Διπλασιάστηκε, την τελευταία δεκαετία, το ποσοστό Διατροφικών Διαταραχών ενώ υπολογίζεται ότι πάνω από 70 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως, ζουν με μια από τις βασικές κατηγορίες τους: Νευρογενής Ανορεξία, Επεισοδιακή Υπερφαγία ή Νευρογενής Βουλιμία (National Eating Disorders Association). Παράλληλα, εν μέσω πανδημίας, σημειώθηκε μεγάλη αύξηση των περιστατικών διατροφικών διαταραχών, ενώ επιδεινώθηκε η κατάσταση των ήδη πασχόντων εξαιτίας της καραντίνας, του εγκλεισμού, του φόβου και του άγχους που οδήγησε χιλιάδες ανθρώπους με νευρική ανορεξία να τρώνε ακόμη λιγότερο ενώ άλλοι με βουλιμία να τρώνε ασυναίσθητα!
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διατροφικών Διαταραχών που ήταν χθες 2 Ιουνίου (World Eating Disorders ActionDay) η Ψυχολόγος Υγείας Ειδικευμένη στις διατροφικές Διαταραχές και στην Παχυσαρκία Άννα Χατζηδημητρίου, Ιδρύτρια του Κέντρου Ψυχολογίας και Προαγωγής της Υγείας «Live Well – Be Well» μας εξηγεί πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της ενημέρωσης στο σοβαρό αυτό θέμα των διατροφικών διαταραχών, που στην Ελλάδα ακόμη θεωρείτε ταμπού.
«Είναι σημαντική η ενημέρωση στις διαταραχές αυτές διότι η άμεση διάγνωση συνδέεται με καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα και τον περιορισμό της στην πιθανή επέκταση των συμπτωμάτων της διαταραχής σε προβλήματα υγείας. Για να συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος του προβλήματος και την σημαντικότητα της άμεσης αντιμετώπισης αξίζει να αναφερθεί ότι υπολογίζεται πως ένας άνθρωπος πεθαίνει παγκοσμίως κάθε μία ώρα από κάποια διατροφική διαταραχή και πως 97% των ασθενών που θα νοσηλευτούν με διατροφική διαταραχή έχουν έστω μια οργανική πάθηση, ένα πρόβλημα υγείας ως συννοσηρότητα».
Υψηλή συννοσηρότητα παρατηρείται στις διατροφικές διαταραχές σε συνδυασμό με άλλες ψυχολογικές διαταραχές, όπως:
– η κατάθλιψη,
-οι αγχώδεις διαταραχές, κυρίως η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή,
-το μετα-τραυματικό άγχος,
– η εξάρτηση από αλκοόλ ή άλλες ουσίες.
Οι διαβητικοί
Οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη έχουν πολλές διατροφικές διαταραχές, κυρίως επεισοδιακή υπερφαγία, καθώς η ελλιπής διαχείριση της υπερφαγίας εντείνει τις επιπλοκές του διαβήτη, όπως καρδιαγγειακά επεισόδια, νευραλγίες, παθήσεις των νεφρών.
Σ’ αυτές τις περιπτώσεις είναι σημαντική η πολυδύναμη αντιμετώπιση από του ειδικούς, από μία διεπιστημονική ομάδα για την αντιμετώπιση με ψυχολογική υποστήριξη της διατροφικής διαταραχής που μπορεί να πυροδοτεί σοβαρές ασθένειες.
Διατροφικές διαταραχές και πανδημία
Δυστυχώς η πανδημία έφερε αύξηση στα παραπάνω νούμερα και στις επιπτώσεις που αναφέρονται παρόλο που ακόμα δεν υπάρχουν πολλές επίσημες μελέτες.
Η Εθνική Ένωση Διατροφικών Διαταραχών στις ΗΠΑ αναφέρει αύξηση 40% στις κλήσεις της από τον Μάρτιο του 2020 που ξεκίνησε η πανδημία και η καραντίνα.
Αρχικές έρευνες που γίνανε στην Αμερική αλλά και στην Ευρώπη δείξανε ότι η πανδημία, ο φόβος, το άγχος, η καραντίνα, ο κοινωνικός περιορισμός, επηρέασε τα άτομα με διάγνωση νευρικής ανορεξίας να τρώνε λιγότερα γεύματα την ημέρα και τροφές με λιγότερες θερμίδες ενώ τα άτομα με βουλιμία κατανάλωναν γεύματα μεγαλύτερα σε ποσότητα, πολύ συχνά με τροφές υψηλής θερμιδικής αξίας.
