Αργά το βράδυ της Παρασκευής κατατέθηκε τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή με την οποία το ΥΠΕΝ επιχειρεί να κλείσει μια σειρά από εκκρεμότητες. Έτσι:
- Εισάγεται μηχανισμός επιστροφής υπερβολικών εσόδων των εταιρειών προμήθειας ρεύματος, που εκκρεμύσε από τον περασμένο Νοέμβριο.
- Αλλάζει η ειδική εισφορά 10 ευρώ ανά Μεγαβατώρα που είχε επιβληθεί στο αέριο που χρησιμοποιούν οι ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες και γίνεται πλέον 5% επί της τιμής TTF.
- Ορίζονται ως ΥΚΩ οι δαπάνες για αντιστάθμιση κινδύνου από ενεργειακές κρίσεις.
- Εξαιρούνται από το πλαφόν στη χονδρεμπορική ρεύματος οι ποσότητες που πωλούνται μέσω διμερών συμβολαίων φυσικής παράδοσης (PPAs) σε ενεργοβόρους βιομηχανικούς καταναλωτές.
- Εξαιρούνται από τις επιδοτήσεις οι ποσότητες ρεύματος που αγοράζονται μέσω διμερών συμβολαίων PPAs.
- Προκηρύσσεται Πρόγραμμα Παραγωγικών Επενδύσεων Πράσινης Οικονομίας (Ρroduc-e Green).
- Θεσμοθετείται το Πρόγραμμα επιδότησης αντικατάστασης οικιακών συστημάτων παραγωγής νερού χρήσης με ηλιοθερμικά συστήματα (θερμοσίφωνες).
Το Νομοσχέδιο
Με βασικά σημεία την αδειοδότηση των μονάδων ΑΠΕ με αποθήκευση, τις νέες ρυθμίσεις για τους αυτοκαταναλωτές, το νέο πλαίσιο στήριξης για υβριδικούς σταθμούς σε μη διασυνδεδεμένα νησιά, την αδειοδότηση των υδροηλεκτρικών και τις οριστικές προσφορές σύνδεσης των ΑΠΕ κατατέθηκε προς διαβούλευση το βράδυ της Παρασκευής νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ .
Μεταξύ άλλων πορβλέπει:
Σταθμοί ΑΠΕ από αυτοκαταναλωτές
Συμμετέχουν σε ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών εάν η Μέγιστη Ισχύς Παραγωγής είναι μεγαλύτερη ή ίση του ενός (1) MW. Σταθμοί, οι οποίοι σε ετήσια βάση εγχέουν ενέργεια που δεν υπερβαίνει την ενέργεια που αντιστοιχεί σε Μέγιστη Ισχύ ίση του ενός (1) MW, με εφαρμογή του συντελεστή απόδοσης (MWh/MW) της υποπαρ. ΙΓ.4 της παρ. ΙΓ, του άρθρου πρώτου του ν. 4254/2014 (Α’ 85) δεν υποχρεούνται να συμμετέχουν σε διαδικασίες υποβολής προσφορών.
Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας δύναται να καθορίζεται η διαδικασία εκκαθάρισης για το πλεόνασμα της ενέργειας, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα για τους σταθμούς της παρούσας. Με την ίδια απόφαση δύναται να καθορίζονται διοικητικές κυρώσεις και χρηματικά πρόστιμα στην περίπτωση υπέρβασης της ποσότητας έγχυσης ενέργειας.
Παράταση προθεσμίας υπογραφής Συμβάσεων Λειτουργικής Ενίσχυσης
Μετά την 1η Ιανουαρίου 2024, δεν δύναται να υπογραφεί σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης για φωτοβολταϊκούς σταθμούς, εξαιρουμένων των σταθμών του Ειδικού Προγράμματος Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συστημάτων σε κτιριακές εγκαταστάσεις, χωρίς την προηγούμενη συμμετοχή σε ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών.
