To πάγιο αίτημά τους για άμεση κατάργηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στον καφέ επαναλαμβάνουν οι επαγγελματίες της αγοράς του καφέ, όπως εκπροσωπούνται από την Ελληνική Ένωση Καφέ (ΕΕΚ). Τα στελέχη του κλάδου της χοντρικής της αγοράς του καφέ, φέρνουν μια σειρά επιχειρημάτων που κατά τη γνώμη τους πλέον έχουν διαφοροποιήσει εντελώς τα δεδομένα που ίσχυαν όταν επιβλήθηκε ο συγκεκριμένος φόρος.
Πλέον, σύμφωνα με την ΕΕΚ ο συγκεκριμένος φόρος προξενεί μεγαλύτερη ζημιά από το μικρό συγκριτικά – οικονομικό όφελος στο κράτος, επηρεάζοντας αρνητικά έναν από τους πλέον «ζωντανούς» κλάδους της εγχώριας επιχειρηματικότητας.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρέθεσαν χθες επαγγελματίες του κλάδου σε συνάντηση με δημοσιογράφους, από το 2017 έως και το 2023 συνελέγησαν στα κρατικά ταμεία συνολικά 1 δισ. ευρώ από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης. Ο αρχικός προϋπολογισμός όταν επιβλήθηκε το μέτρο ήταν 70 εκατ. ευρώ ετησίως. Τον πρώτο χρόνο εισπράχθηκαν 90 αντί για 70 εκατ. ευρώ που ήταν ο αρχικός προϋπολογισμός και από τότε βαίνει ανοδικά ο συγκεκριμένος αριθμός έως και το 2023 όπου έφτασε τα 140 εκατ. ευρώ. Και τούτο, διότι η αγορά του καφέ είναι μια αναπτυσσόμενη και λίαν δυναμική αγορά.
Ο ειδικός φόρος κατανάλωσης ανέρχεται στα 2 ευρώ ανά κιλό στον πράσινο (ωμό) καφέ και 3 ευρώ είναι στον έτοιμο εισαγόμενο καφέ και 4 ευρώ είναι στον στιγμιαίο. Εάν γινόταν η κατάργηση του ειδικού φόρου, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Ένωσης Καφέ, Τάσο Γιάγκογλου (φωτό), αυτό θα σήμαινε την ίδια στιγμή την μείωση της τιμής στο ράφι κατά τουλάχιστον 10%.
Οι επιχειρήσεις του κλάδου προπληρώνουν τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης. Όταν πρωτοεπιβλήθηκε ο Ειδικός Φόρος, οι δραστηριοποιούμενες επιχειρήσεις χρειάστηκαν τη διπλάσια ρευστότητα από αυτή που είχαν ανάγκη έως και εκείνη τη στιγμή. Κατά την αρχική του επιβολή, ο φόρος αντιστοιχούσε σε περίπου 80% από την τότε αξία αγοράς του πράσινου καφέ κατά την εισαγωγή του.
Η κατανάλωση στην Ελλάδα
Η Ελλάδα αποτελεί μία από τις χώρες με την υψηλότερη κατά κεφαλήν κατανάλωση καφέ στον κόσμο. Συγκεκριμένα, η κατανάλωση αγγίζει τις 510 κούπες καφέ/ άτομο, στοιχείο που μεταφράζεται σε ετήσια κατανάλωση 5 δισ. κούπες συνολικά.
Συνολικά, ετησίως στην Ελλάδα καταναλώνονται περίπου 40.000 τόνοι. Από αυτό, το 60% αφορά κατανάλωση που γίνεται εντός σπιτιού και το 40% κατανάλωση εκτός σπιτιού (καφετέριες κ.λπ.). Φυσικά, ο συσχετισμός αυτός, μέσα στην πανδημία και τα lockdown άλλαξε, άλλωστε για πολύ καιρό η εστίαση ήταν κλειστή. Η κατανάλωση έχει αυξηθεί περίπου 4% με 5% μετά την πανδημία, ενώ το πρώτο τετράμηνο φέτος αυξήθηκε κατά 1,6% σε όγκο στα σούπερ μάρκετ έναντι του αντίστοιχου διαστήματος του 2023.
Οι ποσότητες που διακινούνται παράνομα στην Ελλάδα υπολογίζονται μεταξύ 10% έως και 15% με βάση της εκτιμήσεις της αγοράς. Υπάρχει πρόθεση να δημιουργηθούν κινητές μονάδες ελέγχου, κίνηση που είναι προς το παρόν άγνωστο πότε θα υλοποιηθεί από πλευράς του υπουργείου Οικονομικών. Προσέγγιση της Ελληνικής Ένωσης Καφέ είναι, μέρος των ετήσιων εσόδων που εισπράττονται από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, να διατίθενται για την καταπολέμηση της παράνομης κατανάλωσης καφέ. Οι μεγαλύτερες ποσότητες λαθραίου καφέ εισάγονται από τα βόρεια σύνορα της χώρας. Χώρες όπου εφαρμόζεται ο Ειδικός Φόρος κατανάλωσης εκτός από την Ελλάδα είναι η Γερμανία και το Βέλγιο.
