«Μετά από πολλά χρόνια είμαι αισιόδοξος για την ελληνική οικονομία και την Ελλάδα» τόνισε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης κατά τη συζήτηση του Προϋπολογισμού. Αναφέρθηκε στις δυσκολίες της πανδημίας και των ανατιμήσεων και παρομοίασε την Ελλάδα με ένα όμορφο δικάταρτο καράβι που αλλάζει την παλαιά της μηχανή, την οικονομία της, με μεταρρυθμίσεις.
Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για τη Δημοσιονομική Πολιτική, ανέφερε πως λόγω της πανδημίας, οι επιλογές κατάρτισης του Προϋπολογισμού δεν είναι εύκολες καθώς υπάρχουν πολλές αβεβαιότητες που κανείς δεν θα πρέπει να τις αντιμετωπίσει με αλαζονεία. Τόνισε πως η επιστήμη μάς έχει δώσει εργαλεία, τα εμβόλια και ίσως σε λίγο καιρό θα έχουμε και το χάπι, κάτι που μπορεί να σημαίνει πως το 2022 θα είναι «έτος λήξης της πανδημίας τουλάχιστον για την οικονομία, γιατί ο ιός θα είναι για πολλά χρόνια μαζί μας».
Ολόκληρη η ομιλία του κ. Σκυλακάκη:
“Η συζήτηση του προϋπολογισμού κινήθηκε, αναγκαστικά, στα μεγάλα θέματα της εποχής, στην πανδημία, στις δαπάνες υγείας, στα θέματα του πληθωρισμού και των ακριβών τιμών.
Θα ξεκινήσω και εγώ από την πανδημία. Όταν προετοιμαζόμασταν για τον προϋπολογισμό του 2022, έπρεπε να αναλογιστούμε τί θα προβλέψουμε για την πανδημία του επόμενου έτους. Θα προβλέψουμε ένα πανδημικό έτος; Ένα έτος που θα έχουμε lockdown; Ένα έτος που δεν θα έρθουν σχεδόν καθόλου τουρίστες, όπως το 2020; Ένα έτος που θα είναι γεμάτες οι ΜΕΘ από ανθρώπους που κινδυνεύουν ή και χάνουν τη ζωή τους;
Η επιλογή δεν είναι εύκολη, όπως καταλαβαίνετε, γιατί η πανδημία εμπεριέχει πολύ μεγάλες αβεβαιότητες και κανείς δεν πρέπει να την αντιμετωπίζει με οποιοδήποτε αλαζονεία. Ωστόσο, τα επιστημονικά δεδομένα μας λένε, ότι έχουμε εργαλεία ως ανθρωπότητα πια, για να αντιμετωπίσουμε την πανδημία. Έχουμε τα εμβόλια, πολύ καλύτερα τεστ και μέτρα υγειονομικής προστασίας -όπως αυτά που οι πληθυσμοί πια έμαθαν και ακολουθούν- έχουμε και φάρμακα
Το χάπι της Pfizer για παράδειγμα, φαίνεται ότι μπορεί να είναι καθοριστικό και μιλάμε για 10άδες εκατομμύρια. Χθες ο κ. Μπουρλά μίλησε για 80 εκατ. παραγωγή, μέσα στο 2023, που αποτρέπει, τελείως, τη νοσηλεία για 9 από τις 10 περιπτώσεις. Και με τα εμβόλια, η αναμνηστική δόση, η τρίτη, φαίνεται ότι εμποδίζει -τουλάχιστον αυτά είναι τα πρώτα στοιχεία- την ανάπτυξη και της τελευταίας μετάλλαξης, της Όμικρον. Συνεπώς, ως σώφρονες, πιστεύω, κάναμε μία επιλογή, και είπαμε ότι το 2022 θα είναι έτος λήξης της πανδημίας, τουλάχιστον στην οικονομική της επίπτωση, γιατί ο ιός φαίνεται ότι θα είναι μαζί μας για πολλά χρόνια. Είναι μία επιλογή, με την οποία συμφωνούν οι διεθνείς Οργανισμοί. Και έμεινα αργά χθες το βράδυ να παρακολουθήσω τον Κύριο Μπουρλά, ο οποίος συμφωνεί με αυτή την άποψη. Και αν μου επιτρέπετε, λαμβάνω περισσότερο υπόψη την επιστημονική του άποψη, από διάφορα που άκουσα, εδώ, στην αίθουσα.
