχή βιώσιμων στεγαστικών λύσεων για τις ευάλωτες ομάδες είναι καταδικασμένες σε αποτυχία.
- Η έλλειψη οικονομικά προσιτής κατοικίας σε συνδυασμό με την απαξίωση του κτιριακού αποθέματος, οδηγεί σε πληθυσμιακή συρρίκνωση και μαρασμό γειτονιών της πόλης.
Με δεδομένο ότι οι αστικές προκλήσεις που σχετίζονται με το ζήτημα της στέγασης είναι πολλές και σημαντικές, προκύπτει η ανάγκη για την ανάπτυξη Στεγαστικής Πολιτικής σε τοπικό επίπεδο.
Η Στεγαστική πολιτική του Δήμου Θεσσαλονίκης περιλαμβάνει δομικές παρεμβάσεις καθώς δομικά είναι και τα προβλήματα και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε που εστιάζονται ουσιαστικά στην έλλειψη κοινωνικής και οικονομικά προσιτής κατοικίας στην πόλη.
«Η Τοπική Αυτοδιοίκηση οφείλει να αντιληφθεί τις σημαντικές αστικές προκλήσεις που συνδέονται με το στεγαστικό ζήτημα και να δημιουργήσει μια ευρύτερη συμμαχία με την κοινωνία των πολιτών (οργανώσεις και κινήματα) και την ακαδημαϊκή κοινότητα, για να μελετήσει σωστά τη συγκυρία και να αναδείξει την κατοικία ως κοινωνικό δικαίωμα και όχι ως εμπόρευμα ή κερδοσκοπική επένδυση» κατέληξε ο κ. Κούπκας στο χαιρετισμό του.