Ειδικά για φωτοβολταϊκούς σταθμούς που αναπτύσσονται από Ενεργειακές Κοινότητες (Ε.Κοιν.), εξαιρουμένων των περιπτώσεων της παρ. 3ε, και επιπροσθέτως των οριζομένων στην παρ. 3β, η ίδια Ε.Κοιν. δεν δύναται, μετά την 30ή Σεπτεμβρίου 2023, να συνάψει περισσότερες από δύο (2) συμβάσεις λειτουργικής ενίσχυσης για φωτοβολταϊκούς σταθμούς ισχύος έως μισό (0,5) MW έκαστος, χωρίς την προηγούμενη συμμετοχή σε ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών.».
Ειδικά για αιολικούς σταθμούς, μέγιστης ισχύος παραγωγής, μικρότερης ή ίσης των έξι μεγαβάτ (6 MW), που πληρούν το κριτήριο της παρ. 3α, συνάπτονται συμβάσεις λειτουργικής ενίσχυσης, χωρίς την υποχρέωση συμμετοχής σε ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών, μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2024.
Σταθμοί ΑΠΕ και συμμετοχή στην αγορά
Οι κάτοχοι σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. που έχουν ήδη καταρτίσει συμβάσεις λειτουργικής ενίσχυσης του ν. 4414/2016 ή συμβάσεις πώλησης κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 12 του ν. 3468/2006 (Α΄ 129) και οι οποίοι δεν έχουν λάβει επενδυτική ενίσχυση, δύνανται να συμμετέχουν στην αγορά ή να πραγματοποιούν συναλλαγές ως Συμμετέχοντες στις Αγορές Ηλεκτρικής Ενέργειας του ν. 4425/2016 ως ισχύει, χωρίς να λαμβάνουν Λειτουργική Ενίσχυση, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον νόμο αυτόν, καθώς και τους οικείους Κανονισμούς, εφόσον δεν έχει παρέλθει διάστημα τεσσάρων (4) ετών από την έναρξη δοκιμαστικής λειτουργίας του σταθμού.
Στην περίπτωση που συμμετέχουν στην αγορά ή πραγματοποιούν συναλλαγές ως Συμμετέχοντες χωρίς να λαμβάνουν Λειτουργική Ενίσχυση, επέρχεται αυτοδίκαιη λύση των συμβάσεων του προηγούμενου εδαφίου της παραγράφου αυτής.
Για τις ως άνω περιπτώσεις, η εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης επιστρέφεται στους κατόχους των σταθμών κατόπιν αιτήματός τους στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (Ρ.Α.Ε.) και προσκόμισης της σχετικής Βεβαίωσης που εκδίδεται από τη Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. Α.Ε., περί συμμετοχής των εν λόγω σταθμών στις Αγορές Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Σχετικά με τη συμμετοχή των σταθμών αυτών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας ή την πραγματοποίηση συναλλαγών στις Αγορές από τους σταθμούς αυτούς ως Συμμετέχοντες, ισχύουν αναλογικά τα οριζόμενα στις παραγράφους 1, 2, 6, 7, και 14 του άρθρου 5 του ν. 4414/2016 όπως ισχύει.
Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας δύναται να καθοριστούν λεπτομέρειες εφαρμογής της εν λόγω διάταξης.
Κατά παρέκκλιση της παρ. 3, οι κάτοχοι σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. που έχουν καταρτίσει σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης του παρόντος, έχουν δικαίωμα να συμμετέχουν στην αγορά ή να πραγματοποιούν συναλλαγές ως συμμετέχοντες στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας του ν. 4425/2016, χωρίς να λαμβάνουν λειτουργική ενίσχυση, σύμφωνα με τον ως άνω νόμο, καθώς και τους οικείους Κανονισμούς, για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τα δύο (2) έτη από την έναρξη εμπορικής λειτουργίας του σταθμού. Για το διάστημα αυτό αναστέλλεται προσωρινά η εφαρμογή της σύμβασης λειτουργικής ενίσχυσης. Η διάρκεια ισχύος της σύμβασης και της αδειας λειτουργίας του σταθμού παρατείνεται για ίσο χρονικό διάστημα.
