Ποιοι λόγοι φέρνουν εγγύτερα την ελληνική ναυτιλία με την Ελλάδα
Εκδόσεις ομολόγων, αναβίωση ναυπηγείων, εμβληματικά γραφεία, μεταφορά έδρας από το εξωτερικό είναι εξελίξεις που φέρνουν πιο κοντά την ελληνική ναυτιλία
Λόγοι πατριωτικοί, εθνικοί, οικονομικοί αλλά και πολιτικοί φαίνεται πως λειτουργούν υπέρ της… επανασύνδεσης της χώρας μας με την ελληνική ναυτιλία, τη μεγάλη διεθνή βιομηχανία, που ελέγχει περίπου το 20% των θαλάσσιων «δρόμων» του εμπορίου.
Εκδόσεις ομολόγων στο ελληνικό χρηματιστήριο, αναβίωση ναυπηγείων που επί πολλά χρόνια ήταν σε εγκατάλειψη, μεταφορά κεντρικών γραφείων από το εξωτερικό στην Ελλάδα, δημιουργία εμβληματικών κτιρίων – γραφείων στην Αθήνα, αναβάθμιση σχολών εμπορικού ναυτικού, είναι εξελίξεις που μαρτυρούν ότι η ελληνική ναυτιλία έρχεται λίγο… εγγύτερα στη χώρα.
Κυρίαρχο σημάδι αυτής της αλλαγής είναι ασφαλώς το γεγονός ότι η ελληνική ναυτιλία εδώ και λίγους μήνες έχει ανοίξει «παρτίδες» με το ελληνικό χρηματιστήριο. Μέσα σε λίγους μήνες έχουν εισαχθεί δύο μεγάλα ομόλογα, με εκδότριες δύο εκ των κορυφαίων στο είδος τους ναυτιλιακών εταιρειών στον κόσμο, της Costamare και της Capital και αυτό, μόνο σύμπτωση δεν είναι. Παράλληλα, δύο με τρεις ακόμη μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες δρομολογούν μέσα στο 2022 την έκδοση παρόμοιων ομολόγων.
Μια νέα αγορά δημιουργείται και μολονότι το Χ.Α. δεν μπορεί να «σηκώσει» κανονική εισαγωγή ναυτιλιακής εταιρείας τόσου μεγάλου εκτοπίσματος, η έκδοση ομολόγων φαίνεται πως αντανακλά πολλά περισσότερα από τα «στεγνά» οικονομικά όρια που θέτουν αυτές οι εκδόσεις.
Δεν είναι τυχαίο ότι κάποιοι γεωπολιτικοί αναλυτές βάζουν στην εξίσωση και το… πατριωτικό στοιχείο, που τα τελευταία χρόνια – και λόγω κρίσης – έχει ενισχυθεί στις τάξεις όλων των επιχειρηματιών – ασχέτως κλάδου – που ζουν και δραστηριοποιούνται κυρίως στο εξωτερικό. Φαίνεται πως μετά από πολλά χρόνια υπάρχει η βούληση τόσο από την πολιτική διοίκηση όσο και από τους εφοπλιστές, για αλλαγή σκηνικού στις σχέσεις της ελληνικής ναυτιλίας με τη χώρα. Κάποιοι αναλυτές επικαλούνται και εθνικούς λόγους, σημειώνοντας πως υπάρχει η βούληση η ναυτιλία να «συνδεθεί» περισσότερο με τη χώρα, να ξαναγίνει μέρος της.
Άλλωστε, αρκετοί εφοπλιστές έχουν δημιουργήσει εμβληματικά κτήρια στην Ελλάδα (Όμιλος Αγγελικούση, Aegean Shipping Management S.A.), ενώ πολλές εταιρείες έχουν μεταφέρει τα κεντρικά γραφεία τους στη χώρα μας, όπως η Wilhelmsen Ship Management, η οποία προχώρησε στη μετεγκατάσταση της Diana Wilhelmsen Management Limited από την Κύπρο στην Αθήνα. Παράλληλα, καταγράφεται διάθεση σύμπλευσης με την κυβέρνηση που αναλαμβάνει πρωτοβουλίες ενίσχυσης της ελληνικής σημαίας.
