Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια βρέθηκαν στο επίκεντρο δύο πάνελ της δεύτερης ημέρας του 8ου Οικονομικού Φόρουμ Δελφών το οποίο πραγματοποιείται στους Δελφούς μεταξύ 26 και 29 Απριλίου και τελεί υπό την Αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας, κας Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Για τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες αναχρηματοδότησης στη δευτερογενή αγορά, συζήτησε πάνελ που συντόνισε ο Διευθυντής του CNN, Δημήτρης Πεφάνης.
Έντονη δραστηριότητα τους επόμενους 18 μήνες προανήγγειλε στον συγκεκριμένο τομέα, η Φωτεινή Ιωάννου, Γενική Διευθύντρια Διαχείρισης Απαιτήσεων Εταιρικής και Λιανικής Τραπεζικής της Εθνικής Τράπεζας, η οποία ανέφερε πως «τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έφυγαν από τις τράπεζες αλλά εξακολουθούν να είναι στους servicers. Servicers και επενδυτές πρέπει να επιτύχουν να αντιμετωπίσουν τα μη εξυπηρετούμενα “ανοίγματα”. Η επίτευξη των στόχων μπορεί να έρθει μέσα από δευτερεύουσες πωλήσεις». Η ίδια, σημείωσε πως «υπάρχει η άσχημη λέξη των πλειστηριασμών» που «για ένα αποτελεσματικό τραπεζικό σύστημα πρέπει να είναι μια επιλογή ρευστοποίησης. Είναι μια αναγκαιότητα αυτό». Σημείωσε όμως, πως πάνω από τα 3/4 των ανακτήσεων δεν θα προέλθουν από πλειστηριασμούς αλλά από διευθετήσεις».
Στον ρόλο της τεχνολογίας στον συγκεκριμένο τομέα, αναφέρθηκε ο Ιωάννης Παπαευγενίου, Διευθύνων Σύμβουλος της Relational. Σημείωσε πως «τα δεδομένα είναι από τους σημαντικούς πυλώνες που τράπεζες και servicers υστερούν. Η μεταφορά δεδομένων από ένα σύστημα σε άλλο, εμφανίζουν προβλήματα και τα μοντέλα δεν αποδίδουν καλά». Ο ίδιος πάντως ανέφερε, πως «κυρίαρχος του παιχνιδιού είναι ο ανθρώπινος νους» και εξήγησε σχετικά ότι «οι άνθρωποι δημιουργούν στρατηγικές και μοντέλα. Ακόμα και η τεχνητή νοημοσύνη θα χρειαστεί πολλή ανθρώπινη γνώση για να προσθέσει την τεχνογνωσία της».
Ο Διευθυντής της Hellenic Finance Limited, Θεόφιλος Κωνσταντίδης, μίλησε για βασικά προβλήματα που δυσχεραίνουν τη σχέση οφειλετών – τραπεζών και servicers, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Πώς γίνεται μια φιλική διευθέτηση; Ο servicer θα μου πει να του δώσω 70.000 για να διαγράψει τις 130.000 ευρώ. Εγώ έχω μόνο 10.000 ευρώ. Οι τράπεζες δεν θα μου επιτρέψουν να πάρω δάνειο. Χρειαζόμαστε εναλλακτικές σ’ αυτό». Προβλήματα όμως που ζητούν λύσεις εντόπισε και στους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, για τους οποίους ανέφερε: «Θέλω να αγοράσω κάτι στον πλειστηριασμό, όμως δεν υπάρχουν πληροφορίες. Πώς κάποιος θα με χρηματοδοτήσει χωρίς τα έγγραφα του ακινήτου, που δίνονται μετά το τέλος του πλειστηριασμού;». Ο ίδιος διαφώνησε με τον ισχυρισμό πως έχουμε ξεφύγει από το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων λέγοντας πως «Ένα στα πέντε ακίνητα έχει κάποιο οικονομικό βάρος».
Τέλος, ο Euan Robertson, Partner της Oliver Wyman, μετέφερε τη διεθνή εμπειρία για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια «Αν δούμε πως εξελίχθηκαν τα πράγματα σε Ισπανία και Ιρλανδία, η ιστορία είναι αρκετά θετική. Ακολούθησαν την ίδια στρατηγική. Έβγαλαν τα μη εξυπηρετούμενα από τις τράπεζες. Οι τιμές των ακινήτων δεν έχουν πέσει και οι οικονομίες έχουν ανακάμψει» για να συνεχίσει: «Ελπίζουμε η ιστορία στην Ελλάδα να εξελιχθεί με τον ίδιο τρόπο».
Το δεύτερο πάνελ, το οποίο συντόνισε ο Διευθυντής του imerisia.gr και δημοσιογράφος του OPEN, Ιωάννης Φώσκολος, αφορούσε την ανάπτυξη της αγοράς των μη εξυπηρετούμενων δανείων για οφειλέτες και επενδυτές σε περιβάλλον αύξησης των επιτοκίων.
