Εξήντα γεφύρια, πολλά ποτάμια, η καθαρότερη λίμνη της Ευρώπης, φανταστικές χαράδρες, γραφικά χωριά, χιονοδρομικό, γαστρονομία, ιστορία, πολιτισμός. Γραφικά σοκάκια με ζωγραφισμένες ντάμες, ταβερνούλες πλάι στο κύμα, τσιπουράκι και θαλασσινοί μεζέδες.
Ο λόγος για την πανέμορφη ορεινή Ευρυτανία! Έναν τόπο που «φωνάζει» Ελλάδα! Τόπος με σημαντικό παρελθόν που έχει «σμιλεύσει» μια ιστορία βαριά, ένα τοπίο ζηλευτό, με τραχύτητα αλλά συνάμα γραφικότητα και ζεστασιά.
Η ορεινή Ευρυτανία είναι μια ανερχόμενη δύναμη στον τομέα του εναλλακτικού τουρισμού, συγκεντρώνοντας μοναδικά πλεονεκτήματα που καθηλώνουν τον επισκέπτη. Πεζοπορία σε μονοπάτια, αναρριχήσεις, γευσιγνωσία, γαστρονομία, βαρκάδα στη λίμνη Κρεμαστών, ξεναγήσεις σε οικισμούς και πολλά άλλα προσφέρουν μια ανεπανάληπτη εμπειρία στον επισκέπτη.
Λίμνη Κρεμαστών – Να την πιείς στο ποτήρι…
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη στην Ελλάδα, με τα ομορφότερα νερά που μπορεί να αντικρίσει κανείς τα οποία παραπέμπουν στα ξακουστά νορβηγικά φιόδρ. Αποτελεί την καθαρότερη λίμνη στην Ευρώπη και μια από τις καθαρότερες σε όλο τον κόσμο, καθώς σ’ αυτήν εκβάλουν τέσσερις ποταμοί, οι Αχελώος, Ταυρωπός, Τρικεριώτης και Αγραφιώτης!
Απέχει περίπου μιάμιση ώρα με τροχοφόρο από το Καρπενήσι, όμως η βαρκάδα στη λίμνη, αποζημιώνει και με το παραπάνω.
Μάλιστα, αυτό το καλοκαίρι η περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας εφαρμόζει ένα πιλοτικό πρόγραμμα με δωρεάν ξεναγήσεις στη λίμνη, σε μια προσπάθεια γνωριμίας του ευρύτερου κοινού με τον υπέροχο αυτό τόπο. Κατά τη διάρκεια της πλωτής περιήγησης – με οδηγό τον Παναγιώτη Μακρή, ένα από τα ανερχόμενα ταλέντα του τόπου στην παραγωγή και τον τουρισμό – γνωρίσαμε τα σημαντικά αξιοθέατα όπως την επιβλητική και ξεχωριστής τεχνοτροπίας γέφυρα της Τατάρνας, καθώς και οι γέφυρες της Επισκοπής, του Μανώλη και της Τέμπλας.
Τα περίφημα 60 γεφύρια της Ευρυτανίας
Όπως προαναφέρθηκε, η Ευρυτανία έχει 60 γεφύρια! Αυτό και μόνο μαρτυρά το… ανάγλυφο των εδαφών της, που χαρακτηρίζεται από ορεινούς όγκους, πανέμορφους και ξακουστούς.
Κάθε γεφύρι είναι μοναδικό και ανεπανάληπτο, κανένα δεν είναι ίδιο με το άλλο, καθώς η αρχιτεκτονική και το σχήμα τους εξαρτάται από τις εκάστοτε μορφολογικές συνθήκες. Το πιο ξακουστό και παλιό γεφύρι της περιοχής, είναι το Γεφύρι του Μανώλη. Κατασκευάστηκε το 1659 από τον πρωτομάστορα Μανώλη. Ο πρωτομάστορας έβαζε το «κλειδί», την τελευταία πέτρα, ήταν η πιο δύσκολη δουλειά και η πιο επικίνδυνη.
Όμως, με την κατασκευή της τεχνητής λίμνης τη δεκαετία του ’50, το γεφύρι καλύπτεται έκτοτε – άλλοτε εξολοκλήρου και άλλοτε μερικώς – από το νερό της λίμνης. Μάλιστα, στο βυθό της λίμνης είναι βυθισμένος ο ναός της Παναγίας της Επισκοπής καθώς και περίπου 18 οικισμοί που εγκαταλείφθηκαν προκειμένου να δημιουργηθεί η λίμνη τη δεκαετία του ’60. Πρόκειται για ένα ακόμη «αξιοθέατο» που μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού στη λίμνη, ενισχύοντας όλη την ευρύτερη περιοχή.
