Ευκαιρίες ανάπτυξης με χρηματοδοτήσεις σε πράσινες υποδομές, βιώσιμη γεωργία και ενεργειακές αναβαθμίσεις κτιρίων εντόπισε στην ομιλία του ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννης Στουρνάρας στην επετειακή εκδήλωση για τα 30 χρόνια από την ίδρυση της Συνεταιριστικής Τράπεζας Καρδίτσας, την περασμένη Παρασκευή. Βέβαια, δεν παρέλειψε να αναδείξει και κινδύνους από την κλιματική κρίση για τις τράπεζες.
“Ήδη, το νέο εποπτικό πλαίσιο που αναμένεται να τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2025 σηματοδοτεί την πορεία προς την περαιτέρω ενσωμάτωση των θεμάτων που σχετίζονται με το περιβάλλον και τη βιωσιμότητα στις λειτουργίες των τραπεζών. Απαιτεί μάλιστα από τις τράπεζες, μεταξύ άλλων, να καταρτίσουν συγκεκριμένα σχέδια μετάβασης προς μία κλιματικά ουδέτερη οικονομία μέχρι το 2050, τα οποία θα τους επιτρέψουν τόσο να διαχειριστούν τους κινδύνους όσο και να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που θα προκύψουν από αυτή τη διαδικασία προσαρμογής “ σημείωσε.
Οι ευκαιρίες
“Σχετικά με τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται”, όπως είπε ο κ. Στουρνάρας., “θα ήθελα να αναφέρω ότι οι διαρθρωτικές αλλαγές που προωθούνται ως απαραίτητη προϋπόθεση για την πράσινη ανάπτυξη μπορούν να αποτελέσουν πηγή εσόδων για τις τράπεζες, οι οποίες καλούνται να στηρίξουν την οικονομία προς αυτή την κατεύθυνση. Ως παράδειγμα αναφέρω την παροχή χρηματοδότησης για την ανάπτυξη δικτύων και πράσινων υποδομών, για επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και σε βιώσιμες γεωργικές πρακτικές, καθώς και την παροχή δανείων για την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων.”
Τα ρίσκα
“Προκειμένου οι τράπεζες να είναι σε θέση να διαδραματίσουν αποτελεσματικά το ρόλο τους στη μεταβαλλόμενη αυτή οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα, είναι απαραίτητο να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους στους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους.
Πέρα από τις άμεσες και εμφανείς συνέπειές της, η κλιματική αλλαγή χαρακτηρίζεται από μεγάλη αβεβαιότητα, μακρό χρονικό ορίζοντα εκδήλωσης και μη γραμμικότητα, με αποτέλεσμα να υπάρχει σημαντικός κίνδυνος υποεκτίμησης των επιπτώσεών της, ιδιαίτερα σε περιόδους ‒ όπως αυτή που διανύουμε ‒ που η συχνότητά τους είναι πιο πιθανό να αυξηθεί” τόνισε και συμπλήρωσε:
“Υπό αυτές τις συνθήκες, η Τράπεζα της Ελλάδος δίνει μεγάλη έμφαση στην ευαισθητοποίηση και στη σωστή και έγκαιρη προετοιμασία των τραπεζών όσον αφορά την κλιματική αλλαγή. Τα εποπτευόμενα πιστωτικά ιδρύματα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη κλιματικούς παράγοντες στο πλαίσιο των διαδικασιών διαχείρισης κινδύνου, κατά τη διαμόρφωση της εταιρικής διακυβέρνησης, καθώς και να τους ενσωματώνουν στις επιχειρηματικές αποφάσεις και πολιτικές τους.
Σε αυτό το σημείο, υπενθυμίζω πως η Τράπεζα της Ελλάδος έχει ήδη αρχίσει να δημοσιεύει αποτελέσματα της επικαιροποίησης της έκθεσης. Οι περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα της Επιτροπής Μελέτης Επιπτώσεων Κλιματικής Αλλαγής, τα οποία περιλαμβάνουν τις κλιματικές μεταβολές των επόμενων δεκαετιών και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε ευάλωτους τομείς οικονομικής δραστηριότητας, όπως η γεωργία και οι μεταφορές” τόνισε ο Διοικτηής της ΤτΕ και κλείνοντας υπογράμμισε ότι “ότι η κλιματική αλλαγή είναι μια πραγματικότητα που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε. Οι επιπτώσεις της είναι σημαντικές και επηρεάζουν όλους τους τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας μας. Όλες οι τράπεζες, ανεξάρτητα από το μέγεθος και το επιχειρηματικό τους μοντέλο, πρέπει να προσαρμοστούν σ’ αυτή τη νέα πραγματικότητα και να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα προς όφελος των πελατών τους, των επιχειρήσεων και του περιβάλλοντος. Είμαι πεπεισμένος ότι, με τη συστηματική προετοιμασία και τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και να δημιουργήσουμε ένα βιώσιμο και ανθεκτικό χρηματοπιστωτικό σύστημα.”
Ο κ. Στουρνάρας εστίασε στα θέματα της κλιματικής αλλαγής και στις πρόσφατες πλημμύρες στη Θεσσαλία, οι οποίες έπληξαν περιοχές όπου δραστηριοποιείται η Τράπεζα. “Ο τυφώνας Ντάνιελ, ο οποίος χτύπησε την περιοχή μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά τον Ιανό, υπενθύμισε με τρόπο δραματικό ότι η κλιματική αλλαγή έχει καταστήσει συχνότερα και σφοδρότερα τα ακραία καιρικά φαινόμενα, τα οποία προξενούν σοβαρές φυσικές καταστροφές, με σημαντικές επιπτώσεις στις επιχειρήσεις και στα νοικοκυριά και επομένως δυνητικά στις τράπεζες που δραστηριοποιούνται στις πληττόμενες περιοχές.
Καθώς το θέμα είναι εξαιρετικά σημαντικό για το εγχώριο τραπεζικό σύστημα, θα ήθελα να αναφερθώ γενικότερα στις προκλήσεις που καλούνται πλέον να αντιμετωπίσουν οι τράπεζες λόγω των περιβαλλοντικών κινδύνων και της κλιματικής αλλαγής. Από τη μία πλευρά, οι φυσικές καταστροφές, που ενισχύονται σε συχνότητα και ένταση, μπορούν να οδηγήσουν σε αυξημένες επισφάλειες λόγω ζημιών σε περιουσίες και επιχειρήσεις. Από την άλλη πλευρά, οι αλλαγές στο κανονιστικό πλαίσιο για τη σταδιακή μείωση των εκπομπών άνθρακα και την υιοθέτηση πράσινων πρακτικών, οι τεχνολογικές εξελίξεις, αλλά και οι μεταβολές στις προτιμήσεις των επενδυτών και των καταναλωτών, μπορεί να προκαλέσουν απομείωση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών. Επομένως, οι τράπεζες απαιτείται να κατανοήσουν αυτούς τους κινδύνους και σταδιακά να τους ενσωματώσουν στη διακυβέρνηση, στο πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων που εφαρμόζουν και στις επιχειρηματικές στρατηγικές τους” τόνισε ο κ. Στουρνάρας.