Σε κάθε περίπτωση, όσο υπάρχει η πανδημία και όσο μας επιβάλει να κάνουμε δαπάνες υγειονομικές, εμείς ως Υπουργείο Οικονομικών το έχουμε ξεκαθαρίσει, θα τις κάνουμε, χωρίς να μας απασχολεί το κόστος. Αυτό, το γνωρίζουν πολύ καλά και οι συνάδελφοι, και ο Κύριος Κικίλιας, προπαντός, που πέρασαν από το Υπουργείο Υγείας, ότι ποτέ δεν αρνηθήκαμε δαπάνες.
Όταν, όμως, κάνουμε τις δαπάνες, πρέπει να σκεφτόμαστε πώς θα δαπανήσουμε για να αντιμετωπίσουμε την πανδημία. Πόσα χρήματα θα βάλουμε στην πρόληψη και πόσα στην θεραπεία. Κοιτάξτε, η σωστή επιλογή, παγκοσμίως, είναι ότι τα χρήματα στην πρόληψη της πανδημίας πιάνουν τόπο για τη συγκεκριμένη περίπτωση αυτής της συγκεκριμένης πανδημίας, εξαιρετικά καλά. Τα εμβόλια προστατεύουν, πολύ περισσότερο, από ό,τι αν βρεθείς στη δεινή θέση να φτάσεις σε μία ΜΕΘ, όπου, παγκοσμίως, οι πιθανότητές σου δεν είναι καλές.
Και στην Ελλάδα, να ξέρετε, ότι όταν μπαίνεις στην ΜΕΘ έχεις αυξημένες πιθανότητες από τις περίφημες ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις. Έβλεπα, εδώ, κάποια στοιχεία του OECD και αξίζει να τα καταθέσουμε στα πρακτικά, για να τα έχουμε όλοι υπόψη μας. Ήμασταν το 2016-2017 και νομίζω ότι είμαστε, δεν έχω δει νεότερα στοιχεία, οι χειρότεροι στις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, λόγω υπερχρήσης αντιβιοτικών στην Ευρώπη. Παρακαλώ, αυτό θα ήθελα να κατατεθεί στα πρακτικά, γιατί έχει μία ιδιαίτερη αξία. Είναι από τα προβλήματα, που θα έπρεπε αυτή η αίθουσα να αντιμετωπίζει, από κοινού. Γιατί η υπερχρήση αντιβιοτικών, μας έχει κάνει απίστευτα ευάλωτους στα ενδονοσοκομειακά βακτήρια.
Όταν αυξάνονται τα κρούσματα, προφανώς, όλοι επιβαρύνονται και οι ΜΕΘ και τα νοσοκομεία. Αυτό, όμως, που σώζει ζωές είναι το εμβόλιο. Είναι τα τεστ. Είμαστε από τις πρώτες χώρες σε τεστ. Και αυτό που θα σώσει ζωές, στην επόμενη φάση, είναι να υπάρξει ένας μαζικός εμβολιασμός. Ειδικά τρίτης δόσης και πρώτης και δεύτερης, προφανώς, για την Όμικρον. Αυτό είναι καθοριστικής σημασίας και είναι πάρα πολύ σημαντικό, αν τούτη την ώρα, η αντιπολίτευση έβρισκε την ψυχική δύναμη και έλεγε κι αυτή ό,τι είναι υπέρ του υποχρεωτικού εμβολιασμού, για να στείλει ένα πολύ ισχυρό μήνυμα, γι’ αυτό το σκοπό.
