Σε μια ημέρα όπου πραγματοποιήθηκε μια εντυπωσιακή τελετή εγκαινίων, με φώτα και πολυτέλειες, με πάνω από 1.500 καλεσμένους στο υψηλότερο επίπεδο του πολιτικού και επιχειρηματικού κόσμου, παρουσία του νυν και πρώην πρωθυπουργών, η μετοχή – δηλαδή η αγορά, δεν έδειξε να συγκινείται! Ο λόγος για τη μετοχή της Lamda Development που – ειδικά χθες – θα έπρεπε, έστω και για τα… προσχήματα να αφυπνιστεί, να δείξει κάποια κινητικότητα.
Αντ’ αυτού, σε μια ημέρα που το Χ.Α. κινήθηκε έντονα ανοδικά με το Γ.Δ. στο +1,24% και τον FTSE 25 στο +1,35%, η μετοχή έκλεισε μόλις στο +0,60% και στα 5,90 ευρώ! Το κυριότερο; Διακίνησε όγκο μόλις 43.601 τεμαχίων, μέσω 253 πράξεων και τζίρου 256.926 ευρώ! Μιλάμε για τη μετοχή της εταιρείας που έχει αναλάβει το μεγαλύτερο επενδυτικό στοίχημα της σύγχρονης Ελλάδας! Και όμως, βρίσκεται σε πλήρη ακινησία εδώ και χρόνια!
Είναι κάτι παραπάνω από σαφές ότι η αγορά δεν πιστεύει στο project του Ελληνικού. Και το δείχνει ξεκάθαρα. Μάλιστα, η μετοχή της Lamda Development υποχωρεί περί το 15% φέτος, όταν οι απώλειες του Γενικού Δείκτη έχουν μειωθεί κάτω από το 6% πλέον, ύστερα και από τη χθεσινή άνοδο!
Η εικόνα της μετοχής της Lamda Development σε καμιά περίπτωση δεν συμβαδίζει με τις προοπτικές του έργου στο Ελληνικό, αλλά αντιθέτως, φαίνεται να αντανακλά τις ανησυχίες για την επιτυχία του project. Ουδέποτε η αγορά, όλα τα τελευταία χρόνια αλλά και πέρυσι όταν επιτέλους μπήκαν οι πρώτες μπουλντόζες στο Ελληνικό δεν έδειξε ότι πιστεύει στο έργο.
Το ρίσκο εκτέλεσης του Ελληνικού
Κύκλοι της αγοράς αλλά και αναλυτές, θεωρούν το έργο ως υπερβολικά… φιλόδοξο για να στεφθεί με επιτυχία. Για αρκετούς αναλυτές, το execution risk για το… φαραωνικών διαστάσεων έργο είναι μεγάλο και φαίνεται πως κάποιοι επενδυτές κάνουν δεύτερες και τρίτες αναγνώσεις. Μπορεί οι πωλήσεις κατοικιών να πηγαίνουν καλά, αποτελώντας ως φαίνεται την κυρίαρχη… αιχμή «χτισίματος» ρευστότητας για τον όμιλο, όμως – στην ουσία – μόνο αυτός ο τομέας πάει καλά.
Οι καθυστερήσεις και ο κίνδυνος ματαίωσης
Καθυστερήσεις, κωλυσιεργίες, παλινδρομήσεις, αλλαγές πλάνων, χαοτική διαχείριση, φυγή στελεχών, στασιμότητα μετοχής. Αυτή είναι η γενική εικόνα που επικρατεί στη Lamda Development, όσο και αν δεν είναι αρεστή σε ορισμένους.
Τα πλάνα έχουν αλλάξει πολλάκις, κάτι που έως ένα βαθμό είναι και αναμενόμενο, καθώς τα τελευταία χρόνια έχουν λάβει χώρα τεράστιες αλλαγές διεθνώς, λόγω Covid-19, διαφοροποιώντας τις προτεραιότητες σε πολλά επίπεδα. Ένα παράδειγμα αυτών των αλλαγών, είναι η αποχώρηση της Mohegan Gaming & Entertainment (MGE) από το project του καζίνου, μια αποχώρηση που κόντεψε να τινάξει στον αέρα όλο το έργο, αν δεν υπήρχε η παρέμβαση του ομίλου ΓΕΚ Τέρνα και του Γιώργου Περιστέρη.