Κοινός παρονομαστής και στις δύο ομάδες διατροφικών διαταραχών είναι ότι αναφέρθηκαν υψηλότερα επίπεδα άγχους για τους περιορισμούς της πανδημίας και φόβους που αφορούσαν την ψυχική τους υγεία και τις διατροφικές τους συμπεριφορές.
Φαίνεται ότι η πανδημία αύξησε τους ψυχοκοινωνικούς παράγοντες που αυξάνουν το άγχος και πυροδοτούν μια ήδη υπάρχουσα διατροφική διαταραχή.
Οι συνθήκες ζωής στην πανδημία ως στρεσογόνο γεγονός, οδήγησε πολλούς στην αύξηση κατανάλωσης τροφών με υψηλή διατροφική αξία, αύξηση γλυκών και αλκοόλ, ακατάσχετο τσιμπολόγημα, άστατα γεύματα, αύξηση βάρους ή επίμονη σκέψη για απώλεια βάρους.
Κυριότεροι παράγοντες που πυροδοτούν τέτοιους είδους συμπεριφορές είναι:
-Αβεβαιότητα για το μέλλον
-Απροσδιόριστο άγχος και φόβος για την πανδημία και την ποιότητα ζωής
-Απομόνωση και έλλειψη κοινωνικής επαφής
-Αύξηση στις ώρες που κάθεται κανείς στο διαδίκτυο, τηλεόραση, έκθεση σε δυσάρεστες και αγχογόνες ειδήσεις κλπ.
-Περιορισμένη δραστηριότητα και εναλλαγές τις καθημερινότητας
-Έλλειψη συχνής πρόσβασης σε μέρη με υγιεινές τροφές
-Συχνή μηχανική πρόσβαση σε τροφές μέσα στο σπίτι από την απραγία
-Συναισθηματική διατροφή λόγω ανίας στο σπίτι, φόβος λόγωτης COVID-19, άγχος λόγω αβεβαιότητας, θλίψη ή θυμός σαν αποτέλεσμα της πανδημίας και της καραντίνας
-Άγχος με την αυτό-εικόνα, εμμονή με την απώλεια βάρους λόγω φόβου ότι η παχυσαρκία σχετίζεται με επιπλοκές τηςCOVID-19.
Έχουν αυξηθεί οι κλήσεις για βοήθεια
Τους τελευταίους δύο μήνες έχει αυξηθεί το αίτημα των ανθρώπων στο κέντρο ψυχολογικής υποστήριξης και προαγωγής υγείας LiveWell-BeWell για απώλεια βάρους σαν αποτέλεσμα της συνειδητοποίησης ότι η παχυσαρκία είναι παράγοντας που πιθανά συμβάλλει για επιπλοκές της COVID-19 αλλά και άλλων προβλημάτων υγείας κυρίως για καρδιοαναπνευστικά θέματα.
Κυρίως τα περιστατικά επεισοδιακής υπερφαγίας και παχυσαρκίας φαίνεται να έχουν σχεδόν διπλασιαστεί τον τελευταίο χρόνο της πανδημίας παγκοσμίως αλλά τα ίδια αποτελέσματα δείχνει και το κέντρο. Επιπρόσθετα φαίνεται να αυξήθηκε η πρόθεση του κόσμου να ζητήσει βοήθεια για την αντιμετώπιση τους.
Αντιμετώπιση
Η λύση στις διατροφικές διαταραχές όπως η επεισοδιακή υπερφαγία δεν είναι κάποια συγκεκριμένη δίαιτα, ούτε η ατελείωτη πίεση στον εαυτό σαν ένδειξη δύναμης και πειθαρχίας, αυτό είναι μύθος.
Η ψυχολογική αντιμετώπιση της επεισοδιακής υπερφαγίας έχει στόχο:
-να εκπαιδεύσει τον ενδιαφερόμενο να αποφεύγει την αυτο-εξαπάτηση,
-να αντιστέκεται στον πειρασμό του φαγητού,
-να διαχειρίζεται την πείνα, την λαιμαργία, την παρόρμηση για συγκεκριμένες γεύσεις, το άγχος και τα δυνατά αρνητικά συναισθήματα χωρίς να καταφεύγει στο φαγητό για ικανοποίηση.
Η ψυχολογική αντιμετώπιση σας μαθαίνει πως να επιβάλλεστε στις σκέψεις που σαμποτάρουν την προσπάθεια σας.
Εξερευνά τους λόγους και τις αιτίες που σας κάνουν να τρώτε χωρίς να πεινάτε. Δεν είναι μια μέθοδος που σου λέει τι να φας αλλά σου μαθαίνει το πως να φας.
