Με το υφιστάμενο σχήμα, αυτό των απευθείας επιδοτήσεων στους λογαριασμούς ενέργειας αναμένεται να συνεχιστεί και τον τρέχοντα αλλά και τον επόμενο μήνα, κατά πάσαν πιθανότητα, η διαδικασία ενισχύσεων λόγω της ακρίβειας τις τιμές ενέργειας. Κι αυτό γιατί απαιτείται χρόνος, μέχρι να διαμορφωθεί ο ορίζοντας για τις αποφάσεις της ΕΕ αλλά και για να στηθεί ο νέος μηχανισμός.
Mιλώντας, ειδικότερα, στην εκπομπή «Από τις Έξι» για την ενεργειακή κρίση ο κ. Σταϊκούρας παραδέχθηκε ότι είναι είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για τους πολίτες καθώς ο τελικός λογαριασμός είναι πολύ υψηλός, παρά τις εκπτώσεις, και δυσβάσταχτος για πολλά νοικοκυριά.
Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τη ρίζα του προβλήματος στη ρήτρα αναπροσαρμογής
Συγκεκριμένα είπε ότι οι παρεμβάσεις θα πρέπει να είναι στην πηγή του προβλήματος και στις επιπτώσεις. «Όσον αφορά την εκτόξευση των τιμών εξακολουθούμε να πιέζουμε την Ευρώπη να ληφθούν οριζόντια ευρωπαϊκές αποφάσεις που είναι το βέλτιστο σε ότι την επιβολή πλαφόν σε ότι αφορά την τιμή του φυσικού αερίου και σε ότι αφορά την αποσύνδεση της τιμής του φυσικού αερίου από την ηλεκτρική ενέργεια, ιδίως όταν παράγεται από φθηνότερες πηγές. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τη ρίζα του προβλήματος. Αν δεν υπάρξει ευρωπαϊκή απόφαση, σχεδιάσουμε εθνικές λύσεις για να το αντιμετωπίσουμε όσο είναι εφικτό».
Συμπλήρωσε ότι το πρόβλημα στους αυξημένους λογαριασμούς είναι ο τρόπος που διαμορφώνεται η ρήτρα αναπροσαρμογής, που είναι το αποτέλεσμα. «Η χώρα πρέπει να επιδιώξει ευρωπαϊκές λύσεις που είναι η βέλτιστη πρακτική. Δεν μένουμε με σταυρωμένα χέρια. Ως υπ. Οικονομικών σχεδιάζουμε τις παρεμβάσεις που θα κάνουμε. Οι επιδοτήσεις θα συνεχίσουν».
Είναι προφανές πάντως ότι η κυβέρνηση αξιολογεί και περιμένει πού θα καταλήξει η απόφαση της ΕΕ. Με βάση όσα μάλιστα ανέφερε χθες κορυφαίο στέλεχος του οικονομικού επιτελείου σε σχετική ενημέρωση “δύσκολο είναι να αλλάξει δραστικά το σύνολο των επιδοτήσεων. Θα χρειαστεί χρόνο η όποια άλλη δομική παρέμβαση για να υλοποιηθεί. Δεν ξέρω πώς θα πάμε το Μάιο” ανέφερε χαρακτηριστικά κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος χθες “φωτογραφίζοντας τη δυσκολία του όλου εγχειρήματος αλλά και τη δημοσιονομική μέγγενη στην οποία κινείται η προσπάθεια για εθνική παρέμβαση στη διαμόρφωση της τιμής του φυσικού αερίου.
Τα σενάρια
Με βάση πάντως τα σημερινά δεδομένα οι εναλλακτικές για τις επιδοτήσεις είναι είτε να συνεχιστεί το ίδιο σχήμα, με απορρόφηση της ρήτρας αναπροσαρμογής που για καταναλώσεις έως 300 κιλοβατώρες τον Απρίλιο φτάνει το 62%, να μπει ένα πλαφόν στο πώς επηρεάζουν οι τιμές αερίου το κόστος ρεύματος, (επιδότηση της διαφοράς αγοράς αερίου και ορίου κόστους παραγωγής των θερμικών μονάδων) κάτι που βέβαια θα έχει οριζόντια διάχυση σε παραγωγή και νοικοκυριά. Αναλυτικά η πρόταση προβλέπει επιβολή πλαφόν στην ανώτατη τιμή του φυσικού αερίου, με το κράτος να επιδοτεί την διαφορά της τρέχουσας τιμής από την ανώτατη που θα ορίσει στους παραγωγούς ενέργειας, ώστε το ρεύμα στην τελική του τιμή να μειωθεί σημαντικά.