Μετά την αποχώρηση της Mohegan υπήρξε μεγάλος κίνδυνος για το έργο, κάτι που επιβεβαίωσε και τον περασμένο Ιούνιο σε ηχηρή παρέμβασή του ο ιδρυτής και επικεφαλής του ομίλου ΓΕΚ Τέρνα Γιώργος Περιστέρης, ο οποίος τόνισε:
«Σε μία εξαιρετικά δύσκολη για το έργο συγκυρία, αποφασίσαμε να στηρίξουμε την επένδυσή αυτή αναλαμβάνοντας την κατά 100%, ενώ αρχικά η συμμετοχή μας ήταν 35%». Πρόκειται για μια τοποθέτηση που εμμέσως πλην σαφώς μαρτυρά ότι μετά την απρόσμενη αποχώρηση του Mohegan υπήρξε ξεκάθαρος κίνδυνος ματαίωσης του έργου, ή έστω ο κίνδυνος σημαντικής διαφοροποίησης που θα άλλαζε εντελώς τα δεδομένα.
Και συμπλήρωσε ο κ. Περιστέρης: «Φυσικά, οι ξένοι επενδυτές είναι ευπρόσδεκτοι, αλλά είναι οι ελληνικές επιχειρήσεις αυτές που βάζουν πλάτη όταν προκύπτουν δυσκολίες στις μεγάλες επενδύσεις, γιατί εμείς εδώ ζούμε κι αναπνέουμε και η επιβίωση κι ανάπτυξή μας είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένες με την πρόοδο και την ευημερία της πατρίδας μας».
Η φυγή επενδυτών αλλά και κορυφαίων στελεχών
Μέσα σ’ όλο το γαϊτανάκι προβληματισμού ασφαλώς είναι και η αποχώρηση σημαντικών επενδυτών από το project τα προηγούμενα χρόνια. Θυμίζουμε πως το Σεπτέμβριο του 2019 ανακοινώθηκε η αποχώρηση από τη διεθνή κοινοπραξία επενδυτών της κινεζικής Fosun και των Αράβων της Eagle Hills με έδρα το Άμπου Ντάμπι. Βεβαίως, η πιο εμφατική αποχώρηση από το σχήμα ήταν αυτή της κας Μαριάννας Λάτση που το καλοκαίρι του 2020 παραχώρησε το ποσοστό που κατείχε στη Lamda Development μέσω της Consolidated Lamda Holdings (CLH).
Επίσης εύλογο προβληματισμό έφερε η εμφατική αποχώρηση σημαντικών στελεχών που είχαν συνδέσει επί πολλά χρόνια την πορεία τους με τη Lamda Development, είχαν απολύτως κομβικό ρόλο στο management. Οι περισσότερες αποχωρήσεις έλαβαν χώρα το 2021, σε μια χρονιά που ξεκίνησε το έργο!
Τον Απρίλιο του 2021, μετά από 17 χρόνια στην εταιρεία παραιτήθηκε ο οικονομικός διευθυντής Βασίλης Μπαλούμης, ενώ το Νοέμβριο του ίδιου έτους παραιτήθηκε αιφνιδιαστικά (μετά από 14 χρόνια) o Διευθυντής Σχεδιασμού και Κατασκευών για το έργο ανάπτυξης του Ελληνικού Δημήτρης Ζωντανός. Το Δεκέμβριο του 2021 αποχώρησε ύστερα από 19 χρόνια στη Lamda Development o Ζήσιμος Δανηλάτος, ο οποίος ήταν Διευθυντής Ανάπτυξης, Οικιστικού, Φιλοξενίας, Αθλητικών Δραστηριοτήτων και Χώρων Εκπαίδευσης στο έργο του Ελληνικού. Ήταν ο άνθρωπος που πρωταγωνιστούσε στις παρουσιάσεις για τα νέα projects.
Εντύπωση προκάλεσε η μη έλευση του Σπύρου Λάτση στα εγκαίνια και άπαντες διερωτώνται ποιοι είναι οι (πραγματικοί) λόγοι… ανωτέρας βίας, για την απουσία του.