Καθιέρωση ειδικού πλαισίου λειτουργικής ενίσχυσης υβριδικών σταθμών σε Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά
Θεσπίζεται ειδικό πλαίσιο Καθεστώτος Λειτουργικής Ενίσχυσης για τη σύναψη Σύμβασης Λειτουργικής Ενίσχυσης για Υβριδικούς Σταθμούς (ΥΒ.Σ.) στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά (Μ.Δ.Ν.), έως και την 31η Δεκεμβρίου 2026, που αφορά σε Υ.Β.Σ. με ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά συστήματα, ως μονάδες παραγωγής από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Εντάσσονται οι ΥΒ.Σ. οι οποίοι, κατά την 1η Μαρτίου 2023, δεν έχουν συνάψει Συμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης, ούτε έχουν εκκινήσει διαδικασίες κατασκευής, με εξαίρεση τις αναγκαίες μελέτες και ενέργειες για την αδειοδότησή τους και την απόκτηση της νόμιμης κατοχής του χώρου εγκατάστασης, σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται στην αντίστοιχη εγκριτική απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τα άρθρα 107 και 108 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ενίσχυση των ΥΒ.Σ. με βάση το ειδικό πλαίσιο υλοποιείται με τα τρία (3) διακριτά μέτρα του άρθρου 21Α. Ειδικές διατάξεις για Ειδικά Πιλοτικά Έργα σε Μ.Δ.Ν., σύμφωνα με τα άρθρο 151 του ν. 4495/2017 (Α’ 167) και το άρθρο 152 του ίδιου νόμου, για το Ερευνητικό Επιδεικτικό Έργο, στη νήσο του Αγίου Ευστρατίου, εξακολουθούν να εφαρμόζονται.
Στους σταθμούς που έχουν επιλεγεί για ένταξη δύναται να καταβάλλεται και επενδυτική ενίσχυση από εθνικούς ή ενωσιακούς πόρους μέσω του Προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.), εντός των εκάστοτε ετησίων ορίων του Π.Δ.Ε. του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και, στην περίπτωση εθνικών πόρων, εντός του ορίου του προϋπολογισμού του Τομεακού Προγράμματος Ανάπτυξης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ή μέσω του ν. 4887/2022 (A’ 16).
Για τους κατόχους Υβριδικών Σταθμών που συνάπτουν Σύμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης ΥΒ.Σ. και στους οποίους χορηγείται παράλληλα επενδυτική ενίσχυση, υπό τη μορφή κεφαλαιακής ενίσχυσης ή ενίσχυση άλλης ισοδύναμης μορφής που ανάγεται σε όρους κεφαλαιακής ενίσχυσης, εφαρμόζονται οι παρ. 7, 8 και 9 του άρθρου 3, με ομοιόμορφη ποσοστιαία απομείωση των εσόδων από την παραγωγή ενέργειας του ΥΒ.Σ.. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθορίζεται η τιμή του επιτοκίου αναγωγής που ισχύει και εφαρμόζεται στη διαδικασία απομείωσης για τους ΥΒ.Σ..».
Υδροηλεκτρικά
Η έκδοση οικοδομικής άδειας για την κατασκευή υπογείων Υδροηλεκτρικών Σταθμών με τις συνοδές υπέργειες εγκαταστάσεις τους, καθώς και Υδροηλεκτρικών Σταθμών ισχύος μεγαλύτερης ή ίσης των δέκα πέντε (15) MW γίνεται κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης με την διαδικασία και υπό τους όρους του ν. 4685/2020.
Κοινό αίτημα για Οριστική Προσφοράς Σύνδεσης
Η ακτίνα εφαρμογής της περ. α της παρ. 2 του άρθρου 14 του ν. 4951/2022 (Α’ 129), περί χωρικής τοποθέτησης των αναφερόμενων σταθμών, αποσαφηνίζεται, και η παρ. 2 διαμορφώνεται ως εξής:
«2. Οι σταθμοί πληρούν σωρευτικά τις εξής προϋποθέσεις:
α) Οι σταθμοί του κοινού αιτήματος περιέχονται στο σύνολό τους σε κύκλο με ακτίνα που δεν ξεπερνά τα είκοσι (20) χιλιόμετρα.
β) Κάθε σταθμός παραγωγής είναι ίσος ή μεγαλύτερος των εκατό κιλοβάτ (100 kW).