Πάμε τώρα στο πόσα δαπανήσαμε και δαπανούμε για την υγεία. Κοιτάξτε, Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές. Παραλάβαμε ένα Σύστημα Υγείας -όπως όλοι γνωρίζουμε- με περιορισμένο αριθμό ΜΕΘ. Οι ΜΕΘ αυξήθηκαν, υπερδιπλασιάστηκαν. Παραλάβαμε ένα Σύστημα Υγείας, που οι ΜΕΘ, που υπήρχαν, δεν μπορούσαν να καλύψουν καν τις τρέχουσες ανάγκες, όχι τον πληθυσμό σε περίπτωση πανδημίας. Και οι δαπάνες που έγιναν στην υγεία τα προηγούμενα χρόνια, ειδικά στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας, ήταν δυστυχώς, περιορισμένες.
Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε κάνει την επιλογή να προτιμά να κάνει υπερπλεονάσματα, από την υπερφορολόγηση, και να βάζει τα λεφτά στο μαξιλάρι και όχι στο Σύστημα Υγείας. Τί έλεγε ο προϋπολογισμός όταν παραλάβαμε το Σύστημα Υγείας; Πρόβλεψη του 2019, τελευταίος προϋπολογισμός του ΣΥΡΙΖΑ, δαπάνες Υπουργείου Υγείας: 3,884 δισ. ευρώ. Τί λέει η πρόβλεψη του 2022; Προϋπολογισμός Υπουργείου Υγείας: 4,657 δισ. ευρώ. Και αν αφαιρέσετε και 136 εκατ. που είναι οι εξειδικευμένες δαπάνες Covid, στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Υγείας, 4,522 δισ. ευρώ. Έχουμε 637 εκατ. ευρώ άνοδο του προϋπολογισμού.
Επειδή υπάρχει, πάντα, το μπέρδεμα μεταξύ προϋπολογισμού και απολογισμού -γιατί υπάρχουν τα αποθεματικά και αυξάνονται οι δαπάνες υγείας στην πορεία του χρόνου- υπάρχει μία χρήση αυτής της αλλαγής για να μας λέει ο ΣΥΡΙΖΑ κάθε χρονιά, ότι μειώνουμε τις δαπάνες υγείας. Αυτό ήρθε και μας είπε και πέρυσι. Τί μας έλεγε ο Κύριος Τσίπρας και η Κυρία Αχτσιόγλου και ο Κύριος Τσακαλώτος, το επαναλάμβαναν όλοι μαζί στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό του 2021: «Φέρνετε έναν προϋπολογισμό τη χρονιά της πανδημίας για την επόμενη χρονιά, το 2021 που προβλέπει 572 εκατ. ευρώ λιγότερα για τη δημόσια υγεία».
Τι λέει η εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2021; Εκτιμήσεις από την εισηγητική έκθεση 2020: 4,829 δισ. ευρώ (με όλα τα αποθεματικά να έχουν κατανεμηθεί), 2021: 5,217 δισ. ευρώ. Δηλαδή αυξήσαμε, σε σχέση με το 2020 -που ήταν επίσης χρονιά πανδημίας- κατά 388 εκατ. ευρώ τις δαπάνες υγείας. Μας έλεγαν ότι θα κάνουμε 572 εκατ. ευρώ λιγότερα. Πέσατε έξω, Κυρίες και Κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ 960 εκατ. ευρώ (αντί για μείον 572 εκατ. ευρώ, έχουμε συν 388 εκατ. ευρώ). Αυτή είναι η πραγματικότητα. Πέσατε έξω 960 εκατ. ευρώ. Το ερώτημά μου είναι, πόσο θα πέσετε έξω το 2022;
Εγώ δεν θα σας πως όλα αυτά ήταν ψέμα. Δεν μου αρέσουν οι χαρακτηρισμοί γενικά. Αν και μερικές φορές θυμάμαι τη ρήση του Λένιν ότι «ένα ψέμα επαναλαμβανόμενο γίνεται αλήθεια», όταν σας ακούω. Αλλά σε κάθε περίπτωση, να είμαστε σοβαροί. Ερχόμαστε στην αίθουσα, για να μιλάμε με τα πραγματικά νούμερα και να μην επαναλαμβάνουμε κάτι που είναι προφανώς ανακριβές και προφανώς αναληθές. Πέρυσι, μας έλεγαν, επίσης, ο Κύριος Τσακαλώτος και η Κυρία Αχτσιόγλου, ότι είναι ψέμα, ότι το 2020 η ΝΔ αύξησε κατά 786 εκατ. ευρώ τις δαπάνες λόγω πανδημίας. Μας έλεγαν: Είναι ψέμα. Πράγματι είχαν δίκαιο. Δεν αυξήσαμε -με βάση την τελική εκτέλεση- κατά 786 εκατ. ευρώ τις δαπάνες υγείας το 2020, τις αυξήσαμε κατά 788 εκατ. ευρώ. Αυτή είναι η πραγματικότητα και η ευκολία με την οποία λέτε πράγματα σε αυτή την αίθουσα, που είναι προφανώς ανακριβή. Τώρα φεύγω από το θέμα των δαπανών υγείας και πηγαίνω στο μεγάλο θέμα των ανατιμήσεων.
