Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω
Διαπιστ. Διαμεσολαβήτρια ΥΔΔΑΔ
Υπεύθυνη Προστασίας Δεδομένων/ D.P.O.
Καθώς τα δάνεια συνεχίζουν να αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία, είναι άξιο γραφής να αναλυθούν κάποια ζητήματα που αφορούν την επιδίωξη ρύθμισης σύμφωνα με τα υπάρχοντα νομοθετικά δεδομένα.
Σύμφωνα με το νόμο 4738/2020 (άρθρα 5-30), κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο μπορεί να υποβάλει αίτηση για εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών.
Μέσω του Εξωδικαστικού Μηχανισμού οι οφειλέτες έχουν τη δυνατότητα να ρυθμίζουν το σύνολο των χρεών τους με αυτοματοποιημένο τρόπο, μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας.
Οι οφειλέτες που εντάσσονται στον μηχανισμό έχουν τις εξής δυνατότητες:
• Μείωσης έως και 28% των οφειλών για το σύνολο των οφειλετών και για δάνεια που καλύπτονται από εμπράγματη ασφάλεια.
• 3% σταθερού επιτοκίου για 3 έτη για όλες τις ρυθμίσεις (Δημόσιο, τράπεζες και servicers).
Σε περίπτωση μάλιστα που ένας οφειλέτης κριθεί ως «ευάλωτος», τότε σύμφωνα με το νέο πλαίσιο του εξωδικαστικού μηχανισμού ορίζεται ως αυτόματη και υποχρεωτική η αποδοχή της πρότασης αναδιάρθρωσης χρέους από του πιστωτές (Τράπεζες, funds) και από το Δημόσιο, σε αντίθεση με παλαιότερα έτη που δεν υπήρχε αυτή η υποχρέωση.
Οι ευάλωτοι οφειλέτες μπορούν να εκδώσουν ψηφιακά τη Βεβαίωση μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας της Γενικής Γραμματείας Χρηματοπιστωτικού τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
Και πότε κρίνεται ένας οφειλέτης ως «ευάλωτος» σύμφωνα με το Νόμο;
Όταν:
•Το συνολικό εισόδημα του δεν υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος της οικογένειας.
• Το συνολικό εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
Και εφόσον τηρούνται και λοιπά κριτήρια που ορίζει ο νόμος σχετικά και με την ακίνητη περιουσία, όπως λχ ότι η ακίνητη περιουσία δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολο της το ποσό των 120.000 ευρώ, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος της οικογένειας και έως του ποσού των 180.000 ευρώ.
Όφελος ένταξης στον Μηχανισμό για έναν οφειλέτη αποτελεί η συνολική αναδιάρθρωση των οφειλών και όχι η ρύθμιση οφειλών κατά τρόπο αποσπασματικό και μεμονωμένο.
Βέβαια σε περίπτωση που ο οφειλέτης έχει περισσότερες από μία οφειλές, εκ των οποίων ενδεχομένως κάποιες είναι σε ρύθμιση και εξυπηρετούνται κανονικά, δύναται να ζητήσει στην πλατφόρμα διατήρηση της υφιστάμενης ρύθμισης και να αιτηθεί την ρύθμιση των υπολοίπων αρρύθμιστων οφειλών. Επίσης εφόσον τηρείται η ρύθμιση, άμεσο επακόλουθο είναι η αναστολή των μέτρων ατομικής και συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη (πχ πλειστηριασμοί και κατασχέσεις λογαριασμών κλπ).
Μέσω εξωδικαστικού μηχανισμού ρυθμίζεται και η ιδιαίτερη κατηγορία δανείων που λήφθηκε με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου (πχ δάνεια παλλινοστούντων).
Οι ρυθμίσεις στον εξωδικαστικό δύνανται να φτάσουν στις έως 240 δόσεις όταν αφορούν αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και έως 420 δόσεις, όταν αφορούν χρηματοπιστωτικούς φορείς.
Δικαίωμα υπαγωγής στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης των οφειλών έχουν όλοι οι οφειλέτες (φυσικά και νομικά πρόσωπα) αρκεί η οφειλή τους να υπερβαίνει τα 10.000 ευρώ για ληξιπρόθεσμες, ενήμερες ή εξυπηρετούμενες οφειλές, εάν αποδεικνύεται επιδείνωση της οικονομικής κατάστασής τους κατά ποσοστό τουλάχιστον 20%.
