«Η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναγνωρίζει, ότι για μακρύ χρονικό διάστημα η υποστήριξη της Πολιτείας σε αυτό τον δυναμικό κλάδο δεν ήταν αντίστοιχη με τη δυνατότητά του κλάδου και γι’ αυτό αποφάσισε να πάρει πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση» δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΥΠΕΝ κ. Αρ. Αίβαλιώτης, μιλώντας στη μεγάλη εκδήλωση του ΣΜΕ:
«Καινοτομία και Ψηφιακή μετάβαση στην Εξορυκτική Βιομηχανία- Εφαρμογές και Προκλήσεις», στη Δράμα την 11/6/2024
Ανοίγοντας την εκδήλωση ο κος Κ.Γιαζιτζόγλου Πρόεδρος του ΣΜΕ, καλωσόρισε τους προσκεκλημένους και τόνισε :
«Οι Ελληνικές εξορυκτικές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τεχνολογίες αιχμής τόσο στο κομμάτι του εξοπλισμού όσο και στο κομμάτι της διαχείρισης της επικοινωνίας και της πληροφορίας, δηλαδή των ψηφιακών εφαρμογών που είναι άγνωστες στο ευρύ κοινό.
Η εκδήλωση στη Δράμα στα πλαίσια των εκδηλώσεων για το «Έτος Ορυκτών Πόρων» στοχεύει να αναδείξει μια πτυχή του εξορυκτικού κλάδου που δεν είναι γνωστή στο ευρύ κοινό. Δυστυχώς για τον πολύ κόσμο η εξορυκτική δραστηριότητα θεωρείται ακόμα μια δραστηριότητα χαμηλής τεχνολογίας.
Πέρα από την ανάδειξη της συνδρομής του κλάδου στην εισαγωγή συγχρόνων τεχνολογικών λύσεων στη χώρα μας, στην εκδήλωση θα συζητηθεί και το θέμα της εκπαίδευσης των στελεχών μας, δίνοντας έμφαση στο περιεχόμενο της εκπαίδευσης, αλλά και στο πώς αυτό το περιεχόμενο θα παρακολουθεί τις ραγδαίες εξελίξεις της τεχνολογίας.»
Ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής των Εκδηλώσεων κος Αθανάσιος Κεφάλας ανέπτυξε γιατί ΣΜΕ αφιέρωσε το 2024 στους Ορυκτούς Πόρους αφού αυτοί είναι από χιλιετηρίδες στην υπηρεσία του ανθρώπου, βρίσκονται παντού στις ανθρώπινες δημιουργίες, πρωταγωνιστούν στην υποστήριξη της ενεργειακής και Πράσινης Μετάβασης και αποτελούν συγκριτικό πλεονέκτημα για την Ελληνική οικονομία. Επίσης παρουσίασε χαρακτηριστικές ημερομηνίες της 100χρονης πορείας του ΣΜΕ, από τις 28/5/1924 μέχρι σήμερα και στιγμιότυπα από τις μέχρι τώρα εκδηλώσεις στο πλαίσιο των « 7+1 Εκδηλώσεις» μνήμης, τιμής και προβολής θέσεων.
O Γενικός γραμματέας του ΣΜΕ κ. Φώτης Στεφανής
επισήμανε « Ο ΣΜΕ έχει επεξεργασθεί και επικοινωνήσει αρμοδίως σειρά θέσεων που αφορούν την εξόρυξη σε περιοχές Νatura, την υπόγεια εκμετάλλευση μαρμάρων, τις λιμενικές εγκαταστάσεις των εξορυκτικών βιομηχανιών, την Δασική Νομοθεσία και την απλοποίηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Όμως δεν μπορώ να αποφύγω λίγα παραπάνω λόγια για τον Λατομικό Νόμο Ν.4512/18, τον κύριο νόμο της λατομικής δραστηριότητας που αφορά τη συντριπτική πλειοψηφία των εργασιών στη περιοχή αυτή.
Τον υποδεχθήκαμε με θετική άποψη, όμως 6 χρόνια μετά απαιτείται να βελτιωθεί ώστε να απαλειφθούν σημεία που δημιουργούν περιττές καθυστερήσεις, ευνοούν αθέμιτα λατομικές δραστηριότητες σε βάρος των νομίμως λειτουργούντων λατομείων και με επιβολή τελών αποθαρρύνουν την μακροπρόθεσμη αξιοποίηση των λατομικών ορυκτών με βελτιωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.»
