Με τον πλανήτη να επιχειρεί ακόμα να συνέλθει από τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού, «εμφανίστηκε» μια ακόμα ασθένεια, η οποία έχει προκαλέσει την έντονη ανησυχία των υγειονομικών αρχών σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και της ίδιας της παγκόσμιας κοινωνίας.
Πρόκειται για την ευλογιά των πιθήκων, έναν ιό που συνήθως προκαλεί πυρετό και χαρακτηριστικά εξανθήματα στο δέρμα, παρόμοια με αυτά της ανεμοβλογιάς. Θεωρείται ήπια ασθένεια και συνήθως περνάει μέσα σε δύο με τέσσερις εβδομάδες χωρίς να χρειαστεί κάποια αγωγή. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος μετάδοσης είναι με το άγγιγμα από μολυσμένο άτομο ή με την ανταλλαγή σωματικών υγρών. Ο ιός μπορεί επίσης να μεταδοθεί από τα σταγονίδια της αναπνοής. Μεγάλο ποσοστό των κρουσμάτων αυτή τη φορά έχει καταγραφεί σε ομοφυλόφιλους ή αμφιφυλόφιλους άνδρες. Σύμφωνα με τους γιατρούς, πάντως, κυρίως μεταδίδεται με το άγγιγμα. Έτσι, δεν μοιάζει με τον κορωνοϊό SARS-CoV-2 που μεταδίδεται με τα σταγονίδια.
Μετά το πρώτο κρούσμα στις αρχές του Μαΐου, πλέον ένας σημαντικός αριθμός περιστατικών έχει καταγραφεί σε ολόκληρο τον πλανήτη, σύμφωνα με νεότερη ενημέρωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έξαρση της ασθένειας εκτός της υποσαχάριας Αφρικής από τότε που καταγράφηκε για πρώτη φορά σε ανθρώπους, πριν δηλαδή από 50 χρόνια.
Σχολιάζοντας την ύπαρξη του εν λόγω ιού, ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών (LSE) και του Κολλεγίου Imperial του Λονδίνου, Ηλίας Μόσιαλος, υπογραμμίζει ότι υπάρχει εμβόλιο για προστασία έναντι της ευλογιάς των πιθήκων σε ενήλικες, του οποίου η αποτελεσματικότητα εκτιμάται στο 85%. Ο εμβολιασμός είναι αποτελεσματικός ακόμα και μετά την έκθεση στον ιό της ευλογιάς των πιθήκων. Ωστόσο, όσο πιο γρήγορα ένα εκτεθειμένο άτομο κάνει το εμβόλιο, τόσο καλύτερα. Αμερικανικοί και βρετανικοί υγειονομικοί φορείς (CDC και UKHSA) συνιστούν να χορηγείται το εμβόλιο εντός τεσσάρων ημερών από την έκθεση προκειμένου να αποφευχθεί η εμφάνιση της νόσου. Εάν χορηγηθεί μεταξύ 4-14 ημερών μετά την έκθεση, ο εμβολιασμός μειώνει τα συμπτώματα, αλλά συνήθως δεν μπορεί να αποτρέψει τη νόσο.
Επίσης το εμβόλιο (MVA-BN) εγκρίθηκε για χρήση στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2013 με το όνομα Imvanex, για ενεργό ανοσοποίηση κατά της ευλογιάς στους ενήλικες. Διατίθεται στις ΗΠΑ ως JYNNEOS και έλαβε από τον Σεπτέμβριο του 2019 έγκριση από τον FDA και για την πρόληψη και της ευλογιάς των πιθήκων. To εμβόλιο όμως αυτό θα είναι διαθέσιμο το 2023 και ήδη η Αρχή Προηγμένης Βιοϊατρικής Έρευνας και Ανάπτυξης (Biomedical Advanced Research and Development Authority) των ΗΠΑ έχει εξασφαλίσει 13 εκατομμύρια δόσεις. Κάτι αντίστοιχο, όπως αναφέρει, θα πρέπει να κάνει άμεσα και η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω της Ευρωπαϊκής Αρχής Ετοιμότητας και Ανταπόκρισης σε Καταστάσεις Έκτακτης Ανάγκης για την Υγεία.
Στην πρώτη αξιολόγηση κινδύνου που εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων (ECDC) οι επιστήμονες προέβλεπαν χαμηλή πιθανότητα μετάδοσης στον πληθυσμό. Ωστόσο έχουν επισημάνει πως περισσότερο θα κινδυνεύσουν όσοι έχουν πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους, ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού.
Σημειώνεται πως η εμφάνιση της ευλογιάς των πιθήκων, έρχεται πάνω στην κορύφωση της άρσης των μέτρων ενόψει του φετινού καλοκαιριού, καθώς επιδημιολογικά έχουμε φτάσει σε ένα σημείο που επιτρέπεται η χαλάρωση των υγειονομικών μέτρων και παράλληλα βρισκόμαστε σε επίπεδο που γνωρίζουμε πλέον τι πρέπει να κάνουμε για να προστατευθούμε, δηλαδή συνειδητής τήρησης των μέτρων προστασίας όπου χρειάζεται.
Υπενθυμίζεται πως:
Από 1η Μαΐου έως 31 Αυγούστου έχει καταργηθεί η επίδειξη του πιστοποιητικού εμβολιασμού και νόσησης για την πρόσβαση σε όλους τους χώρους κλειστούς και ανοιχτούς. Το μέτρο θα επανεξεταστεί την 1η Σεπτεμβρίου.
Από 1η Μαΐου ορίζεται ένα rapid test την εβδομάδα για την πρόσβαση των ανεμβολιάστων εργαζομένων στους χώρους εργασίας, ενώ από 1η Μαΐου ως 31 Αυγούστου έχει επανέλθει στο 100% η λειτουργία όλων των χώρων. Από 3 Μαΐου καταργήθηκαν τα τακτικά self-test στα σχολεία. Την ερχόμενη εβδομάδα η επιτροπή εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας θα εξετάσει τη χρήση μάσκας στα σχολεία.
Από 1η Ιουνίου έως και 15 Σεπτεμβρίου, αίρεται η υποχρεωτική χρήση μάσκας (δεν θα επιβάλλεται το διοικητικό πρόστιμο), σε όλους τους χώρους εσωτερικούς και εξωτερικούς. Συμπεριλαμβάνονται σε αυτούς τα αεροπλάνα και οι υπεραστικές συγκοινωνίες που υπάρχει αριθμημένη θέση. Παραμένει η ισχυρή σύσταση ότι θα πρέπει να χρησιμοποιείται η μάσκα σε όλους αυτούς τους χώρους και ιδίως από τον πληθυσμό ο οποίος ανήκει στις ευάλωτες ομάδες.
Υποχρεωτική παραμένει η χρήση μάσκας σε νοσοκομεία, μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων και συναφείς δομές, καθώς και στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς αστικού τύπου, όπως τα λεωφορεία, ο ηλεκτρικός, το μετρό, το τρόλεϊ και το τραμ.