Τo πρόβλημα στις ανατιμήσεις προκύπτει κατά κύριο λόγο από το φυσικό αέριο. Αν δείτε την ιστορική εξέλιξη των καυσίμων, το πετρέλαιο είναι σχετικά κοντά στο ιστορικό αυτής της δεκαετίας. Το 2013 και 2041 ήταν χειρότερα τα πράγματα, αφού η τιμή του πετρελαίου ήταν κοντά στα 100 ευρώ το βαρέλι, τα πρώτα χρόνια διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ έπεσε στα 50 -και αυτό ήταν ένα ιδιαίτερα θετικό γεγονός, που θα βοηθούσε την ελληνική οικονομία τότε να ανακάμψει, αλλά τότε συνέβησαν άλλα γεγονότα- ενώ το 2018-2019 ήταν κοντά στα 65-70 ευρώ και τώρα είναι γύρω στα 70 ευρώ και κάτι.
Συνεπώς, το πρόβλημά μας δεν είναι το πετρέλαιο. Έχει σημασία αυτό που θα σας πω. Είναι το φυσικό αέριο, η τιμή του οποίου έχει εκτιναχθεί, και ενώ ήταν, προ κρίσης, στα 15-20 ευρώ έχει πάει τώρα στα 70 και πάνω. Κάτι, που πιέζει, αφάνταστα, όλα τα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη. Έχουμε, λοιπόν, ένα πρόβλημα ακρίβειας κυρίως λόγω ηλεκτρισμού κι αυτό είναι το πιο δύσκολο που έχουμε να αντιμετωπίσουμε.
Τι έρχεται, λοιπόν, και μας προτείνει η αξιωματική αντιπολίτευση; Μας λέει να μειώσουμε τον φόρο κατανάλωσης στη βενζίνη, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Και πήγα και ζήτησα τί σημαίνει αυτό δημοσιονομικά, σύμφωνα με την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ. Θα χάναμε αν την ακολουθούσαμε -χονδρικά σας λέω- 600 εκατ. ευρώ από την βενζίνη φόρους, 190 εκατ. ευρώ από το ντίζελ θέρμανσης, 160 εκατ. ευρώ από το ντίζελ κίνησης και 4 εκατ. ευρώ από το φυσικό αέριο.