Καταλήγοντας ο κος Στεφανής και απευθυνόμενος στους εκπροσώπους της πολιτείας ζήτησε «…να σκύψουν στα προβλήματα του κλάδου, για να κάνουν περισσότερα και γρηγορότερα ώστε να είμαστε ανταγωνιστικοί, γιατί όταν μία ανανέωση άδειας εκμετάλλευσης τριετίας καθυστερεί πολλά χρόνια, τότε οι αγοραστές που γνώρισαν και υποστήριξαν μία ποιότητα μαρμάρου δεν θα περιμένουν και θα στραφούν στον ανταγωνισμό…».
Μιλώντας στην εκδήλωση ο Γενικός Γραμματέας του ΥΠΕΝ κ. Αρ. Αϊβαλιώτης, μεταξύ άλλων τόνισε :
«Ήδη έχουμε αναθέσει στις υπηρεσίες μας την επικαιροποίηση του Μεταλλευτικού Κώδικα που μετά από αρκετά χρόνια θα πρέπει να εκσυγχρονιστεί και να γίνει πιο ελκυστικός για επενδυτικούς σκοπούς. Ο Μεταλλευτικός Κώδικας απαιτεί την ουσιαστική παρέμβασή μας ώστε να γίνει απλούστερη, ευκολότερη και συμβατή με τις απαιτήσεις των καιρών, η διαδικασία εκμίσθωσης των μεταλλευτικών χώρων.
Για να αντιμετωπίσουμε προβλήματα του παρελθόντος έχουμε ενεργοποιήσει μια Ομάδα Έργου που θα φέρει μια νομοθετική ρύθμιση για το Post Mining, δηλαδή ανενεργούς εξορυκτικούς χώρους και την αποκατάστασή τους ώστε να μην εγκαταλείπονται οι χώροι εξόρυξης, με απρόβλεπτες συνέπειες στο περιβάλλον. Η ίδια ομάδα θα προτείνει σχέδιο νόμου για την φύλαξη, συντήρηση και εναλλακτική αξιοποίηση των χώρων αυτών με στόχο την αξιοποίησή τους με παράλληλη διατήρηση και ανάδειξη της μεταλλευτικής κληρονομιάς.
Όσον αφορά τις κρίσιμες και στρατηγικές πρώτες ύλες, τα μέχρι τώρα δεδομένα της έρευνας για το μεταλλείο στους Μολάους είναι πολύ ενθαρρυντικά για την ύπαρξη Γερμανίου, ενώ προχωρούμε στην προκήρυξη διαγωνισμού για τα αποθέματα Αντιμονίου στη Χίο. Παράλληλα, υποστηρίζουμε τις προσπάθειες παραγωγής Γαλλίου από τα βωξιτικά κοιτάσματα.
Σημαντικό αντικείμενο της προσπάθειας μας για τις κρίσιμες και στρατηγικές πρώτες ύλες είναι η θέσπιση και ενεργοποίηση του «one single point contact» όπως αυτό προβλέπεται στην CRMA. Αυτό όμως θα ισχύσει για όλες τις ορυκτές πρώτες ύλες. Πρόθεσή μας δεν είναι η ύπαρξη δύο διαφορετικών μηχανισμών αδειοδότησης, αλλά η δημιουργία ενός ενιαίου συστήματος αδειοδότησης, για όλες τις ορυκτές πρώτες ύλες. Σύντομα θα ανακοινωθούν οι αποφάσεις μας.Ακόμη έχουμε βάλει ως στόχο εντός του ετήσιου σχεδίου δράσης του Υπουργείου, το σχεδιασμό ενός Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος για τον τομέα των ΟΠΥ, το οποίο θα υποστηρίζει τους εμπλεκόμενους φορείς, τις επιχειρήσεις και τις υπηρεσίες αδειοδότησης, αλλά και τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται στον κλάδο ειδικότερα μετά την δημοσίευση του νέου Ευρωπαϊκού Κανονισμού για τις Κρίσιμες Ορυκτές Πρώτες Ύλες, που -μεταξύ άλλων- επιτάσσει την ψηφιοποίηση των διαδικασιών του τομέα και την εξωστρέφεια της πληροφορίας προς διευκόλυνση των επενδύσεων. Ένα τέτοιο Σύστημα θα αποτελέσει εργαλείο πληροφόρησης αλλά και λήψης αποφάσεων στον τομέα της εξόρυξης, με τη συμμετοχή σε αυτό όλων των υπηρεσιών που εκδίδουν σχετικές διοικητικές πράξεις.»