Όλα αυτά λαμβάνουν χώρα σε μια συγκυρία αναβίωσης των ελληνικών ναυπηγείων, Σύρου και Σκαραμαγκά όπου επίσης γίνεται προσπάθεια να βγουν δουλειές που θα ξανασηκώσουν αυτή τη βιομηχανία που κάποτε ανθούσε στη χώρα μας. Επίσης, ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια συζητείται η ανάγκη για τη γαλούχηση και τη δημιουργία μιας νέας Ελλήνων ναυτικών, ενώ και προς αυτή την κατεύθυνση φαίνεται πως υπάρχουν πρωτοβουλίες. Γιατί ένα μεγάλο ζήτημα που έχει θέσει κατ’ επανάληψη ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών κ. Θεόδωρος Βενιάμης, είναι ότι δεν υπάρχει – αντίστοιχου εκτοπίσματος – νέα γενιά ώστε να διαδεχτεί την τωρινή στη ναυτιλία, που βιολογικά σε κάποια χρόνια θα πρέπει να αποσυρθεί.
Λόγοι ρευστότητας
Η αλήθεια είναι ότι οι απαιτήσεις των καιρών, οδηγούν τον κλάδο στην αναζήτηση ρευστότητας προς επενδύσεις, από κάθε πηγή, καθώς η παγκόσμια συγκυρία υπαγορεύει φρενίτιδα νέων επενδύσεων.
Σύσσωμος ο κλάδος βρίσκεται στα «όπλα» σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις, καθώς η ενεργειακή κρίση και η κρίση στην εφοδιαστική αλυσίδα έχει εκτοξεύσει τις τιμές, με τις ναυλώσεις να κινούνται σε διαρκώς αυξητικά επίπεδα, είτε για μεταφορά κοντέινερς, είτε για NLG. Οπότε, οι εφοπλιστές σπεύδουν να λάβουν θέσεις σ’ αυτό το χρηματιστήριο τιμών που κάνει διαρκή limit up. Παράλληλα, υπάρχει και μεγάλη ανάγκη κεφαλαίων για την επίτευξη των στόχων για το 2030 και το 2050 για την πράσινη μετάβαση (και) της ναυτιλίας.
Η Ελλάδα ως παγκόσμιος κόμβος ναυτιλιακής τεχνολογίας
Μιλώντας σε πρόσφατη εκδήλωση του ΣΕΒ για τις δυνατότητες της ψηφιοποίησης της ναυτιλίας, ο Ιωάννης Μαρτίνος, CEO και Ιδρυτής της Signal Group έβαλε ακόμη μια παράμετρο, αυτή την άνθισης στην Ελλάδα των startups εταιρειών που συνδυαστικά με την ανάγκη ψηφιοποίησης της ναυτιλίας, ανοίγει νέους δρόμους.
«Η ναυτιλία έχει μπει δυναμικά στην πορεία της ψηφιοποίησης και οι νέες τεχνολογίες θα παίξουν σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση της μελλοντικής αγοράς. Η Ελλάδα ως παγκόσμιος ναυτιλιακός κόμβος και με ένα ταχέως αναπτυσσόμενο οικοσύστημα νεοφυών τεχνολογιών, θα διαδραματίσει κεντρικό ρόλο», τόνισε ο κ. Μαρτίνος συνεχίζοντας:
«Η ύπαρξη μιας μεγάλης βιομηχανίας κοντά στην καινοτομία βοηθάει την δημιουργία και την ανάπτυξη της διττά. Πρώτον, καλλιεργεί ένα μεγάλο pool ανθρωπίνου δυναμικού μέσα από την ναυτιλία, με τις εμπειρίες, την τεχνογνωσία και τις ιδέες για να δημιουργήσουν νέες καινοτόμες επιχειρήσεις. Δεύτερον, η ύπαρξη πελατών κοντά στις startups, ειδικά στα αρχικά στάδια ανάπτυξής τους είναι καίρια για την επιτυχία τους καθώς παρέχουν πολύτιμο feedback για την δημιουργία πραγματικής αξίας. Έτσι παρατηρούμε ήδη πολλές νεοφυείς εταιρείες να αναπτύσσονται στην Ελλάδα στον ναυτιλιακό τομέα. Το κρίσιμο βήμα είναι να αναπτυχθούν και στο εξωτερικό ώστε να εδραιωθεί η Ελλάδα ως παγκόσμιος κόμβος ναυτιλιακής τεχνολογίας».
