Δεν περιμένει πολλά η Ελληνική αποστολή κατά την άτυπη συνάντηση σήμερα και κυρίως αύριο των 27 υπ. Περιβάλλοντος κι Ενέργειας στην γαλλική πόλη Αμιένη (σήμερα το άτυπο Συμβ. Περιβάλλοντος και το Σάββατο το άτυπο Συμβ. Ενέργειας). Όπως είναι φυσικό οι επιβαρύνσεις στα τιμολόγια ρεύματος και φυσικού αερίου σε πανευρωπαϊκό επίπεδο αναμένεται να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες ο υπουργός Ενέργειας Κώστας Σκρέκας αναμένεται να θέσει και πάλι όλο το πλέγμα των προτάσεών του για μια κοινή ευρωπαϊκή αντιμετώπιση του όλου ζητήματος. Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα στηρίζει τη γαλλική πρωτοβουλία μαζί με Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα και Ρουμανία και άλλα κράτη μέλη για τη διαμόρφωση μιας ενιαίας ενεργειακής στρατηγικής, που όμως συναντά την απροθυμία των βορείων.
Πάντως η Γαλλική προεδρία έχει βάλει ως στόχο στην ατζέντα της «την προστασία των καταναλωτών από τις εξαιρετικά ασταθείς και ιστορικά υψηλές τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας, επιδιώκοντας παράλληλα την επίτευξη των κλιματικών στόχων της Ένωσης», όπως αναφέρεται στα επίσημα κείμενα.
«Θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας ευρωπαϊκός μηχανισμός σε κεντρικό επίπεδο ώστε να στηρίξουμε τα ευάλωτα νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις απέναντι στις εξαιρετικές αυξήσεις ενέργειας», δήλωσε τον περασμένο Δεκέμβριο ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, προσερχόμενος στο τελευταίο για το 2021 Συμβούλιο των Υπουργών Περιβάλλοντος στις Βρυξέλλες.
Όπως δήλωσε, «εάν επαληθευθούν οι προβλέψεις των αγορών, οι Ευρωπαίοι πολίτες θα κληθούν να πληρώσουν επιπλέον 350 δισ. ευρώ το 2022 εξαιτίας των αυξήσεων στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου. Απέναντι σε αυτή την εξαιρετική κατάσταση δεν μπορούμε να μείνουμε αμέτοχοι. Θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας ευρωπαϊκός μηχανισμός σε κεντρικό επίπεδο, ώστε να στηρίξουμε τα ευάλωτα νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις απέναντι σε αυτές τις μεγάλες ανατιμήσεις στο κόστος ενέργειας».
Η Γαλλική πρόταση
Υπενθυμίζεται ότι οι Γάλλοι, όπως και πολλοί στην ΕΕ από την πλευρά της αγοράς έχουν προτείνει να αποσυνδεθεί η τιμολόγηση του ηλεκτρικού ρεύματος από το φυσικό αέριο. Αναλυτικά τον περασμένο Νοέμβριο η αρχική πρόταση των Γάλλων περιελάμβανε τα εξής:
-Προτείνεται η δημιουργία ενός αυτόματου σταθεροποιητικού μηχανισμού που θα μεταφέρει τα κέρδη των παραγωγών ενέργειας από τις υψηλές τιμές της ενέργειας στους καταναλωτές. Η Γαλλία θεωρεί ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να αποσυνδέσουν τα κόστη των ηλεκτρικών λογαριασμών από τις αυξήσεις στα κόστη των ορυκτών καυσίμων, όταν η ηλεκτρική ενέργεια παράγεται κυρίως από πυρηνικούς σταθμούς και ΑΠΕ.
-Η Γαλλία προτείνει την αξιοποίηση των μακροπρόθεσμων συμβολαίων μεταξύ παραγωγών ΑΠΕ και επιχειρήσεων ως πρόσθετο εργαλείο για την παροχή ορατότητας σχετικά με τις τιμέ
-Ζητείται να δοθεί η δυνατότητα στα νοικοκυριά να έχουν πρόσβαση σε συμβόλαια που παρέχουν σταθερότητα και προβλεψιμότητα στις τιμές αλλά και καλύτερη πληροφόρηση για τους κινδύνους που υπάρχουν για τα τιμολόγια που είναι συνδεδεμένα με τη spot αγορά.
-Στο σχέδιο περιλαμβάνεται η πρόταση για διερεύνηση πιθανής φόρμουλας ευελιξίας που θα μπορούσε να παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα για σταθεροποίηση των τιμών λιανικής, για σταθεροποίηση της μεταβλητότητας στους καταναλωτές και παροχής κινήτρων για την απανθρακοποίηση της οικονομίας.
