Την Τρίτη 5 Νοεμβρίου 2024, οι Αμερικανοί πολίτες άνω των 18 ετών θα προσέλθουν στις κάλπες για να ψηφίσουν τον επόμενο Πρόεδρο, είτε τη Δημοκρατική Κάμαλα Χάρις είτε τον Ρεπουμπλικανό Ντόναλντ Τραμπ.
Η θητεία του προέδρου θα είναι από τις 20 Ιανουαρίου 2024 (ημέρα ανάληψης καθηκόντων) έως τις 20 Ιανουαρίου του 2028.
Ειδικότερα, οι Αμερικανοί ψηφίζουν για τα 435 μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων, που θα έχουν τετραετή θητεία. Αυτή τη στιγμή έχουν οριακή πλειοψηφία οι Δημοκρατικοί.
Ψηφίζουν για την ανανέωση του ενός τρίτου της Γερουσίας, δηλαδή για 34 Γερουσιαστές με εξαετή θητεία και μέχρι στιγμής έχουν οριακή πλειοψηφία οι Ρεπουμπλικανοί. Η Γερουσία ανανεώνεται κάθε δύο χρόνια κατά το ένα τρίτο, που σημαίνει ότι ανανεώνεται εξ’ ολοκλήρου κάθε έξι.
Το ποιος θα ελέγχει το ένα ή και τα δύο σώματα του Κογκρέσου έχει τεράστια σημασία για την επόμενη μέρα στις ΗΠΑ.
Οι Αμερικανοί ψηφίζουν 11 κυβερνήτες από τις 50 Πολιτείες. Κρίσιμες θεωρούνται οι κούρσες σε Νιου Χαμσάιρ, Βόρεια Καρολίνα, Ιντιάνα και Πολιτεία της Ουάσιγκτον.
Μέσα σε αυτές τις εκλογές ψηφίζουν και για δικαστές, σερίφηδες, δημάρχους, δημοτικούς συμβούλους, εισαγγελείς, ακόμη και σχολικούς συμβούλους ή υπεύθυνους για τη διαχείριση αδέσποτων ζώων.
Η προεκλογική εκστρατεία
Οι δυο αντίπαλοι έχουν δαπανήσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια στις εκστρατείες τους.
Η εξηντάρα αντιπρόεδρος, πρώην εισαγγελέας από την Καλιφόρνια, κόρη τζαμαϊκανού πατέρα και Ινδής μητέρας, έγινε ξαφνικά υποψήφια πρόεδρος τον Ιούλιο, μετά την εκκωφαντική απόφαση του Τζο Μπάιντεν, 81 ετών, να αποσυρθεί από την κούρσα.
Καλεί τους Αμερικανούς να «γυρίσουν τη σελίδα μιας δεκαετίας με τον Ντόναλντ Τραμπ», τον μεγιστάνα των ακινήτων που εξελέγη το 2016 στην προεδρία προκαλώντας σειρά ανατροπών στις διεθνείς σχέσεις των ΗΠΑ και κλονίζοντας τη δημοκρατία στη χώρα. Η Κάμαλα Χάρις τον έχει χαρακτηρίσει «φασίστα» που θέλει διακαώς «εκδίκηση».
Ο Ντόναλντ Τραμπ, από την άλλη, που οι καταδίκες και οι διώξεις σε βάρος του μοιάζουν να γλιστρούν και να φεύγουν από πάνω του, δεν διστάζει να χρησιμοποιεί απροκάλυπτα προσβλητική γλώσσα, αμφισβητώντας μεταξύ άλλων την ευφυία της αντιπάλου του.
Παρουσιάζει τον εαυτό του περίπου ως θεόσταλτο ηγέτη για τις ΗΠΑ που κατ’ αυτόν απειλούνται από οικονομικό κατακλυσμό και υφίστανται «εισβολή» από εκατομμύρια παράτυπους μετανάστες, πολλοί από τους οποίους είναι σύμφωνα με τον πρώην πρόεδρο «δολοφόνοι».
Οι δημοσκοπήσεις
Οι δημοσκοπήσεις προμηνύουν ότι η διαφορά θα είναι μικρή, ενώ παρόμοια εικόνα δείχνουν και οι αποδόσεις που προσφέρουν οι στοιχηματικές εταιρείες στην Ελλάδα.
Οι εκλογές στις ΗΠΑ αναμένεται να κριθούν στο νήμα, σύμφωνα με τα ευρήματα των τελευταίων δημοσκοπήσεων, γεγονός που εγείρει ερωτήματα σχετικά με το πότε θα ξεκαθαρίσει το τοπίο σχετικά με τον νικητή της κούρσας. Επιχειρώντας να λύσει τις εύλογες απορίες σχετικά με τις προεδρικές εκλογές, το CNN αναλύει:
«Το αποτέλεσμα σε αρκετές πολιτείες το 2020 κρίθηκε στο νήμα. Θα μπορούσε να πάρει αρκετό χρόνο και το 2024. Το 2016, η Χίλαρι Κλίντον παραδέχθηκε την ήττα μία ημέρα μετά το κλείσιμο της κάλπης, παρά το γεγονός πως η καταμέτρηση συνεχιζόταν. Όμως αναγνώρισε ότι δεν θα ήταν εκείνη η νικήτρια. Φυσικά, ο Τραμπ φαντάζει απίθανο να αναγνωρίσει μία πιθανή ήττα του. Εάν οι διαφορές είναι μικρές στις πολιτείες κλειδιά, μπορεί να χρειαστούν ακόμη και ημέρες για να καθοριστεί ο νικητής».
Τα πιθανά σενάρια
Ακολουθούν πιθανά σενάρια για το πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί το αποτέλεσμα.