Ο καθηγητής της Σχολής Μηχανικών Μεταλλείων_Μεταλλουργών του ΕΜΠ Ανδρέας Μπενάρδος έκανε την εισαγωγική ομιλία για τα αντικείμενα της εκδήλωσης.
Αναφέρθηκε στο ζήτημα της καινοτομίας στην μεταλλευτική υπό το πρίσμα των τελευταίων εξελίξεων μέσα στο πλαίσιο της 4η βιομηχανικής επανάστασης. Τόνισε ότι η μεταλλευτική είναι ένας κλάδος ο οποίος πάντα χρησιμοποιούσε και χρησιμοποιεί την καινοτομία και τα εργαλεία που αυτή προσφέρει για να μπορέσει να επιτύχει τη μείωση του κόστους, την αύξηση της ασφάλειας, τη βελτιστοποίηση της παραγωγικότητας αλλά και την αύξησης της αποληψιμότητας των ορυκτών πρώτων υλών.
Ταυτόχρονα, παρουσίασε και αξιολόγησε τα πεδία και αντικείμενα στα οποία δύναται να στοχεύσει και να αναπτύξει ο εξορυκτικός κλάδος τα επόμενα χρόνια, αλλά και την διαδικασία υλοποίησης της μετάβασής του σε ένα ψηφιοποιημένο και διασυνδεδεμένο περιβάλλον λειτουργίας. Τέλος, αναφέρθηκε στον κρίσιμο ρόλο της εκπαίδευσης και την υλοποίηση των δράσεων που γίνονται σε αυτή ώστε να παράξει εκπαιδευμένα και καταρτισμένα στελέχη, ικανά να ανταπεξέλθουν στις νέες προκλήσεις και που τελικά θα επανδρώσουν τις εταιρίες του κλάδου.
Η «Καινοτομία και Εξόρυξη» μέσα από τις πρακτικές των μελών του ΣΜΕ ήταν το αντικείμενο της Πρώτης Συζήτησης και αναφέρθηκαν:
«Η τεχνολογική εξέλιξη των τελευταίων δεκαετιών έχει μεταμορφώσει ριζικά τις μεθόδους εξόρυξης στα κοιτάσματα μαρμάρου και ειδικά την υπόγεια εξόρυξή τους. Η αξιοποίηση των σύγχρονων ηλεκτρικών μηχανημάτων (πριόνια, συρματοκοπές κ.α.) παρέχει τη δυνατότητα εξόρυξης με μεγαλύτερη ασφάλεια και ακρίβεια σε σχέση με τις προηγούμενες μεθόδους. Έτσι, η χρήση των εκρηκτικών δεν είναι απαραίτητη πλέον για την διάνοιξη στοών και έχει περιοριστεί σε δευτερογενή επεξεργασία στείρων.» τόνισε ο κ Ζ. Σισμάνης, Διευθυντής Έργων Λατομείου Βώλακα της NORDIA SA.
«Τον ηγετικό ρόλο της Ελληνικός Χρυσός στην ψηφιοποίηση των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων, μέσω της εγκατάστασης υπογείου ιδιωτικού δικτύου με τεχνολογία κινητής τηλεφωνίας 4ης γενιάς (LTE), μιας εμβληματικής υποδομής για τα ελληνικά δεδομένα, που πρώτη η εταιρεία εγκατέστησε στην Ελλάδα και σε βάθος 300μ. κάτω από το έδαφος, στο μεταλλείο της Ολυμπιάδας στη Χαλκιδική καθώς και άλλες πρωτοποριακές εφαρμογές» παρουσίασε ο Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής Λειτουργιών Μεταλλείων Κασσάνδρας, της Hellas Gold SA κ. Μ. Παπασωτηρίου
Στην εφαρμογή της ψηφιακής τεχνολογίας στον εξοπλισμό των εξορυκτικών δραστηριοτήτων αναφέρθηκε ο κος Σ. Παπαλής, Digital & Service Operations Manager της Eltrak και επισήμανε : «Η ασφάλεια των εργαζομένων αποτελεί προτεραιότητα σε κάθε είδους απασχόληση. Η λειτουργία και η εργασία γύρω από μηχανήματα και λοιπό μηχανολογικό εξοπλισμό μπορεί να έχει επικινδυνότητες, για αυτό το λόγο τα μηχανήματα Caterpillar έχουν σχεδιαστεί με γνώμονα την ασφάλεια. Η Caterpillar προσφέρει μια ποικιλία προϊόντων Βελτίωσης Ασφάλειας ώστε οι πελάτες να δημιουργούν πιο ασφαλή εργοτάξια με χρήσης καμερών υψηλής ευκρίνειας και συστήματα τεχνητής νοημοσύνης στην καμπίνα του χειριστή».