Οικισμός Φιδάκια: Το… Νυμφαίο της Ευρυτανίας
Λίγοι τόποι στην Ελλάδα εκπέμπουν την αυθεντικότητα, την «ψυχή», τη μαγεία και την ομορφιά του παραδοσιακού οικισμού που Φιδάκια. Πρόκειται για οικισμό από την αντίθετη πλευρά του νομού συγκριτικά με τη λίμνη των Κρεμαστών, που απέχει περί τα 25 χλμ. από το Καρπενήσι.
Επισκεπτόμενος τον οικισμό, μεταβαίνεις αυτομάτως σε μια άλλη εποχή αυθεντικότητας, όπου κτίσματα, άνθρωποι και ατμόσφαιρα «δένουν» με την ιστορία και την ομορφιά του τόπου, ως ένας πίνακας ζωγραφικής. Και ναι, στα Φιδάκια, ο χρόνος έχει σταματήσει σε μια άλλη εποχή. Ίσως το πιο μαγευτικό ησυχαστήριο που έχουμε επισκεφτεί ποτέ…
Ο οικισμός μετράει μόλις δέκα μόνιμους κατοίκους κατά τη χειμερινή περίοδο και μόλις σαράντα το καλοκαίρι. Ο κ. Δημήτρης υποδέχτηκε την ομάδα στο παραδοσιακό καφενείο του χωριού, όπου προσφέρθηκαν τοπικά εδέσματα γλυκιά του κουταλιού με θέα τη λίμνη.
Χτισμένος σε υψόμετρο περίπου 1.000 μέτρων, ο οικισμός είναι ανακηρυγμένος ως παραδοσιακός, γι’ αυτό και η είσοδος των αυτοκινήτων σε αυτόν απαγορεύεται. Πέτρινα σοκάκια, κτίρια, πλατείες και βρύσες συνθέτουν την υπέροχη εικόνα του με το χρόνο εδώ να κυλά νωχελικά, δίνοντας την αίσθηση ότι έχει σταματήσει.
Πεζοπορία στον Τόρνο
Ένα από τα μεγάλα ατού της Ευρυτανίας είναι τα εκπληκτικά της καταπράσινα και κατάφυτα φαράγγια, ιδανικά για περιηγητές που θέλουν να ζήσουν και να γευτούν… Ελλάδα, στην πιο ανόθευτη μορφή. Μια από αυτές τις σπάνιες εμπειρίες, μπορεί να ζήσει ο επισκέπτης στα μονοπάτια του Τόρνου, μετά τη μονή του Προυσού, μέσα σε ένα υπέροχο και καταπράσινο περιβάλλον.
Η Ευρυτανία διαθέτει μια πληθώρα σηματοδοτημένων μονοπατιών, ανάμεσα στα οποία και εκείνο των Καταρρακτών. Η διαδρομή διαρκεί περίπου μία έως μιάμιση ώρα, με σταθερό βήμα και χωρίς πολλές στάσεις, και περνάει μέσα από ένα υπέροχο καταπράσινο περιβάλλον με καταρράκτες, γεφυράκια και γάργαρα νερά, καθώς και μια υπέροχη πέτρινη γέφυρα.
Η Μονή του Προυσσού – Το θρησκευτικό διαμάντι
Επόμενη στάση: Μονή του Προυσσού. Δέος, μυσταγωγία και κατάνυξη. Σκαλισμένη στα βράχια των βουνών Χελιδώνα και Καλιακούδα και λόγω της δύσκολης διέλευσης, η Μονή έμεινε εκτός του οθωμανικού κλοιού και αποτέλεσε τη βάση του Γεώργιου Καραϊσκάκη. Οι τολμηροί ανέβηκαν στο ρολόι που δεσπόζει στη μέση του φαραγγιού.
Σε απόσταση περίπου 31 χλμ. από το Καρπενήσι, η μονή καλωσορίζει τους επισκέπτες με μια άκρως επιβλητική εικόνα, καθώς μοιάζει σφηνωμένη μέσα στις βραχώδεις πλαγιές ανάμεσα στα βουνά Χελιδόνα, Καλιακούδα και Παναιτωλικό. Αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, πολλοί την αποκαλούν και «σπίτι της Παναγιάς», καθώς, σύμφωνα με την παράδοση, το μοναστήρι ανεγέρθηκε σε σημείο που επέλεξε η ίδια η Παναγία. Η εικόνα της «Παναγίας Προυσιώτισσας» προέρχεται από την Προύσα της Μικράς Ασίας και εικάζεται ότι είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά.
Το μοναστήρι είναι από τα λίγα που διασώζονται στην Ευρυτανία και κοσμείται από τοιχογραφίες που φιλοτεχνήθηκαν γύρω στο 1785. Μέσα στον βράχο υπάρχει κρύπτη, που έχει διαμορφωθεί σε παρεκκλήσι, και εκεί υπάρχουν τοιχογραφίες του 13ου αιώνα, ενώ το ξυλόγλυπτο τέμπλο της κρύπτης χρονολογείται από τα 1810.