Επίσης στο τραπέζι είναι κι ένα μικτό σχήμα με χρήση και των δυο μεθόδων. Πάντως η χρηματοδότηση της όποιας λύσης είναι το μεγάλο θέμα καθώς περίπου μόλις 1,4 δισεκ. είναι άμεσα διαθέσιμα αυτή τη στιγμή με βάση και τον συμπληρωματικό προϋπολογισμό, με βάση πηγές από το οικονομικό επιτελείο.
Βέβαια η πορεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού στο πρώτο τρίμηνο του έτους δίνει ένα περιθώριο το οποίο ωστόσο δεν είναι μεγάλο, εκτός βέβαια αν κάνει την έκπληξη ο τουρισμός.
Παράλληλα το διαθέσιμο ποσό στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (μέσω του οποίου επιδοτούνται μέχρι τώρα οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος) μπορεί να φτάσει έως το τέλος του χρόνου ακόμη και στα 3,5 δισ. ευρώ αν διατηρηθούν αυτές οι τιμές χονδρικής στο ηλεκτρικό ρεύμα, κάτι που δίνει περαιτέρω χώρο για κινήσεις.
Ένα “δημοσιονομικό τέχνασμα” πάντως που υπάρχει στο τραπέζι και αφορά το δημοσιονομικό κόστος του μηχανισμού, είναι το μοίρασμα του πιθανού ποσού που θα απαιτηθεί και φτάνει τα 4 δισ. ευρώ, σε δυο οικονομικές χρήσεις καθώς όπως ανέφερε αρμόδιο κυβερνητικό στέλεχος, αυτό το ποσό αφορά ένα ολόκληρο δωδεκάμηνο.
Έρχεται δύσκολος Απρίλιος για τα νοικοκυριά
Στο μεταξύ ιδιαίτερα φορτωμένοι αναμένονται οι λογαριασμοί για τα νοικοκυριά για τον Απρίλιο καθώς τώρα τιμολογείται η λιανική με βάση τις υψηλές τιμές που είχε η χονδρική το Μάιο. Παράλληλα αναμένεται να ολοκληρωθούν και πι εκκαθαρίσεις σε όσους δεν τις είχαν λάβει ενώ βέβαια έρχονται και οι τιμολογήσεις για το φυσικό αέριο για τον “όψιμο” χειμώνα που είχαμε φέτος.
Είναι χαρακτηριστικό π.χ. ότι η μέση χονδρεμπορική τιμή ηλεκτρισμού είναι η υψηλότερη πανευρωπαϊκά στην Ελλάδα για ολόκληρο τον Απρίλιο -μέχρι στιγμής-, έχοντας διαμορφωθεί στα 251,12 ευρώ/ MWh. Από την αρχή του 2022, η μέση χονδρεμπορική τιμή διαμορφώνεται στα 240,44 ευρώ/ MW, που είναι η τρίτη υψηλότερη μετά την Ιταλία και την Ελβετία.
“Οι τιμές του ηλεκτρικού αυτό το μήνα θα είναι οι χειρότερες, έχουμε βέβαια μεγαλύτερη παρέμβαση αλλά ο Απρίλιος τιμολογείται με τιμές Μαρτίου, άρα τώρα έχουμε τις χειρότερες τιμολογήσεις” ανέφερε το ίδιο κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος που σημείωσε ότι “σε προηγούμενη φάση είχαμε χαμηλότερες τιμές το Φεβρουάριο”. “Από το Μάιο και μετά πέφτουμε” τόνισε ενώ για τη χονδρική αγορά υπογράμμισε ότι “στις τιμές Απριλίου όπως θυμόμαστε από την εικόνα είναι καλύτερη από το Μάρτιο. Τώρα στο φυσικό αέριο η εικόνα είναι κοντά στα 100 ευρώ ανά θερμική MW, το Μάρτιο είναι 130 ευρώ”. Βέβαια και τον Απρίλιο παρά την αποκλιμάκωση της τιμής στη χονδρική του φυσικού αερίου δεν αποκλείονται δευτερογενείς επιπτώσεις στον πληθωρισμό.
Η ελπίδα πάντως έρχεται από την Άνοιξη. “Θα έχουμε μια ύφεση στην πίεση στα νοικοκυριά γιατί έρχεται η “ευλογημένη” ελληνική άνοιξη, τελειώνει το κόστος θέρμανσης, δεν έχει μπει το air condition οπότε στην πράξη έχει περιορισμένη κατανάλωση ηλεκτρικού. Ακόμη και στο αγροτικό ρεύμα και το πότισμα δεν έχει την ένταση Ιουλίου- Αυγούστου. και στις επιχειρήσεις δεν λειτουργεί κατ΄αναγκη κλιματισμό τώρα. Επίσης, τα ψυγεία δε φτάνουν ένταση καλοκαιριου” τόνισε ο ίδιος κορυφαίος παράγων.