Τάσεις στην αγορά του καφέ και διακύμανση τιμών
Σε σχέση με τις αυξητικές τάσεις που παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα στην αγορά του καφέ, υπάρχει άνοδος τιμών στις ποικιλίες Robusta (38% της παγκόσμιας παραγωγής) που συμπαρέσυραν και τις τιμές της ποικιλίας Arabica (62% της παγκόσμιας παραγωγής). Οι ποικιλίες Robusta έχουν φτάσει να διαπραγματεύονται έως και 60% στη μέγιστη τιμή τους και στο 30% οι ποικιλίες Arabica στη μέγιστη τιμή που έχει πιάσει η ποικιλία.
Οι εταιρείες έχουν αφομοιώσει το μεγαλύτερο μέρος των ανατιμήσεων, αλλά αν συνεχιστεί, σύμφωνα με τον κύριο Γιάγκογλου, θα υπάρξουν ανατιμήσεις ανάλογα ανάλογα με το επίπεδο τιμών που θα αναγκαστεί να αγοράσει μία επιχείρησης από τώρα και στο εξής με αποτέλεσμα οι ανατιμήσεις να κινηθούν από 5% έως και 15% στο ράφι των σούπερ μάρκετ. Η τελευταία ανατίμηση στον κλάδο καφέ έγινε το 2022.
Κατανάλωση στα σούπερ μάρκετ
Σε ό,τι αφορά τον επιμερισμό της κατανάλωσης στο οργανωμένο λιανεμπόριο σε όγκο πρώτος σε ποσότητες είναι ο ελληνικός με ποσοστό 50%, ενώ σε αξία καταλαμβάνει μερίδιο 30%. Ακολουθεί ο στιγμιαίος με ποσοστό 18% σε όγκο και σε αξία 30%, o εσπρέσο με 15% σε όγκο και 25% σε αξία. Ο φίλτρου έχει μερίδιο 17% σε όγκο και 13% σε αξία. Η κάψουλα από τη συνολική κατανάλωση του εσπρέσο έχει μερίδιο 50% σε όγκο και σε αξία 71%.
Το σύνολο της αγοράς στα σούπερ μάρκετ ανέρχεται στα 340.000.000 ευρώ ετησιοποιημένα στο πρώτο τετράμηνο του 2024 με αύξηση 3,2% σε αξία σε σύγκριση με το πρώτο τετράμηνο του 2023. Ο όγκος κατανάλωσης αυξήθηκε στην ίδια περίοδο κατά 1,6%. Ο τζίρος από τις πωλήσεις κάψουλας καφέ στα σούπερ μάρκετ υπολογίζεται σε περίπου 60 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Τα στοιχεία αφορούν το οργανωμένο λιανεμπόριο, συμπεριλαμβανομένης της Lidl Ελλάς.
Πως μεταβλήθηκε ο όγκος κατανάλωσης ανά κατηγορία (α’ τετράμηνο 2024 σε σύγκριση με α΄τετράμηνο 2023)
Ελληνικός: +1%
Εσπρέσο: +8%
Στιγμιαίος: +7%
Φίλτρου: -7%
Πώς μεταβλήθηκε ο τζίρος καφέ ανά κατηγορία (α’ τετράμηνο 2024 σε σύγκριση με α’ τετράμηνο 2023)
Eλληνικός: +1,2%
Εσπρέσο: +9,5%
Στιγμιαίος: +6%
Φίλτρου: -8,5%
Ποια είναι η Ελληνική Ένωση Καφέ
Η ΕΕΚ ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 2018. Αρχικά ιδρυτικά μέλη ήταν είκοσι εταιρείες ενώ τώρα την Ένωση απαρτίζουν συνολικά 24 μέλη, εισαγωγικές εταιρείες ωμού καφέ, εταιρείες εισαγωγής και εμπορίας καβουρδισμένου καφέ και εταιρείες επεξεργασίας καφέ που αντιπροσωπεύουν περίπου το 85% της αγοράς.
Οι εταιρείες-ιδρυτικά μέλη είναι οι: ABEK Βεκράκος ΑΕ, Attica Terra FOOD AND DRINKS ΑΕΒΕ, Βιοτεχνία Καφέδων Γιάγκογλου, Γρ. Παπαχατζής ΟΕ, Cafetex ΑΒΕΕ, Coca-Cola ΤΡΙΑ ΕΨΙΛΟΝ (3E) ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΒΕΕ, Global Coffee Company HELLAS-IKE, Ι. Παφίλης & ΣΙΑ ΟΕ, Ι. Ταλούμης & ΣΙΑ, JACOBS DOUWE EGBERTS GR ΕΠΕ, JACOBS DOUWE EGBERTS ΕΜΠΟΡΙΑ ΚΑΦΕ GR ΕΠΕ, KAWACOM Hellas ΕΜΠΟΡΙΑ ΚΑΦΕ ΑΕ, NESTLE Hellas ΑΕ, Στάθης Γ. Κούκος & ΣΙΑ ΕΠΕ, Unistar ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΩΝ ΕΠΕ, ΣΥΝΚΑΦΕ ΑΒΕΕ.
