Σε επίπεδο Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας που συνέρχεται σήμερα Παρασκευή, μεταφέρεται η προσπάθεια για την ανεύρεση κοινού τόπου σε σχέση με την αντίδραση της Ένωσης στον “ενεργειακό εκβιασμό” του Προέδρου Πούτιν.
Ήδη στο τραπέζι είναι μια σειρά από ιδέες, που θα απομειώσουν τη δυναότητα παρέμβασης της Ρωσίας στην “ενεργειακή’ ισορροπία της ΕΕ, αν και πολλοί παρατηρητές τονίζουν ότι τα περιθώρια αντίδρασης είναι περιορισμένα. Επιπλέον, αποκλίνουσες απόψεις και βέβαια συμφέροντα καθιστούν τη διαμόρφωση μιας επαρκούς κι ενιαίας στάσης δύσκολη υπόθεση. Γιαυτό άλλωστε δεν αποκλείεται οι όποιες αποφάσεις παραπεμφθούν στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής αλλά και σε μια νέα τοποθέτηση της Προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λαιεν στις 14 Σεπτεμβριου.
Η Βιομηχανία
Στο φόντο αυτό η μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας με δεσμευτικούς στόχους, η επιβολή πλαφόν τιμής στο Ρωσικό φυσικό αέριο αναμένεται να βρεθούν στο επίκεντρο της συζήτησης με την Επιτροπή να έχει βρεθεί στο στόχαστρο της κριτικής για τις επιλογές της να προτείνει αυτά τα θέματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το θέμα του πλαφόν στην τιμή του Ρωσικού αερίου έχει διχάσει την ΕΕ με την Ελλάδα μάλιστα να είναι κάθετα αντίθετη στον όλο σχεδιασμό.
Παράλληλα εξετάζεται το τι θα γίνει στη βιομηχανία όπου ήδη καταγράφονται σοβαρές αντιδράσεις.
Ήδη, με κοινή επιστολή προς την τσεχική προεδρία της ΕΕ και την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λαίεν, οι 12 ευρωπαϊκοί βιομηχανικοί φορείς κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου εστιάζοντας στο ότι πολλές μονάδες έχουν κλείσει εξαιτίας της εκτόξευσης του κόστους του φυσικού αερίου και του ηλεκτρισμού.
Θέτουν, επίσης, ζήτημα για τον τρόπο λειτουργίας της αγοράς φυσικού αερίου. “Δεδομένης της συγκέντρωσης της αγοράς από την πλευρά της προσφοράς, της αστάθειας και του ακραίου επιπέδου των ευρωπαϊκών τιμών του φυσικού αερίου, μπορεί κανείς να αμφισβητήσει εάν η αγορά φυσικού αερίου λειτουργεί. Η κατάσταση αυτή έχει σοβαρές συνέπειες και για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας” τονίζει η επιστολή και προσθέτει:
“Η τιμή του φυσικού αερίου στην ΕΕ να κορυφώθηκε στα 334 €/MWh (TTF τιμές spot) πριν από δύο εβδομάδες, ένα επίπεδο που είναι 15 φορές ανώτερο από τις προ κρίσης τιμές, 10 φορές υψηλότερο από τις τιμές των ΗΠΑ και πολύ πάνω από τις τιμές στην Ασία. Είναι σαφές ότι η σχέση με η κανονική αγορά έχει χαθεί.”
Την ίδια ώρα σε ανάρτησή του στο linkedin ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ Εμπορίας Κωνσταντίνος Ξιφαράς αναφέρεται, λίγο πριν τη Σύνοδο των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ σε πιθανές παρεμβάσεις στην αγορά του φυσικού αερίου. Ο κ. Ξιφαράς επισημαίνει ότι “δεν μπορούμε να δεχτούμε την κερδοσκοπία που προκαλείται από τις συναλλαγές παραγώγων που οδήγησαν σε υπερβολικά υψηλές τιμές φυσικού αερίου που δεν αντικατοπτρίζουν το πραγματικό κόστος του φυσικού αερίου.”
Ο ίδιος αποδίδει την στρέβλωση στο γεγονός ότι συνεχίζει να γίνεται η τιμολόγηση του φυσικού αερίου στην Ευρώπη στο Ολλανδικό χρηματιστήριo. “Ο όγκος του φυσικού αερίου που διακινείται στο #TTF είναι 100 φορές μεγαλύτερος από τον όγκο του φυσικού αερίου που διακινείται στην ολλανδική αγορά” αναφέρει χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι πλέον αυτός δείκτης μετά και την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία δεν είναι αξιόπιστος.
Το σχέδιο
Πάντως η Κομισιόν με βάση το σχέδιο κειμένου που διανεμήθηκε στα κράτη-μέλη προτάσει τη κάποιων δεσμευτικών στόχων μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας. Συγκεκριμένα προτείνει ένα ποσοστό αποκλιμάκωσης της κατανάλωσης, σε επίπεδο κράτους μέλους κι όχι κλάδου, στο 10%, με το δεσμευτικό δείκτη να είναι στο 5% στις ώρες αιχμής στη χονδρική αγορά και χρόνο εφαρμογής από από 1η Νοεμβρίου 2022 ως και 31η Μαρτίου 2023. Βάση σύγκρισης προτείνεται να είναι η αντίστοιχη περίοδος 2017-2018.
Παράλληλα η Επιτροπή κάνει συστάσεις για αποφυγή στρέβλωσης του ανταγωνισμού λόγω των “ταριφών” μείωσης κατανάλωσης ενώ σημειώνει ότι θα πρέπει να επιδειχθεί προσοχή στο να μην υπάρχει μονομερής επιβάρυνση συγκεκριμένων καταναλωτών.
Τέλος η Κομισιόν προτείνει τη θέσπιση ανώτατου ορίου τιμής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας στα 200 EUR/MWh για τις τεχνολογίες εκείνες όμως εκτός φυσικού αερίου.