Η Γενική Γραμματία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους μάλιστα μας ενημερώνει στην οικεία ιστοσελίδα της για τα στατιστικά του τετραμήνου Φεβρουάριος- Ιούλιος 2024 σχετικά με την πορεία/επιτυχία των αιτήσεων στον εξωδικαστικό μηχανισμό, όπου σύμφωνα με την οικεία στατιστική κατά την προαναφερόμενη περίοδο έλαβαν χώρα 71,83 Κ αιτήσεις που αντιστοιχούν σε 33,95 bn €.
Εναλλακτικά και πέρα από τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης υπάρχει η δυνατότητα διμερούς διαπραγμάτευσης της οφειλής, σε απευθείας επικοινωνία του οφειλέτη με τον πιστωτή του, είτε αυτός είναι η Τράπεζα, είτε μία εταιρία διαχείρισης (servicers).
Σε περίπτωση που ο οφειλέτης είναι είτε φυσικό πρόσωπο, είτε επιχείρηση και δεν δύναται να διακανονίσει τις οφειλές του και εφόσον βρίσκεται σε καθεστώς παύσης πληρωμών για περίοδο τουλάχιστον 6 μηνών, τότε σύμφωνα με το Ν. 4738/2020 υπάρχει η διαδικασία της πτώχευσης.
Η διαδικασία της πτώχευσης από το νόμο του 2020 μέχρι σήμερα αφορά ΚΑΙ τα φυσικά πρόσωπα (τα πρόσωπα δηλαδή που άλλοτε δεν είχαν πτωχευτική ικανότητα). Η αίτηση πτώχευσης υποβάλλεται ηλεκτρονικά στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας. Στη συνέχεια, μέσω κατάθεσης της αίτησης σε φυσικό αρχείο στο οικείο Πρωτοδικείο (άλλοτε Ειρηνοδικείο) ακολουθείται μία διαρθρωμένη διαδικασία εξέτασης της αίτησης, ώστε να αποφασιστεί να θα οριστεί ή μη σύνδικος πτώχευσης.
Σε κάθε περίπτωση ένα γίνεται αντιληπτό: ότι ζούμε μία παρατεταμένη οικονομική κρίση, καθώς οι βασικοί παράγοντες κρίσης διατηρούνται γιγαντωμένοι, απειλώντας τους Έλληνες πολίτες: τα κόκκινα δάνεια και η ακρίβεια. Κατά συνέπεια η λήψη περισσότερων και αποτελεσματικότερων μέτρων αντιμετώπισης είναι πιο αναγκαία από ποτέ.
291.251 είναι οι αναρτημένοι πλειστηριασμοί, σύμφωνα με τα στοιχεία που μας δίνει η σελίδα του eauction.gr και από αυτούς οι 12.000 θα λάβουν χώρα άμεσα. Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι απλά τεράστιο, είναι ζωτικό!
Τέλος και σημαντικότερο όλων αποτελεί το τεράστιο ζήτημα που δεν έχει επιλυθεί τόσα χρόνια, παρά τις έντονες καταγγελίες από πολίτες και επαγγελματίες. Και δεν είναι άλλο παρά η «δράση»/«συμπεριφορά» των εταιριών διαχείρισης και των funds, όπου καταστρατηγούν κάθε είδους διαδικασίες συναλλακτικών ηθών και καλής πίστης, δρώντας κατά βούληση των αυθαίρετων πολιτικών τους και ανέλεγκτα, εις βάρος των δικαιωμάτων των πολιτών, οι οποίοι παραμένουν στην ουσία απροστάτευτοι και έρμαια της μοίρας τους, την οποία μοίρα τους δεν δύνανται οι ίδιοι να ορίσουν, αλλά ούτε και τους παρέχεται η δυνατότητα να διεκδικήσουν αποτελεσματικά τα δικαιώματα τους και το βασικότερο δικαίωμα τους ως καταναλωτές που είναι το εξής (άλλοτε δεδομένο): η ασφάλεια στις συναλλαγές!