Ο Γιώργος Ζαββός, Πρόεδρος του ΔΣ της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, χαρακτήρισε «πραγματικό game changer τον “Ηρακλή”», καθώς σημείωσε ότι «ενίσχυσε τις τράπεζες με ρευστότητα για να ξαναβγούν στο παιχνίδι. Τους επιτρέπει να παίξουν και κοινωνικό ρόλο, βοηθώντας ή παγώνοντας τα επιτόκια. Ο “Ηρακλής” ήταν πρόδρομος και καταλύτης για 13 αναβαθμίσεις τραπεζών και οικονομίας. Βρισκόμαστε μπροστά στην επενδυτική βαθμίδα που είναι κρίσιμο για τον δανεισμό της χώρας. Έδωσε τη δυνατότητα ώστε όχι απλώς να βγουν τα κόκκινα δάνεια από τους ισολογισμούς, αλλά να βγουν και από την ελληνική οικονομία». Παράλληλα τόνισε πως η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα θα γίνει «ο πρώτος χρηματοδοτικός φορέας που θα έχει άμεση πρόσβαση στα ευρωπαϊκά κονδύλια χωρίς παρέμβαση υπουργείων. Θα μπορεί να αναλαμβάνει τις επενδύσεις της ΕΕ και για μη κράτη – μέλη. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στην τράπεζα να παίξει ρόλο στα Δυτικά Βαλκάνια ή τη Μεσόγειο. Σε τέτοια περίοδο ανακατατάξεων μπορούμε να γίνουν πρωταγωνιστές».
Ο Giuseppe Giano, Πρόεδρος της Euroxx SA, παραδέχτηκε πως υπάρχει προβληματισμός από την αύξηση των επιτοκίων, καθώς οι «επενδυτές έχουν αυξημένο κόστος και αναγκάζονται να δουν ξανά τα business plans». Σημείωσε όμως πως «η βελτίωση του οικονομικού κλίματος, η αύξηση των αξιών και του real estate που είδαμε διψήφιο ρυθμό ανάπτυξης εξισορροπούν την αρνητική επίδραση των αυξημένων επιτοκίων». Ο ίδιος σημείωσε πως «η αγορά είναι σε φάση ωρίμανσης μετά τον Ηρακλή που πράγματι ήταν game changer για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Αν με το καλό έχουμε σταθερή πολιτική εξέλιξη η επενδυτική βαθμίδα θα έρθει και θα βοηθήσει».
Από την πλευρά του ο Στάθης Ανδριανάκης, Επικεφαλής της UTP Servicing Unit, αναφέρθηκε στην εικόνα της ελληνικής οικονομίας λέγοντας πως «το 2022 είχαμε αύξηση του ΑΕΠ, χαμηλό σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια ποσοστό ανεργίας και οι ιδιωτικές καταθέσεις αυξάνονταν», ενώ συνεχίζοντας σημείωσε: «παρατηρούμε ότι η ροή νέων κόκκινων δανείων ήταν περιορισμένη και εντός των προβλέψεων». Όσο για το ποιος τομέας είναι περισσότερο επίφοβος να παρουσιάσει αθέτηση δανείων, ο ίδιος σημείωσε: «Είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς. Θεωρούμε ότι σε δάνεια σε μικρές επιχειρήσεις που έχουν δυσκολία αναχρηματοδότησης, το ποσοστό αθέτησης θα είναι υψηλότερο. Εκεί δεν έχει υπάρξει πρόνοια όπως υπάρχει για τα στεγαστικά δάνεια. Ένας λόγος παραπάνω για να επιβαρυνθούν αυτές οι κατηγορίες».
Τέλος, η Διευθύντρια νομικών υπηρεσιών της Δικηγορικής Εταιρείας Σιούφα, Όλγα Ευτυχίδου χαρακτήρισε τη δευτερογενή αγορά «αναβράζουσα», ενώ σημείωσε μεταφέροντας την εμπειρία της «εμείς είχαμε την ευκαιρία και το προνόμιο από την αρχή της αγοράς των πωλήσεων και των τιτλοποιήσεων. να είμαστε νομικοί σύμβουλοι τόσο σε πωλητές όσο και σε αγοραστές. Ειδικά στη δευτερογενή αγορά που μπορώ να χαρακτηρίσω αναβράζουσα. Δεν περιμέναμε τέτοιο ενδιαφέρον από υποψηφίους από όλα τα μέρη του κόσμου» και συνέχισε: «Από την εμπειρία που αποκομίσαμε το ποσοστό ανακτήσεων των business plans, εξαρτάται. Στα «εξασφαλισμένα» χαρτοφυλάκια μπορεί να φτάσει το 50%, ενώ στα ανεξασφάλιστα στο 20%. Σύμφωνα με τα στοιχεία από 2020-2022, οι ανακτήσεις που ήρθαν από διευθετήσεις ανήλθαν στο 83% ενώ οι ανακτήσεις από πλειστηριασμούς στο 17%. Αυτή είναι η πραγματική εικόνα. Εμείς πιστεύουμε ότι, ναι θα υπάρξουν πλειστηριασμοί. Είναι, ήταν και θα παραμείνουν εργαλείο έσχατης λύσης και με αυτό τον τρόπο θα εφαρμοστούν και εδώ».