Ο κος Γ. Μπουρμάς, Μine Operations Manager των Ελληνικών Λευκολίθων παρουσίασε το Ηλεκτρικό Μεταλλείο της εταιρείας την Εύβοια που αποτελεί το πρώτο του είδους του στην Ε.Ε.
«Η καθολική χρήση ηλεκτρικού ρεύματος σε όλες τις φάσεις εργασίας, απαιτεί μία προσεκτική τροποποίηση των κλασικών μεθόδων υπόγειας εκμετάλλευσης μεταλλευμάτων και κατάλληλο σχεδιασμό ώστε να μπορούν να υποδεχθούν το νέου τύπου εξοπλισμό. Η καθολική ηλεκτροκίνηση σε ένα μεταλλείο έχει θετικότατες επιδράσεις στο περιβάλλον, μειώνοντας τις εκπομπές ρύπων και φέρνει μεγάλη βελτίωση των συνθηκών εργασίας στα μέτωπα εξόρυξης με ελαχιστοποίηση κινδύνων και ατυχημάτων.
Αυτά αποτελούν και μοχλούς διαφοροποίησης της κοινής γνώμης σε σχέση με το έργο, καθιστώντας πιο εύκολη την κοινωνική του αποδοχή, κατέληξε ο ομιλητής.
Ο «Ψηφιακός Μετασχηματισμός και Εκπαίδευση» ήταν το αντικείμενο της δεύτερης συζήτησης, στην οποία:
Ο κος Ηλίας Ρηγόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος ΜΑΡΜΟΡ, έφερε τη τεχνητή νοημοσύνη στην κατεργασία μαρμάρου και τόνισε πως «Τα μηχανήματα μαθαίνουν μέσα από την εμπειρία, προσαρμόζονται στα καινούργια δεδομένα και κάνουν πράγματα που μόνο ένας άνθρωπος θα μπορούσε να κάνει παλιότερα. Ο κλάδος του μαρμάρου, ένας από τους πιο παλιούς και παραδοσιακούς παραγωγικούς κλάδους στην Ελλάδα, έχει ήδη αρχίσει να κάνει βήματα για την αξιοποίηση όλων των ωφελειών της τεχνολογικής αυτής επανάστασης. Στην Ελλάδα ο αυτόματος διαλογέας πλακιδίων μαρμάρου έχει τη δυνατότητα να αναγνωρίζει εύκολα, γρήγορα και με ακρίβεια τις διαλογές πλακιδίων και είναι μια παγκόσμια καινοτομία. Τα δεδομένα καταχωρούνται αυτόματα σε στο Cloud και με την εφαρμογή “What’s in the box” ο πελάτης μπορεί να βλέπει τα πλακίδια μέσα στο κουτί συσκευασίας».
Αναφερόμενος στις προκλήσεις που δημιουργεί η Ψηφιακή μετάβαση για την Εκπαίδευση ο κος Ι. Καπαγερίδης, Πρόεδρος, Τμήμα Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας τόνισε: «Οι αυτοματισμοί, τα δίκτυα, τα συστήματα εντοπισμού στίγματος και τα ευφυή συστήματα διαχείρισης εξοπλισμού αποτελούν μέρος της καθημερινής λειτουργίας των εξορυκτικών δραστηριοτήτων. Ανατρεπτικές τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη, και η ρομποτική οδηγούν πλέον την εξορυκτική βιομηχανία και στη χώρα μας σε μια νέα πραγματικότητα. Η συνεργασία των πανεπιστημιακών Τμημάτων που σχετίζονται με τις ορυκτές πρώτες ύλες, με τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην εξόρυξη είναι απαραίτητη για την προώθηση της έρευνας και των πρακτικών εφαρμογών των ψηφιακών τεχνολογιών στον κλάδο αυτό. Μέσω αυτής της αμφίδρομης σχέσης, η τριτοβάθμια εκπαίδευση βοηθάει την εξορυκτική βιομηχανία στη χώρα μας να υιοθετήσει αποτελεσματικά τις ανατρεπτικές ψηφιακές τεχνολογίες και να παραμείνει ανταγωνιστική».
