Ενώ όλοι μας βιώνουμε εδώ και ένα έτος ένα ανεπανάληπτο, άνευ άμεσου τέλους- όπως όλα δείχνουν- και πέρα από κάθε φαντασία, σκηνικό πανδημικής καθημερινότητας… Ενώ όλοι δεν μπορούμε να εργαστούμε, καθότι όλα είναι κλειστά ενόψει της δημόσιας υγείας… Ενώ τα επιδόματα, ή πιο δόκιμα, οι αποζημιώσεις έχουν κριτήρια τόσο στενά, ώστε να μην δύναται μεγάλη μερίδα επαγγελματιών να αποζημιωθεί… Ενώ οι εξαγγελίες της Κυβέρνησης είναι: στήριξη της πολιτείας σε όσους πλήττονται… Ενώ λοιπόν όλα αυτά συμβαίνουν, δυστυχώς όχι σε ένα παράλληλο σύμπαν, αλλά στο δικό μας υπαρκτό σύμπαν, οι Τράπεζες επιδίδονται κατά συρροή σε έκδοση διαταγών πληρωμής κατά των οφειλετών, εν μέσω μάλιστα πανδημίας.
Η πολιτική των τραπεζών (καθώς και των εταιριών διαχείρισης που διαδέχτηκαν τις «κόκκινες» οφειλές, προκειμένου να εξυγιανθούν οι ισολογισμοί των Τραπεζών), είναι άκρως επιθετική. Μπορεί οι πλειστηριασμοί να αναστάλθηκαν προσωρινά, λόγω της πανδημικής κρίσης, τα πιστωτικά ιδρύματα όμως επιδίδονται σε μέτρα επιθετικής πολιτικής, όπως το να εκδίδουν διαταγές πληρωμής εις βάρος των ήδη αδύναμων, αλλά και χτυπημένων, από την πανδημική κρίση, πολιτών της χώρας μας.
Ναι, η διαταγή πληρωμής είναι ένα μέτρο που προβλέπεται από τη δικονομία μας, όταν η αρχή “pacta sunt servanta” δεν τηρείται. Ναι, η διαταγή πληρωμής πρέπει να εκδίδεται, εφόσον ο οφειλέτης δεν είναι συνεπής προς τις συμβατικές του υποχρεώσεις.
Όμως δεν πρέπει να ξεχνούμε, πως εδώ και ένα έτος βρισκόμαστε, όχι εν μέσω μίας «κανονικότητας», αλλά εν μέσω μίας παγκόσμιας αναστολής του παγκόσμιου βίου, της παγκόσμιας οικονομίας. Κι ενώ βρισκόμαστε σε αυτό το παγκόσμιο STOP και όλα έχουν τελματώσει, τα δικαστήρια έχουν κλείσει, μία διαδικασία συνεχίζει εδώ στην Ελλάδα να λειτουργεί και μάλιστα με αυξητικούς ρυθμούς: η έκδοση διαταγών πληρωμής από τα πιστωτικά ιδρύματα εις βάρος των δανειοληπτών. Των δανειοληπτών που ήδη μετά από επανωτά μνημόνια κατέληξαν να παραμείνουν «κόκκινοι», που δεν δύνανται να εργαστούν, που δεν αποζημιώνονται από έστω μία επιδοματική πολιτική της Πολιτείας,
«τήν πολιτεία μέ τά ροζιασμένα χέρια της, τήν πολιτεία τοῦ μεροκάματου, τήν πολιτεία πού ὁρκίζεται στό ψωμί καί στή γροθιά της» (Στίχοι από το ποίημα Σονάτα του Σεληνόφωτος- Ρίτσος).
Μένουμε λοιπόν σπίτι και παραλαμβάνουμε τις διαταγές πληρωμής που μας επιδίδονται, είναι το νέο σλόγκαν της καθημερινότητας.
Ποιες είναι οι άμυνες των δανειοληπτών:
Σύμφωνα με το άρθρο 632 ΚΠολΔ, ο οφειλέτης κατά του οποίου στρέφεται η διαταγή πληρωμής έχει το δικαίωμα να ασκήσει ανακοπή, η οποία κατατίθεται στο καθ’ ύλην αρμόδιο Δικαστήριο του τόπου έκδοσης της διαταγής πληρωμής.
Η προθεσμία για την άσκηση της ανακοπής είναι δεκαπέντε εργάσιμες ημέρες, αν η διαταγή πληρωμής έχει εκδοθεί κατά φυσικού προσώπου ή επιχείρησης που έχει τη διαμονή του/ έδρα του στην Ελλάδα και τριάντα εργάσιμες ημέρες, αν η διαταγή πληρωμής έχει εκδοθεί κατά προσώπου που διαμένει στο εξωτερικό ή εφόσον είναι αγνώστου διαμονής.