Νίκη της Χάρις με μικρή διαφορά από τον Τραμπ
Δημοσκοπήσεις και στοιχεία από την εκ των προτέρων καθώς και την επιστολική ψηφοφορία έδειξαν ότι η πιθανή έκβαση είναι η νίκη με μικρή διαφορά της αντιπροέδρου Χάρις.
Έχει μικρό προβάδισμα στο Μίσιγκαν, στην Πενσιλβάνια και στο Ουισκόνσιν – πολιτείες κρίσιμες, οι οποίες, μαζί με τη 2η περιφέρεια στη Νεμπράσκα, θα της έδιναν τις 270 ψήφους του εκλεκτορικού σώματος που απαιτούνται για τη νίκη. Ενδεχόμενη επικράτησή της στη Νεβάδα, όπου επίσης έχει μικρό προβάδισμα, θα μπορούσε να ενισχύσει περαιτέρω το σύνολο των εκλεκτόρων της Χάρις.
Σημαντικός παράγοντας για νίκη της θα μπορούσε να είναι η ψήφος των μεγαλύτερων σε ηλικία λευκών, δημογραφικής ομάδας που γενικά υποστηρίζει τους Ρεπουμπλικάνους αλλά ενδέχεται να μετακινηθεί στους Δημοκρατικούς.
Νίκη του Τραμπ με μικρή διαφορά
Ο Τραμπ θα μπορούσε να εξασφαλίσει τη νίκη είτε μέσω των ανατολικών πολιτειών -επικρατώντας στην Τζόρτζια, στη Βόρεια Καρολίνα και στην Πενσιλβάνια- είτε μέσω των πολιτειών του Νότου, κερδίζοντας στην Αριζόνα, στην Τζόρτζια, στη Νεβάδα και στη Βόρεια Καρολίνα. Η Πενσιλβάνια είναι σημαντικό κομμάτι του παζλ: ενώ μοιάζει να προηγείται εκεί ελαφρώς η Χάρις, η δική του επικράτηση θα έδινε στον Τραμπ 270 εκλεκτορικές ψήφους.
Σε αυτό το σενάριο, η επιτυχία του Τραμπ ίσως εξαρτηθεί από την αυξημένη υποστήριξη αφροαμερικανών και ισπανόφωνων ψηφοφόρους. Δημοσκοπήσεις θέλουν τον Ντόναλντ Τραμπ να έχει κερδίσει έδαφος στη δημογραφική μερίδα των μαύρων ανδρών, ιδίως στις ανατολικές πολιτείες, και σε αυτήν των ισπανόφωνων στον Νότο, όπου ζητήματα όπως το κόστος της στέγης και η ασφάλεια των συνόρων έχουν μεγάλο βάρος.
Καθαρή νίκη είτε εκείνης, είτε εκείνου
Αν και οι δημοσκοπήσεις τους φέρουν να βρίσκονται πολύ κοντά, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο καθαρής νίκης της μιας ή του άλλου. Για τη Χάρις, η μεγάλη προσέλευση γυναικών στα εκλογικά κέντρα, ειδικά μετά την αναίρεση του δικαιώματος στην άμβλωση από το Ανώτατο Δικαστήριο, θα μπορούσε να αποδειχθεί κλειδί.
Πρόσφατη δημοσκόπηση θέλει τη Χάρις να προηγείται του Τραμπ κατά τρεις μονάδες στην Άιοβα, πολιτεία που ο Τραμπ κέρδισε με οκτώ μονάδες το 2020, υποδεικνύοντας ότι θα μπορούσε να τα πάει καλά και σε άλλες πολιτείες αν οι γυναίκες ψηφίσουν μαζικά.
Για τον Τραμπ, καθαρή νίκη θα συνεπαγόταν ιστορική υποστήριξη από τους αφροαμερικανούς και τους ισπανόφωνους ψηφοφόρους, γεγονός που θα αντικατόπτριζε τη δυσαρέσκεια για την εκστρατεία της Χάρις, και τις πολιτικές της κυβέρνησης του απερχόμενου προέδρου Τζο Μπάιντεν, ειδικά για την υποστήριξή της στον πόλεμο του Ισραήλ σε δυο μέτωπα, στη Λωρίδα της Γάζας και στον Λίβανο.
Ισοπαλία ή απροσδόκητο αποτέλεσμα
Δεδομένων των δημοσκοπήσεων που έδειχναν μάχη στήθος με στήθος, η πιθανότητα ισοπαλίας στο εκλεκτορικό σώμα (269-269) ή απρόβλεπτων αποτελεσμάτων παραμένει. Σε περίπτωση ισοπαλίας, η Βουλή των Αντιπροσώπων θα έκρινε την εκλογή τον Ιανουάριο, με κάθε πολιτειακή αντιπροσωπεία να έχει μία ψήφο.
Πρόσφατες δημοσκοπήσεις έδειξαν κάποιες μεταβολές που μπορεί να επηρεάσουν το τελικό αποτέλεσμα.
Οικονομική Πολιτική: Η Χάρις έχει μειώσει τη δημοσκοπική διαφορά στο θέμα της οικονομίας, το ισχυρότερο σημείο του Τραμπ για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Αναποφάσιστοι: Τις τελευταίες ημέρες, περισσότεροι αναποφάσιστοι μοιάζουν να κλίνουν υπέρ της Χάρις, κάτι που θα μπορούσε να της δώσει καθοριστική ώθηση.
Αναδρομική έγκριση της θητείας Τραμπ: Πολλοί ψηφοφόροι λένε πλέον πως εγκρίνουν την προεδρία του Τραμπ (2017-2021), κάτι που θα μπορούσε να τον ευνοήσει.
*Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, CNN