γ) Ένας εκ των ενδιαφερομένων ορίζεται, πριν την υπογραφή της Σύμβασης Σύνδεσης, εκπρόσωπος των σταθμών για την υποβολή του κοινού αιτήματος, περί χορήγησης της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης, ή για την κατασκευή και διαχείριση του Υποσταθμού, μέχρι το όριο του Συστήματος, όπου απαιτείται.».
Τμηματική Άδεια Λειτουργίας
Για σταθμούς Α.Π.Ε., με ισχύ μεγαλύτερη των διακοσίων μεγαβάτ (200 MW):
α) το ποσοστό ανέρχεται σε είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) της συνολικής ισχύος για την οποία έχει εκδοθεί η Άδεια Εγκατάστασης,
β) δεν απαιτείται η συνδρομή των προϋποθέσεων του πρώτου εδαφίου της παρ. 2.
Ειδικά για σταθμούς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας που εγκαθίστανται σε περιοχές Ζωνών Απολιγνιτοποίησης επιτρέπεται να εκδοθούν μέχρι και δύο (2) τμηματικές Άδειες Λειτουργίας.».
Διασφάλιση υλοποίησης των έργων
Η Βεβαίωση ή η Βεβαίωση Ειδικών Έργων καθώς και η Άδεια Παραγωγής του άρθρου 3 του ν. 3468/2006 (Α΄ 129) παύουν αυτοδικαίως να ισχύουν:
α) Για φωτοβολταϊκούς, χερσαίους αιολικούς και υβριδικούς σταθμούς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.), εάν εντός δώδεκα (12) μηνών από την αποδοχή της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης, δεν έχουν υποβάλλει πλήρες αίτημα για την έκδοση Άδειας Εγκατάστασης και τη σύναψη Σύμβασης Σύνδεσης.
β) Για τις λοιπές τεχνολογίες σταθμών Α.Π.Ε. και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (Σ.Η.Θ.Υ.Α.) ή/και σταθμούς αποθήκευσης, εάν εντός δεκαοκτώ (18) μηνών από την αποδοχή της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης δεν έχουν υποβάλλει πλήρες αίτημα για την έκδοση της Άδειας Εγκατάστασης και τη σύναψη Σύμβαση Σύνδεσης.
γ) Για τους σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α., που ανήκουν στην κατηγορία των Ειδικών Έργων, κατά την έννοια του άρθρου 10 του ν. 4685/2020 (Α΄ 92), και για υβριδικούς σταθμούς που συμπεριλαμβάνουν στο έργο τους την κατασκευή υποθαλάσσιας διασύνδεσης δύο (2) ή περισσοτέρων Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών, εάν εντός είκοσι τεσσάρων (24) μηνών από την αποδοχή της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης, δεν έχουν υποβάλλει πλήρες αίτημα για την έκδοση Άδειας Εγκατάστασης και τη σύναψη Σύμβαση Σύνδεσης.
Οι προθεσμίες της παρούσας παραγράφου μπορούν να παρατείνονται για διάστημα μέχρι δώδεκα (12) μήνες, εφόσον ο κάτοχος Βεβαίωσης ή Βεβαίωσης Ειδικού Έργου δηλώσει εγγράφως στον Φορέα Αδειοδότησης του άρθρου 20 του ν. 4685/2020 και στον αρμόδιο Διαχειριστή την πρόθεσή του να ολοκληρώσει το έργο και εφόσον καταβάλλει το Τέλος Δέσμευσης Φυσικού Χώρου Εγκατάστασης, το οποίο ορίζεται σε δύο χιλιάδες (2.000) ευρώ, ανά μεγαβάτ (MW) Μέγιστης Ισχύος Παραγωγής για κάθε μήνα παράτασης.
Για τις Οριστικές Προσφορές Σύνδεσης (Ο.Π.Σ.) που βρίσκονταν σε ισχύ κατά την 4η Ιουλίου 2022, η Βεβαίωση ή η Βεβαίωση Ειδικών Έργων ή η Άδεια Παραγωγής παύουν αυτοδικαίως να ισχύουν, αν ο κάτοχος της Βεβαίωσης ή της Βεβαίωσης Ειδικών Έργων ή της Άδειας Παραγωγής δεν αιτηθεί τη σύναψη Σύμβασης Σύνδεσης, εντός συγκεκριμένων προθεσμιών.