Β. Μαρινάκης: Κάτι σωστό συμβαίνει στην Ελλάδα
«Στην Ελλάδα κάτι σωστό συμβαίνει, υπάρχει κλίμα εμπιστοσύνης και οι ξένοι έρχονται και επενδύουν στη χώρα μας» τόνισε κατά την πρόσφατη εκδήλωση έναρξης της διαπραγμάτευσης του ομολόγου της Capital Maritime & Trading ο πρόεδρος της εταιρείας Βαγγέλης Μαρινάκης. Παράλληλα επισήμανε ότι πως είναι «μεγάλη τύχη που ξεκινήσαμε κι εμείς αλλά και η Costamare – μια πολύ σοβαρή εταιρεία με πολύ καλή φήμη» – και πρόσθεσε: «Να συνεχίσει έτσι το ΧΑ να προσελκύει εταιρείες καλές και σοβαρές, με πολύ καλή φήμη».
Ο κ. Μαρινάκης δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο μείζον ζήτημα της κλιματικής αλλαγής και στον ρόλο της ναυτιλίας. «Οι πράσινες επενδύσεις είναι το μέλλον» είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε: «Είδαμε με τις πυρκαγιές του καλοκαιρού, οι κλιματικές συνθήκες έχουν αλλάξει και το έργο της προστασίας του περιβάλλοντος δεν είναι μόνο της κυβέρνησης, πρέπει όλοι μας να συμβάλλουμε», προσθέτοντας ότι «πρέπει να επενδύουμε στην πράσινη ενέργεια γιατί είναι το μέλλον, το μέλλον των παιδιών μας».
Αναφερόμενος ειδικά στον ρόλο της ναυτιλίας, επισήμανε ότι «ο κλάδος μεταφέρει εκατομμύρια τόνους αγαθών και για το περιβάλλον, η ναυτιλία είναι ένας πολύ πιο καθαρός τρόπος μεταφοράς, συγκρινόμενος με άλλους. Υπάρχουν και στοιχεία που το πιστοποιούν».
Το ομόλογο της Capital ξεκίνησε τη διαπραγμάτευση τη Δευτέρα 25/10 με κωδικό «CPLPB1» και τιμή έναρξης τα 1.000 ευρώ. Θυμίζουμε ότι η εταιρεία ζητούσε 150 εκατ. ευρώ όμως οι προσφορές ανήλθαν στα 801,37 εκατ. ευρώ, πετυχαίνοντας υπερκάλυψη κατά 5,3 φορές, με πολύ σημαντικό ενδιαφέρον από ιδιώτες και θεσμικούς επενδυτές.
Η Costamare και οι επόμενες εκδόσεις
Το δρόμο άνοιξε τον Μάιο του 2021 η Costamare Participations PLC, θυγατρική της εισηγμένης στο NYSE Costamare Shipping Co S.A. συμφερόντων της οικογένειας Κωνσταντακόπουλου μέσω πολύ επιτυχημένης έκδοσης. Η εταιρεία ζητούσε από τις αγορές 100 εκατ. ευρώ, όμως οι προσφορές ανήλθαν στα 655 εκατ. ευρώ, επιτεύχθηκε δηλαδή υπερκάλυψη 6,7 φορές. Συνάμα, το επιτόκιο διαμορφώθηκε στο χαμηλότερο σημείο του εύρους διακύμανσης ήτοι στο 2,70%.
