Η Αίγυπτος ετοιμάζεται για τις προεδρικές εκλογές που αναμένονται χωρίς εκπλήξεις, καθώς ο απερχόμενος πρόεδρος Αμπντέλ Φάταχ αλ-Σίσι αναμένεται ότι θα κερδίσει μια τρίτη θητεία, παρά την κοινωνική δυσαρέσκεια που αυξάνεται με φόντο μια σοβαρή οικονομική κρίση.
Από την Κυριακή μέχρι την Τρίτη, οι Αιγύπτιοι άνω των 18 ετών θα έχουν να επιλέξουν ανάμεσα σε τέσσερις υποψηφίους: τον απόστρατο στρατάρχη Σίσι, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία από το 2013 που ανέτρεψε τον ισλαμιστή Μοχάμεντ Μόρσι, και τρεις άλλους υποψηφίους, που είναι στο σύνολό τους λίγο γνωστοί στο μεγάλο κοινό.
Στην πιο πολυάνθρωπη αραβική χώρα του κόσμου, με πληθυσμό σχεδόν 106 εκατομμύρια κατοίκους, η οργάνωση των εκλογών είναι φαραωνική: περίπου 9.400 εκλογικά τμήματα, κινητοποίηση 15.000 εργαζομένων του υπουργείου Δικαιοσύνης και μια περίοδος ψηφοφορίας που εκτείνεται σε τρεις ημέρες.
Τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν στις 18 Δεκεμβρίου, εκτός αν χρειαστεί να οργανωθεί δεύτερος γύρος. Αυτό το σενάριο μοιάζει πάντως ελάχιστα πιθανό υπό το φως των εκλογών του 2014 και του 2018, στις οποίες ο Σίσι κέρδισε το 96% των ψήφων.
Γι’ αυτή τη νέα ψηφοφορία, μερικοί παρατηρητές είχαν για λίγο καιρό πιστέψει ότι ο ανταγωνισμός θα ήταν πιο δύσκολος. Όμως οι δύο προσωπικότητες της αντιπολίτευσης που ήθελαν να αλλάξουν τα δεδομένα, χωρίς πραγματικές ελπίδες να κερδίσουν τις εκλογές, αλλά εκφράζοντας διαφωνούσες απόψεις τουλάχιστον για όσο διάστημα θα διαρκούσε η προεκλογική εκστρατεία, βρίσκονται στη φυλακή ή περιμένουν να δικασθούν.
Πέρα από το ζήτημα των ανθρώπινων δικαιωμάτων -η Αίγυπτος είναι 135η μεταξύ των 140 χωρών της κατάταξης του World Justice Project βάσει των επιδόσεων στο κράτος δικαίου-, η υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητα των Αιγυπτίων είναι η οικονομική κατάσταση.
Ο πληθωρισμός τρέχει με 40%, η υποτίμηση του αιγυπτιακού νομίσματος κατά 50% έχει προκαλέσει κάθετη αύξηση στις τιμές και ο ιδιωτικός τομέας δεν παύει να συρρικνώνεται. Οι δημόσιες επιδοτήσεις, από την πλευρά τους, εξαφανίζονται η μία μετά την άλλη υπό την πίεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ).
– «Απελευθέρωση των κρατουμένων συνείδησης» –
Το ΔΝΤ εξακολουθεί να περιμένει για να μπορέσει να πραγματοποιήσει τις τριμηνιαίες αξιολογήσεις του έπειτα από ένα νέο δάνειο προς την Αίγυπτο, τη δεύτερη χώρα στον κόσμο που είναι περισσότερο εκτεθειμένη στον κίνδυνο της στάσης πληρωμών, σύμφωνα με το Bloomberg.
Αντιλαμβανόμενος τις οικονομικές προσδοκίες των ψηφοφόρων, ο υποψήφιος Χάζεμ Όμαρ διαβεβαίωσε πως η «πρώτη απόφασή» του, αν εκλεγεί, θα είναι «ο έλεγχος του πληθωρισμού μέσω της κατάργησης του ΦΠΑ στα βασικά τρόφιμα».
Ο Όμαρ έκανε τη δήλωση αυτή στη διάρκεια του μοναδικού τηλεοπτικού ντιμπέιτ μεταξύ των υποψηφίων, στο οποίο ο Σίσι έστειλε να τον εκπροσωπήσει ένα μέλος της προεκλογικής εκστρατείας του.