Το πρόβλημά μας είναι το φυσικό αέριο. Και εδώ, μας ζητούν να βάλουμε απίστευτα χρήματα, 600 εκατ. ευρώ είναι πολλά λεφτά απώλεια φόρων, στη βενζίνη. Να δούμε, από πλευράς κοινωνικής ανισότητας, τί σημαίνουν αυτά τα 600 εκατ. ευρώ. Έψαξα και βρήκα τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας. Πόσοι στην Ελλάδα δεν έχουν αυτοκίνητο, οπότε δεν παίρνουν τίποτα από αυτή τη μείωση φόρου; Είναι 1,3 εκατ. περίπου. Πόσοι έχουν ένα αυτοκίνητο; Είναι περίπου 2 εκατ. Και πόσοι έχουν δύο με τρία αυτοκίνητα και πάνω; Είναι άλλο ένα εκατ. άνθρωποι. Όταν κάνεις μια μείωση του φόρου στη βενζίνη, ποιοι παίρνουν τα λεφτά; Το 1,3 εκατ. που είναι οι φτωχότεροι δεν παίρνουν τίποτε. Μηδέν. Αυτοί που είναι το 1 εκατ. πλουσιότεροι -όταν έχεις δύο ή τρία αυτοκίνητα, κάπως πλουσιότερος είσαι, πώς να το κάνουμε- παίρνουν τη μερίδα του λέοντος. Έρχεστε και μας λέτε, λοιπόν, να κάνουμε κοινωνική πολιτική, κατά των ανισοτήτων, παίρνοντας φόρους -τους οποίους κάποια στιγμή θα τους πληρώσουμε- για να τους δώσουμε κατά κύριο λόγο στους πλουσιότερους και αποκλείοντας τους φτωχότερους. Κι αυτό είναι κοινωνική πολιτική του «ευαίσθητου αριστερού» και εγώ είμαι ο «ανάλγητος νεοφιλελεύθερος». Κάπου τα έχουμε μπερδέψει. Νομίζω κατά βάση αυτό συνέβη. Είναι ότι εμείς καλύψαμε στην πρώτη φάση καλά την αγορά του ηλεκτρισμού και θέλατε, απλώς, να πείτε κάτι άλλο από αυτό που λέμε εμείς. Γι’ αυτό και κάνετε αυτή την πρόταση, την εξόχως αντικοινωνική. Αυτό νομίζω ότι έχει συμβεί, επί της ουσίας.
Πάω, λοιπόν, προς το μέλλον και την ουσία της πολιτικής μας. Κοιτάξτε, κυρίες και κύριοι βουλευτές, λεφτόδεντρο δεν υπάρχει. Ότι δαπανούμε φέτος, αν το κάνουμε από έλλειμμα θα το πληρώσουμε κάποια στιγμή στο μέλλον. Μαγικές συνταγές δεν υπάρχουν για να δαπανούμε χρήματα. Πρέπει να είμαστε σώφρονες και αυτό προσπαθούμε.
Το χρέος μας είναι σημαντικό, υπάρχει εμπιστοσύνη -αναφέρθηκε η κ. Λαγκάρντ χθες στην ελληνική οικονομία και αυτό δείχνουν τα spread και τα επιτόκια. Αυτή η εμπιστοσύνη υπάρχει και στην ΕΚΤ και στους Θεσμούς και στις αγορές και στους εταίρους μας -θυμίζω τον νέο Γερμανό Υπουργό Οικονομικών.
Επειδή δεν λέμε τρέλες και κάνουμε μεταρρυθμίσεις υπάρχει η εμπιστοσύνη, αλλιώς δεν θα υπήρχε εμπιστοσύνη. Η δουλειά που κάνουμε ήδη αποδίδει. Και αυτό φαίνεται από δύο πολύ συγκεκριμένα στοιχεία: Επενδύσεις και εξαγωγές. Αυτές, ήδη, το 2021 είναι θεματικά πάνω από τις αντίστοιχες του 2019. Το 2021 ήταν μια χρονιά πανδημίας και σε σχέση με το 2019 θα έχουμε παραπάνω από 10% αύξηση στις επενδύσεις, ενώ θα έχουμε και σημαντική αύξηση στις εξαγωγές, οι οποίες θα πάνε πάνω από 35 δισ. ευρώ, εξαγωγές αγαθών.
Αυτό σημαίνει ότι η ανάκαμψη έχει, ήδη, σε κάποια κομμάτια της οικονομίας ξεκινήσει και όταν βγούμε από την δεινή θέση στην οποία βρεθήκαμε λόγω της πανδημίας, η οικονομία θα πάει πάρα πολύ καλά, γιατί υπάρχουν ταυτόχρονα και οι μεταρρυθμίσεις που κάνουμε, η μείωση της φορολογίας και των εισφορών, η ψηφιοποίηση του Κράτους και οι επενδύσεις στην πράσινη μετάβαση. Η ανάκαμψη παρά τα όσα λέγατε είναι προφανώς τύπου «V» -αυτό το βλέπει οποιοσδήποτε κοιτάει τα νούμερα- ενώ και με την αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης του χρόνου θα έχουμε 11 δισ. ευρώ δημόσιες επενδύσεις συν τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης.