Παράλληλα, δύο με τρεις ακόμη μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες ελληνικών συμφερόντων που επίσης είναι εισηγμένες στη Wall Street, έχουν ξεκινήσει συζητήσεις για παρόμοιες εκδόσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες, το πρώτο ναυτιλιακό ομόλογο του 2022 θα είναι από τη Safe Bulkers του Πόλυ Χατζηιωάννου, ενώ ενδιαφέρον υπάρχει και από την Tsakos Energy Navigation (TEN) της οικογένειας Τσάκου.
Εν προχωρήσουν αυτές οι εκδόσεις, τότε μέσα στο 2022 θα μιλάμε για την ύπαρξη τεσσάρων με πέντε ναυτιλιακών ομολόγων στο ελληνικό χρηματιστήριο συνολικά, οπότε μια νέα δυναμική και άκρως ενδιαφέρουσα αγορά θα έχει «χτιστεί» με ό,τι συνεπάγεται αυτό, τόσο για το ελληνικό χρηματιστήριο, όσο και τη σχέση της ναυτιλίας με την Ελλάδα. Μια εξέλιξη ελπιδοφόρα και άκρως ενδιαφέρουσα, για την πιο μεγάλη και εξωστρεφή – ελληνικών συμφερόντων – βιομηχανία, που δεσπόζει στις παγκόσμιες θάλασσες, ελέγχοντας το 20% του διεθνούς εμπορίου.
Μέσα στα δέκα κορυφαία ναυτιλιακά κέντρα
H Ελλάδα βρέθηκε μέσα στα δέκα κορυφαία ναυτιλιακά κέντρα παγκοσμίως για το 2020 και πιο συγκεκριμένα στην 8η θέση, ενώ το 2019 ήταν στη 10η θέση. H Σιγκαπούρη διατήρησε την πρώτη θέση ως διεθνές ναυτιλιακό κέντρο για 7η συνεχόμενη χρονιά. Ακολουθεί το Λονδίνο, η Σαγκάη, το Xονγκ Kονγκ και το Nτουμπάι. Tο Λονδίνο και το Nτουμπάι είναι τα μόνα κορυφαία από τα πέντε διεθνή ναυτιλιακά κέντρα εκτός Aσίας, με το Λονδίνο να ανεβαίνει μία θέση από την τρίτη στη δεύτερη θέση.
Το εκτόπισμα της ελληνικής ναυτιλίας
Σύμφωνα με τηνΕτήσια Έκθεση για το έτος 2020-2021 της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ), η Ελλάδα παραμένει η μεγαλύτερη ναυτιλιακή δύναμη παγκοσμίως. Με στόλο 4.901 πλοίων, οι Έλληνες πλοιοκτήτες ελέγχουν το 19,42% της παγκόσμιας χωρητικότητας σε τόνους deadweight (dwt). Το 2020, ο ελληνόκτητος στόλος αυξήθηκε περισσότερο από 4% φτάνοντας περίπου τα 364 εκατ. τόνους dwt.
Η Ελλάδα συνεχίζει να αυξάνει το μερίδιό της στον στόλο που ελέγχεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς οι Έλληνες πλοιοκτήτες κατέχουν το 58% της χωρητικότητας της ΕΕ. Περισσότερο από το ένα τρίτο του ελληνόκτητου στόλου ή 1.706 πλοία, φέρουν σημαία Κράτους Μέλους της ΕΕ.
Οι Έλληνες πλοιοκτήτες ελέγχουν:
• το 30,25% του παγκόσμιου στόλου δεξαμενοπλοίων,
• το 14,64% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς χημικών και παραγώγων πετρελαίου,
• το 15,58% του παγκόσμιου στόλου υγραεριοφόρων (LNG / LPG),
• το 20,04% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου,
• το 9,53% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.
Η Ελλάδα παραμένει ένα από τα κορυφαία νηολόγια πλοίων παγκοσμίως: Το ελληνικό νηολόγιο αριθμεί 685 πλοία (άνω των 1.000 gt), των οποίων η χωρητικότητα ανέρχεται σε 37,98 εκατομμύρια gt. Ο στόλος υπό ελληνική σημαία κατατάσσεται στην 8η θέση διεθνώς και στη 2η θέση στην Ε.Ε. (σε όρους dwt).