Ένας άλλος υποψήφιος, ο Φαρίντ Ζαχράν, επικεφαλής ενός μικρού αριστερού κόμματος, υποσχέθηκε από την πλευρά του «την απελευθέρωση όλων των κρατουμένων συνείδησης», οι οποίοι υπολογίζονται σε χιλιάδες μετά την άνοδο του Σίσι στην εξουσία, καθώς και την «κατάργηση ελευθεροκτόνων νόμων».
Για την Πρωτοβουλία για την Αραβική Μεταρρύθμιση, «η εγγυημένη νίκη του κ. Σίσι δεν έχει καμιά σχέση με τη δημοτικότητά του ούτε με τις επιδόσεις του στην οικονομία».
Ο απερχόμενος πρόεδρος «θα κερδίσει επειδή ελέγχει τους θεσμούς του κράτους και το μηχανισμό ασφαλείας που εμπνέει πολύ φόβο, επιπλέον του ότι έχει εξαλείψει κάθε σοβαρό ανταγωνιστή», εκτιμά αυτή η ομάδα σκέψης που έχει την έδρα της στο Παρίσι.
Ο Εζάτ Ιμπραήμ, μέλος του Συμβουλίου Ανθρώπινων Δικαιωμάτων -ενός ανεξάρτητου οργάνου τα μέλη του οποίου διορίζονται από το κοινοβούλιο- διαψεύδει ότι ο κύβος έχει ήδη ριφθεί.
– Πορτρέτα του Σίσι είναι πανταχού παρόντα –
«Το να ισχυρίζεται κανείς ότι οι εκλογές έχουν κερδηθεί εκ των προτέρων, σημαίνει πως θέλει να εμποδίσει τους Αιγυπτίους να ασκήσουν τα δικαιώματά τους και να προωθήσει μια κακή εικόνα του κράτους», υποστηρίζει μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Ωστόσο στους δρόμους οι αφίσες και τα πανώ, που διακηρύσουν την υποστήριξη κομμάτων, επιτροπών συνοικιών ή τοπικών προσωπικοτήτων στον απερχόμενο πρόεδρο, βρίσκονται παντού. Οι αφίσες της προεκλογικής εκστρατείας των άλλων υποψηφίων είναι από την πλευρά τους σπάνιες.
Πέρα από τις εσωτερικές προκλήσεις, η Πρωτοβουλία για την Αραβική Μεταρρύθμιση υπογραμμίζει τον αντίκτυπο του πολέμου ανάμεσα στην παλαιστινιακή Χαμάς και το Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας, που συνορεύει με το αιγυπτιακό Σινά.
Η σύγκρουση αυτή, υποστηρίζει, «απειλεί την ήδη παραπαίουσα αιγυπτιακή οικονομία με ένα νέο πλήγμα, αναζωογονώντας παράλληλα την αμφισβήτηση στους δρόμους».
Έτσι στις 20 Οκτωβρίου εκατοντάδες Αιγύπτιοι είχαν κάνει διαδήλωση αλληλεγγύης προς τους κατοίκους της Γάζας και παρέκκλιναν της πορείας τους για να κατευθυνθούν προς την εμβληματική πλατεία Ταχρίρ -όπου το 2011 οι διαδηλώσεις είχαν επιφέρει την πτώση του τότε προέδρου Χόσνι Μουμπάρακ- πριν διαλυθούν γρήγορα από τις δυνάμεις ασφαλείας.
Έκτοτε δεν έχει δοθεί άδεια για καμιά φιλοπαλαιστινιακή πορεία, σε μια χώρα όπου το να διαδηλώνεις είναι παράνομο.
Σύμφωνα με την Πρωτοβουλία για την Αραβική Μεταρρύθμιση, «ο κ. Σίσι ελπίζει πιθανόν ότι ο πόλεμος στη Γάζα θα του δώσει ένα μοχλό για να ασκήσει πίεση στον Κόλπο και τη Δύση», επειδή είναι ένας αναπόφευκτος συνομιλητής στην ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση, ενώ επιδιώκει παράλληλα την υποστήριξη «διεθνών χρηματοδοτών για να ελαφρύνει την οικονομική κρίση».