Το διαδραστικό Κέντρο Ιστορίας Πολιτισμού Ευρυτανίας
Ένα από τα πλέον σύγχρονα, διαδραστικά και βιωματικά μουσεία στην Ελλάδα διαθέτει από το 2019 η Ευρυτανία και είναι κάτι που δικαίως μπορεί να υπερηφανεύεται.
Πρόκειται για το Κέντρο Ιστορίας Πολιτισμού Ευρυτανίας, όπου μας υποδέχτηκαν η Ηλιάνα Ζιώγα, Εκπαιδευτικός – Μουσειολόγος και ο Θανάσης Αθανασιάς, Μηχανολόγος Μηχανικός. Οι δυο τους με περίσσιο μεράκι και αγάπη που καθηλώνει τον επισκέπτη, επιμελήθηκαν τη διαμόρφωση του μουσείου, επιτυγχάνοντας ένα αρμονικό πάντρεμα του ιστορικού παρελθόντος του τόπου με το παρόν και το μέλλον. Το μουσείο ολοκληρώθηκε το 2019 και την πρώτη χρονιά λειτουργίας του είχε 6.000 επισκέψεις, σχολεία, πανεπιστήμια κ.λπ.
Ένα μουσείο καινοτόμο και σίγουρα πρότυπο, που παρουσιάζει στους επισκέπτες του το μεγάλο ιστορικό και πολιτιστικό υπόβαθρο της ευρύτερης περιοχής της Ευρυτανίας. Στην έκθεση παρουσιάζεται όλη η εξέλιξη της Ευρυτανίας από την αρχαιότητα μέχρι και τη νεότερη ιστορία.
Η σύγχρονη οπτική του μουσείου, μέσω της αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών 3D, VR και η βιωματική ψηφιακή περιήγηση στον βυθό της Λίμνης των Κρεμαστών και της Μονής της Επισκοπής, δομούν μια ολοκληρωμένη εμπειρία σ’ αυτό το απολύτως ιδιαίτερο μουσείο.
Γαστρονομικές εμπειρίες – παραγωγικές μονάδες
Από την εξόρμηση στην καταπράσινη Ευρυτανία, δεν έλειψαν οι γαστρονομικές ανακαλύψεις με τοπικά προϊόντα της περιοχής. Οι επισκέψεις στο Αλλαντοποιείο Στρεμμένου στον δρόμο προς τη Μονή Προυσσού και στο κτήμα ιχθυοκαλλιέργειας πέστροφας Fresko, εντυπωσίασαν την ομάδα, προσφέροντας ευχάριστες γευστικές εκπλήξεις. Η ομάδα δοκίμασε τα τοπικά σαλάμια αέρος, προσούτο και λότζα, ενώ οδηγήθηκε για μεσημεριανό γεύμα στο «σπίτι της πέστροφας» Freskο, όπου γεύτηκε μια ποικιλία συνταγών με κεντρικό υλικό την πέστροφα.
Η μονάδα Fresco βρίσκεται στο 13ο χιλιόμετρο Καρπενησίου – Προυσού, σε ορεινή και «παρθένα» περιοχή. Το νερό που τροφοδοτεί τη μονάδα είναι από πηγή και μοιράζεται στις δεξαμενές χωρίς να ανακυκλώνεται, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για την καθαρότητα και τη γνησιότητα του προϊόντος. Με σταθερά χαμηλή θερμοκρασία νερού καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, ο χρόνος ανάπτυξης των ψαριών ανέρχεται σε 18 με 20 μήνες.
Η αργή – και χωρίς άλλες παρεμβάσεις – ανάπτυξη σε πεντακάθαρα νερά δίνει πιστοποιημένο αποτέλεσμα και υψηλής ποιότητας ψάρι. Η Fresco παράγει 50 τόνους το χρόνο σ’ αυτή την περιοχή και άλλους 50 τόνους στη μονάδα που διατηρεί στη λίμνη Κρεμαστών. Δημιουργεί και εμπορεύεται εφτά κωδικούς προϊόντων, με κυριότερο την καπνιστή μαριναρισμένη πέστροφα, ένα γευστικό αριστούργημα.
Δεν είναι τυχαίο ότι εδώ η περίφημη καπνιστή πέστροφα από το Γαύρο έχει ενταχθεί στο μενού της αεροπορικής εταιρείας Aegean Airlines για τους επιβάτες της business class.
Εν κατακλείδι. Λίγα μέρη στην Ελλάδα έχουν τέτοια «ψυχή» όσο η… σκαλιστή Ευρυτανία, που έρχεται από το παρελθόν και βαδίζει στο μέλλον με ακόμη μεγαλύτερη παρρησία, καθώς φιλοξενεί ανθρώπους που την αγαπούν, τη στηρίζουν και πάνω απ’ όλα τη σέβονται.