Η ανακοπή αυτή δεν αναστέλλει την εκτέλεση της διαταγής πληρωμής, όμως μπορεί να ασκηθεί αίτηση αναστολής, προκειμένου να ανασταλεί η όποια εκτέλεση.
Για να το δούμε περιγραφικά: Σκεφτείτε λοιπόν ένα αυτοκίνητο να έχει παρκάρει σε μία κατηφόρα. Τα πιστωτικά ιδρύματα, στέλνοντας τη διαταγή πληρωμής, είναι σαν να σηκώνουν το χειρόφρενο, προκειμένου να ξεκινήσει το αυτοκίνητο να βρίσκεται στο έλεος της κατηφόρας και να ξεκινήσει συνακόλουθα η αρχή της αναγκαστικής εκτέλεσης. Ο οφειλέτης αν ασκήσει ανακοπή κατά της διαταγής πληρωμής και αίτηση αναστολής, είναι σαν να βάζει προσωρινά μία πέτρα κάτω από το αμάξι, για να σταματήσει προσωρινά τον κατήφορο.
Η ανακοπή δεν είναι η σωτηρία, είναι ένα μέτρο άμυνας, προκειμένου ουσιαστικά να κερδίσει χρόνο ένας οφειλέτης.
Η ουσιαστική λύση σε αυτές τις περιπτώσεις είναι μία: η ρύθμιση των οφειλών. Όμως σε πολλές περιπτώσεις, παρατηρούμε δυστυχώς τη μη διάθεση των πιστωτικών ιδρυμάτων ή των Fund να συμφωνήσουν με τον οφειλέτη σε μία ρεαλιστική και βιώσιμη ρύθμιση της οφειλής. Πολλές φορές μάλιστα αναγκαζόμαστε στην αποστολή εξωδίκων δηλώσεων προς εταιρείες και Fund, γιατί δεν δυνάμεθα καν να έρθουμε σε επικοινωνία μαζί τους, γιατί δεν απαντάνε σε τηλέφωνα και δεν απαντάνε στα ηλεκτρονικά μέιλ που τους αποστέλλουμε, ωσάν να επικοινωνούμε με εταιρίες «φαντάσματα»!
Δυστυχώς, δεν υπάρχει κανένα νομικό πλαίσιο που να «υποχρεώνει» τις τράπεζες να ρυθμίζουν τις οφειλές. Βρισκόμαστε στο έλεος της πάγιας πολιτικής του δυνατού και ισχυρού «Take it, or leave it». Πολλές φορές μάλιστα η πολιτική είναι ακόμα χειρότερη στην πραγματικότητα, καθώς κυριαρχεί σκέτο το «Leave it» και «θα σου στείλουμε διαταγή πληρωμής».
Οι ενστάσεις στην ανακοπή είναι συνήθως οι καταχρηστικοί όροι ΓΟΣ (Γενικοί Όροι συναλλαγών) που βρίσκονται στις δανειακές συμβάσεις, οι άκυροι όροι, από λανθασμένους υπολογισμούς τόκων, καταχρηστικοί όροι, ενστάσεις ακυρότητας, ενστάσεις αοριστίας στη διαταγή πληρωμής, ενστάσεις καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος- ήτοι που αντίκειται στην «καλή πίστη» και πολλοί άλλοι που κρίνονται ανά περίπτωση και με βάση τα δεδομένα της κάθε υπόθεσης.
Δυστυχώς, η εποχή που ζούμε δεν περιορίζεται μονάχα στις «διαταγές» της Πολιτείας προς όλους ημάς για την προστασία της δημόσιας υγείας, αλλά επεκτείνεται και στις «διαταγές» πληρωμής, οι οποίες εν μέσω πανδημίας πολλαπλασιάζονται. Οι αισιόδοξες εξαγγελίες κι η επικοινωνιακή πολιτική έρχεται σε κόντρα με την πραγματικότητα. Και η πραγματικότητα δυστυχώς δεν βρίσκεται σε καραντίνα. Η πραγματικότητα βρίσκεται εδώ και μας περιμένει να την αντικρύσουμε και ακολούθως να την αντιμετωπίσουμε.
Σοφία Τσιπτσέ
Δικηγόρος, Διαπ. Διαμεσολαβήτρια ΥΔΔΑΔ
Υπεύθυνη Προστασίας Δεδομένων / DPO exec.