Στο ίδιο πνεύμα ο κος Xρήστος Γράβαλος: Βusiness Consultant, Marble Consulting EU, τόνισε ότι : «οι ωφέλειες από την εφαρμογή 3D modelling στις λατομικές επιχειρήσεις είναι σημαντικές διότι αξιοποιούνται κατά τον καλύτερο τρόπο τα γεωλογικά δεδομένα, οδηγώντας σε σωστότερη αξιοποίηση των ορυκτών πόρων, δίνεται η δυνατότητα προσομοίωσης του εξορυκτικού έργου και αντιμετώπισης πιθανών προβλημάτων πριν από την έναρξη των εργασιών και όλα αυτά οδηγούν σε ελαχιστοποίηση κόστους και βελτιστοποίηση οφέλους από την εκμετάλλευση κοιτασμάτων με τη αριστοποίηση του σχεδιασμού των έργων εξόρυξης. Επιπλέον ενημερώνονται συνέχεια τα δεδομένα του έργου προσαρμόζεται ο σχεδιασμός και μειώνονται οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις».
Ο κος Χ. Αλμπανόπουλος, Διευθυντής Λατομείων της Ικτίνος Ελλάς ΑΕ, αναφέρθηκε «στο σύστημα «INSPIRER», ένα ολοκληρωμένο σύστημα επίβλεψης της επιφανειακής και υπόγειας εκμετάλλευσης μαρμάρου. Χρησιμοποιεί τεχνολογίες Γεω-εντοπισμού, Ίντερνετ των Πραγμάτων (ΙοΤ) και Επιχειρηματικής Νοημοσύνης (ΒΙ) για την διασύνδεση και παρακολούθηση λειτουργίας των επιμέρους μηχανημάτων και εξοπλισμού παραγωγής του λατομείου.
Το σύστημα αναπτύχθηκε από το Εργαστήριο Γεωδαισίας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου που συνεργάστηκε με την εταιρεία προκειμένου να το λειτουργήσουν στο υπόγειο λατομείο μαρμάρου της εταιρείας που βρίσκεται στη θέση Λεπτοκαρυές του Βώλακα.
Μετά τη συλλογή των δεδομένων αυτά πηγαίνουν σε μια πλατφόρμα Επιχειρηματικής Νοημοσύνης, όλη αυτή η πληροφορία να μετατρέπεται σε χρήσιμη γνώση και, ανάλογα με τις ανάγκες, μεταφέρεται σε εφαρμογή στα κινητά των εργαζομένων, ώστε να αναλαμβάνουν δράση.»
Τέλος ο Δρ. Κ. Λασκαρίδης, Διευθυντής Ορυκτών Πόρων και Μεταλλευτικής της ΕΑΓΜΕ, παρουσίασε συνοπτικά « ένα εξόχως σημαντικό και καινοτόμο έργο που υλοποίησε η Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών με τη δημιουργία του πρώτου ψηφιακού χάρτη «Ελληνικός Άτλαντας Μαρμάρων», ο οποίος περιλαμβάνει όλα τα φυσικά διακοσμητικά πετρώματα της Ελλάδας, καθώς και τα φυσικομηχανικά και αισθητικά χαρακτηριστικά τους. Κάθε μάρμαρο έχει λάβει την ονομασία του σύμφωνα με το πρότυπο ΕΝ 12440 και όχι την εμπορική ονομασία του, ενώ για καθένα από αυτά έχουν αναρτηθεί διάφορες χρήσιμες πληροφορίες.
Ο ψηφιακός χάρτη των μαρμάρων αποτελεί ένα καινοτόμο εργαλείο που μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην περαιτέρω προώθηση και ανάδειξη του ελληνικού μαρμάρου, πετρώματος που με ουσιαστική συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.»
Κλείνοντας την εκδήλωση ο Γ. Γραμματέας του ΣΜΕ υπογράμμισε ότι «Εξορύσσοντας για το μέλλον» διασφαλίζουμε τη συμβολή του κλάδου στο μέλλον της χώρας !