-Επίσης η Γαλλία αναφέρεται στην ανάγκη καλύτερου συντονισμού των εθνικών ρυθμιστικών πλαισίων για την τήρηση αποθεμάτων αερίου με στόχο την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και την αποτελεσματικότερη λειτουργία της αγοράς αερίου.
-Τέλος στην πρόταση τονίζεται ότι μακροπρόθεσμα η ΕΕ θα πρέπει να επιδιώξει την ενεργειακή ανεξαρτησία μέσω επενδύσεων σε όλες τις μορφές ενέργειας που δεν εκπέμπουν άνθρακα, περιλαμβανομένης και της πυρηνικής ώστε να περιορίσει δραστικά την εξάρτηση από χώρες που εξάγουν αέριο.
Οι τιμές
Πάντως μπορεί τις τελευταίες μέρες οι τιμές στο φυσικό αέριο αποκλιμακώνονται χωρίς βέβαια να είναι χαμηλές. Με βάση, δε, την τριμηνιαία έκθεση της Κομισιόν θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα. «Οι τυπικές τιμές δεκαετίας των προθεσμιακών συμβολαίων (στην περιοχή των 15-25 ευρώ/MWh) δεν είναι πιθανό να επιστρέψουν στα επόμενα δύο – τρία χρόνια» αναφέρει η έκθεση, ενώ οι τιμές λιανικής σε ρεύμα και αέριο το επόμενο διάστημα –τόσο για το ρεύμα όσο και για το αέριο– εκτιμάται ότι θα συνεχίσουν να αυξάνονται και τους επόμενους μήνες, δεδομένου ότι δεν έχουν μετακυλιστεί στην κατανάλωση οι υψηλές τιμές του δ΄ τριμήνου 2021.
Η Ελληνική θέση
Υπενθυμίζεται ότι στην παρέμβασή του στο τελευταίο Συμβούλιο ο Έλληνας Υπουργός ανέφερε στους ομολόγους του ότι η χώρα μας στηρίζει πλήρως τη δέσμη μέτρων Fit for 55, για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030. Για την επίτευξη των κλιματικών στόχων, η Ελλάδα έχει θέσει σε δημόσιο διαβούλευση τον πρώτο Εθνικό Κλιματικό Νόμο με συγκεκριμένα μέτρα, όπως η απαγόρευση ταξινόμησης νέων οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης και η απαγόρευση χρήσης καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης από το 2030.
Σε ό,τι αφορά τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος της ναυτιλίας, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας επισήμανε ότι αποτελεί βασική προτεραιότητα για την Ελλάδα. Πρόσθεσε ότι έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση 250 εκατ. ευρώ για τη μείωση των εκπομπών των πλοίων που αντιστοιχεί σε επενδύσεις ύψους 625 εκατ. ευρώ, στο πλαίσιο ολοκληρωμένου σχεδίου για την απανθρακοποίηση των ελληνικών νησιών, το οποίο θα κατατεθεί το επόμενο διάστημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Για την υπαγωγή της ναυτιλίας στο σύστημα πλειστηριασμών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (ETS), ο κ. Σκρέκας υπογράμμισε ότι η Ελλάδα προτείνει τα εξής:
-Σε εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», το κόστος άνθρακα θα πρέπει να επιβαρύνει τον ναυλωτή και όχι την πλοιοκτήτρια εταιρεία.
-Η κατανομή των δικαιωμάτων εκπομπών στη ναυτιλία να γίνεται στα κράτη – μέλη αναλογικά, λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των εκπομπών που αφορούν στη ναυτιλία.
-Το σύνολο των εσόδων από τα δικαιώματα εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου να επιστρέφεται στον ναυτιλιακό κλάδο για τη χρηματοδότηση δράσεων απανθρακοποίησης. Για τη στήριξη καινοτόμων λύσεων σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων της ναυτιλίας, η Ελλάδα υποστηρίζει τη δημιουργία Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Κέντρου Εναλλακτικών Ναυτιλιακών Καυσίμων και Τεχνολογιών.
Ο Έλληνας Υπουργός αναφέρθηκε το Δεκέμβριο και στην ανάγκη προστασίας της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών εξαγωγικών βιομηχανικών προϊόντων που εντάσσονται στο μηχανισμό Διασυνοριακής Προσαρμογής Εκπομπών Διοξειδίου του Άνθρακα (Carbon Border Adjust Mechanism).
Τέλος, για την υπαγωγή των μεταφορών και των κτιρίων στο ETS, o κ. Σκρέκας τόνισε ότι θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα προκειμένου να μην υπάρξουν απρόβλεπτες κοινωνικές επιπτώσεις οι οποίες δεν θα μπορούν να καλυφθούν από το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο.