Στα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης την επόμενη εβδομάδα θα υπογράψουμε σύμβαση με τις 4 συστημικές τράπεζες και μέσα στις επόμενες μέρες θα διώξουμε 800 εκατ. ευρώ στις συστημικές και άλλα 600 στην EBRD και στην ΕΙΒ για να ξεκινήσει αυτό το τεράστιο και πολύ σημαντικό εργαλείο για επενδύσεις που είναι πρόσθετο. Επίσης, θα καταθέσουμε για το Ταμείο Ανάκαμψης το επόμενο αίτημα πληρωμής στις επόμενες μέρες, μέχρι τις 29 Δεκεμβρίου – θυμίζω ότι υπάρχουν ακόμα χώρες που δεν έχουν πάρει έγκριση καν του αρχικού σχεδίου – και πιστεύω ότι παρά τις δυσκολίες θα πετύχουμε πολύ μεγάλες απορροφήσεις στα επόμενα χρόνια. Δεν θα είναι μια εύκολη πορεία ο επόμενος προϋπολογισμός, αλλά πιστεύω ότι έχουμε τη δυνατότητα να ανταπεξέλθουμε στις προκλήσεις.
Τελειώνοντας θα ήθελα να κάνουμε μια μεταφορά. Φανταστείτε την Ελλάδα σαν ένα καράβι, σαν ένα όμορφο δικάταρτο ιστιοφόρο με μια παλιά μηχανή – η οικονομία μας ήταν μια παλιά μηχανή. Πριν από επτά χρόνια το καράβι το ανέλαβε ο προηγούμενος καπετάνιος, ανεμοδαρμένο αλλά πλόιμο. Αντί να το στρέψει στον ούριο άνεμο πήγε να το οδηγήσει στον ύφαλο. Είχε μάλιστα φωνάξει και το πλήρωμα για να χορεύουν στο κατάστρωμα κατά τη διάρκεια της πορείας προς τον ύφαλο. Ευτυχώς άλλαξε την τελευταία στιγμή ρότα, αλλά στη στροφή της τελευταίας στιγμής έσκισε τα μισά πανιά – τα 100 δις ευρώ που έλεγαν οι Ευρωπαίοι ότι χάσαμε. Στη συνέχεια, σε αυτούς που στο καράβι έκαναν τις πιο κρίσιμες δουλειές, ο καπετάνιος τους έκοψε τις μερίδες στο μισό και αυτοί αντέδρασαν αναλόγως, όπως όλοι θυμόμαστε. Τα άλλα ιστιοφόρα έσκιζαν το κύμα και το καράβι «κουτσοταξίδευε» με ταχύτητα που πλησίαζε το μηδέν. Το πλήρωμα είδε και απόειδε, άλλαξε καπετάνιο και αυτή τη στιγμή έχουμε μια καινούργια κυβέρνηση που πέρασε 2,5 χρόνια με τις μεγαλύτερες φουρτούνες που μπορούσε κανείς να βρει. Δεν υπάρχουν πιο σκληρές στιγμές από αυτές που πέρασε αυτή η κυβέρνηση την τελευταία διετία. Στιγμές δύσκολες, όταν έπρεπε να πάρεις αποφάσεις ζωής για τους ανθρώπους. Στιγμές δύσκολες που τις ζήσαμε όλοι και εμείς και οι οικογένειές μας.
Σας βεβαιώνω όμως από πλευράς οικονομικής, ότι μόλις βρούμε λίγο καλό καιρό το καράβι θα τιναχθεί με ορμή μπροστά και θα αρχίσει να σκίζει ξανά τον άνεμο. Αυτό είμαι βέβαιος ότι θα συμβεί, γι’ αυτό μετά από πολλά χρόνια είμαι για πρώτη φορά πραγματικά αισιόδοξος για την ελληνική οικονομία και την Ελλάδα”.
