Από σήμερα το μεσημέρι που αναμένεται να καταγραφεί από την Ελληνική Στατιστική Αρχή ο μεγαλύτερος πληθωρισμός των τελευταίων 26-27 ετών, είναι λογικό και οι αναλυτές να ανατρέξουν πίσω στον χρόνο για να διαπιστώσουν ποια ήταν η τελευταία φορά που ο δείκτης τιμών καταναλωτή μεταβλήθηκε πάνω από 8%.
Τα ιστορικά διαγράμματα μας πάνε πίσω στο 1995 και στο 1996. Το 1996 ήταν η τελευταία χρονιά που ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός διαμορφώθηκε πάνω από το 8%, ενώ το 1997 ήταν η τελευταία φορά που είδαμε ετήσιο πληθωρισμό πάνω από το 5%. Άρα, όποιο και είναι το σενάριο που τελικώς θα επικρατήσει –χθες ο Γιάννης Στουρνάρας εμφάνισε ένα αισιόδοξο σενάριο με πληθωρισμό 5% και ένα δυσμενές με πληθωρισμό 7%- το βέβαιο είναι ότι γυρίζουμε πίσω 25-26 χρόνια στον χρόνο. Είναι όμως έτσι; Η απάντηση είναι όχι και το επιχείρημα είναι διπλό:
Πρώτον το 1996 και το 1997, ήταν εντελώς διαφορετική η νομισματική πολιτική. Τα επιτόκια –τότε δεν υπήρχε ευρώ και η νομισματική πολιτική καθοριζόταν από την Τράπεζα της Ελλάδας- δεν ήταν μηδενικά όπως σήμερα κάτι που σημαίνει ότι από τη μια οι καταθέτες αναπλήρωναν μεγάλο μέρος της χαμένης αξίας των καταθέσεών τους εξαιτίας του πληθωρισμού και από την άλλη τα δάνεια κόστιζαν πολύ πιο ακριβά από ότι σήμερα.
Ποια είναι η δεύτερη μεγάλη διαφορά; Το επίπεδο τιμών. Άλλο πράγμα ο πληθωρισμός και άλλο πράγμα το επίπεδο των τιμών. Ο πληθωρισμός, κάποια στιγμή θα αρχίσει να αποκλιμακώνεται. Δεν θα συμβεί στο β’ εξάμηνο του 2022 όπως θα περίμενε κανείς πριν ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, ενδεχομένως όμως να συμβεί το 2023. Αυτό που είναι πολύ πιθανό ότι θα παραμείνει το ίδιο και το 2023, είναι οι τιμές.
Θα περίμενε κανείς ότι με το τέλος του πολέμου και την αποκατάσταση μιας σχετικής ηρεμίας στις αγορές ενέργειες –δεν είναι απαραίτητο ότι αυτά τα δύο θα συμπέσουν χρονικά- ταχεία αποκλιμάκωση στην τιμή των πετρελαιοειδών και του φυσικού αερίου. Όμως στα υπόλοιπα προϊόντα, δεν είναι δεδομένο ότι θα δούμε αντίστοιχες τάσεις αποκλιμάκωσης.
Έτσι, συνολικά το κόστος του λεγόμενου καλαθιού της νοικοκυράς, μπορεί να παραμείνει ακόμη και το ίδιο το 2023 και όμως να δούμε τον πληθωρισμό να υποχωρεί.
