Μεγαλύτερη ελευθερία στη χάραξη οικονομικής πολιτικής και ισχυρότερη παρουσία στις χρηματαγορές αποκτά από σήμερα, η Ελλάδα λόγω της εξόδου της από το καθεστώς της ενισχυμένης εποπτείας. Πρόκειται για εξέλιξη, κατά την οποία διευρύνεται η ελευθερία των κινήσεων της ελληνικής οικονομίας, στέλνοντας όμως και μήνυμα, προς πάσα κατεύθυνση ότι η Ελλάδα ένα βήμα, πλέον, πριν από την απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας γίνεται και πάλι πόλος έλξης κεφαλαίων.
Όπως έχει επισημάνει χαρακτηριστικά ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας «θα έχουμε μεγαλύτερη ευελιξία στο μείγμα των μέτρων, αλλά σεβόμενοι και τηρώντας τους ευρωπαϊκούς κανόνες».
Έως ότου επέλθει η έξοδος από το συγκεκριμένο καθεστώς, μεσολάβησαν τρία μνημόνια και τέσσερα χρόνια μεταμνημονιακής επιτήρησης, με υποχρέωση εκπλήρωσης σειράς δεσμεύσεων. Η παρακολούθηση της οικονομίας ήταν στενή, μέσω επισκέψεων των επικεφαλής των εκπροσώπων των θεσμών στην Αθήνα τέσσερις φορές ανά έτος, και σύνταξη των αντίστοιχων εκθέσεων, οι οποίες παρακολουθούνταν από τις αγορές και εν πολλοίς έκριναν το οικονομικό μέλλον της χώρας.
Από τις 21 Αυγούστου λοιπόν η Ελλάδα θα μπει στο καθεστώς της μεταπρογραμματικής επιτήρησης στο οποίο βρέθηκαν και όλες οι χώρες που ξεμπέρδεψαν με τα μνημόνια. Θα εξακολουθήσει δηλαδή να ελέγχεται δύο φορές τον χρόνο (αντί για τέσσερις), ενώ θα εκδίδονται αντίστοιχες εκθέσεις εκ των οποίων η πρώτη τον Νοέμβριο. Δημοσιονομικές δεσμεύσεις θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν ενώ προς το τέλος του χρόνου ή στις αρχές του 2023 θα μάθουμε ποιο θα είναι το πλαίσιο εντός του οποίου θα κινηθεί η Ελλάδα την επόμενη 4ετία. Προς το παρόν, είναι σαφές ότι για το 2023 θα πρέπει να επιστρέψουμε στα πρωτογενή πλεονάσματα. Και για τα επόμενα χρόνια, θα μάθουμε το τι ακριβώς θα πρέπει να γίνει ανάλογα και με τις διαπραγματεύσεις για το σύμφωνο σταθερότητας οι οποίες πήγαν πίσω λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και την ενεργειακή ή πληθωριστική κρίση που αντιμετωπίζει η Ευρώπη.
Ως εκ τούτου, η Ελλάδα θα μπορεί να ασκεί ελεύθερα την οικονομική πολιτική της, με προτεραιότητες που θα προσδιορίζονται από την κυβέρνηση και όχι από τις Βρυξέλλες, ενώ θα υπόκειται στους ίδιους κανόνες ελέγχου στους οποίους υπόκεινται και οι υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης.
Ήτοι, εφεξής, όπως ανακοίνωσε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η παρακολούθηση της οικονομικής, δημοσιονομικής και χρηματοπιστωτικής κατάστασης της χώρας θα συνεχιστεί στο πλαίσιο της μεταπρογραμματικής εποπτείας και του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Οι εκκρεμείς μεταρρυθμιστικές δεσμεύσεις θα παρακολουθούνται στο πλαίσιο της πρώτης έκθεσης μεταπρογραμματικής εποπτείας που θα εκδοθεί τον Νοέμβριο εφέτος, στην οποία μπορεί να βασιστεί η απόφαση του Eurogroup σχετικά με την τελική δόση των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους που συμφωνήθηκαν τον Ιούνιο 2018. Σημαντικές μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις, σύμφωνα επίσης με την Κομισιόν, προβλέπονται παράλληλα στο ελληνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.
Η παρακολούθηση από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς θα συνεχιστεί έως το 2059, δηλαδή έως ότου η χώρα εξοφλήσει το 75% των δανείων που έλαβε στο πλαίσιο των μνημονίων. Ωστόσο, η χώρα θα περάσει σε στάδιο απλής μεταπρογραμματικής παρακολούθησης, ενώ θα πραγματοποιείται μία αξιολόγηση της πορείας της οικονομίας ανά εξάμηνο. Θα υπάρχει και μία αξιολόγηση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας ανά τρίμηνο, όπως ισχύει για όλες τις χώρες που δανείστηκαν από την ESM, η οποία, όμως, δεν δημοσιοποιείται, αλλά καταγράφει την ευστάθεια των οικονομιών των κρατών- μελών.
