Νέα δεδομένα που ενισχύουν “κατά τι” τη θέση των καταναλωτών σε μια άκρως μεταβαλλόμενη και με ρίσκα αγορά φέρνει η συμφωνία για τη γενική αναμόρφωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, στην οποία κατέληξαν τα κράτη μέλη της ΕΕ αφού η Γερμανία και η Γαλλία ξεπέρασαν το αδιέξοδο σχετικά με τον τρόπο που θα αντιμετωπίζεται η πυρηνική ενέργεια.
Τη σχετική ανακοίνωση έκανε η Ισπανίδα υπουργός, Τερέζα Ριμπέρα, επισημαίνοντας, ωστόσο, τη μοναδική αρνητικό ψήφο αυτή της Ουγγαρίας. Μετά από αυτήν την εξέλιξη, τα κράτη μέλη ανοίγει ο δρόμος για να περάσει η συμφωνία από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ώστε να λάβει την τελική μορφή της συμφωνίας, ενισχύοντας την πιθανότητα να εφαρμοστεί πριν από τις ευρωεκλογές τον Ιούνιο, και ενδεχομένως ακόμη και μέχρι το τέλος του έτους, σημειώνει το πρακτορείο.
Τα πυρηνικά
Σύμφωνα με τη φόρμουλα συμβιβασμού, η συμφωνία ολοκληρώθηκε αφού η Γερμανία υποστήριξε έναν συμβιβασμό που επιτρέπει στη Γαλλία να παρέχει επιδοτήσεις για να παρατείνει τη διάρκεια ζωής των υφιστάμενων πυρηνικών αντιδραστήρων της, αλλά με κάποιους περιορισμούς ώστε να μην αποκομίσει αθέμιτο όφελος η γαλλική βιομηχανία.
Η υπουργός Ενέργειας της Γαλλίας έσπευσε να επισημάνει ότι η συμφωνία θα πρέπει να διατηρηθεί στις επόμενες διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. “Είναι ένας συμβιβασμός που θέτει μια ισορροπία και πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θα τον τηρήσουμε”, δήλωσε η Agnes Pannier-Runacher, υπουργός της Γαλλίας για την ενεργειακή μετάβαση. “Επιτρέπει στα κράτη μέλη περιθώριο ελιγμών και να αναλάβουν δράση με βάση το δικό τους ενεργειακό μίγμα”, πρόσθεσε.
Άλλες δράσεις
Παράλληλα το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε επεξεργάστηκε πλαίσιο για την προστασία των καταναλωτών, ανοίγοντας το θεσμικό δρόμο για ελεύθερη επιλογή προμηθευτή και τη δυνατότητα πρόσβασης σε δυναμικά τιμολόγια, συμβόλαια προκαθορισμένης διάρκειας και τιμής.
Επίσης, με βάση το πλαίσιο της απόφασης προβλέπονται αυστηρότεροι κανόνες για τους προμηθευτές όσον αφορά την αντασφάλισή τους, κάτι που μπορεί να αποτρέψει μετακύλιση επιβαρύνσεων στους καταναλωτές από τις διακυμάνσεις της χονδρικής αγοράς. Επίσης τονίζεται ότι οιι ευάλωτοι καταναλωτές θα προστατεύονται από τη διακοπή σύνδεσης μέσω των προμηθευτών τελευταίου καταφυγίου, ενώ αναφέρεται ότι όλοι οι καταναλωτές θα έχουν το δικαίωμα στο διαμοιρασμό της ενέργειας μέσω αυτοπαραγωγής και αποθήκευσης.
Προστίθεται η επιλογή να θεσπίζονται ρυθμιζόμενες τιμές, ακόμα και κάτω του κόστους, για μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε περιόδους κρίσης.
Επίσης, τα κράτη-μέλη ενίσχυσαν το ρόλο του Συμβουλίου σχετικά με την ανακήρυξη κατάστασης κρίσης στην Ε.Ε. Επίσης, άλλαξαν οι συνθήκες που μεταφράζονται σε κρίση στον ηλεκτρισμό ώστε να ισχύει όταν πολύ υψηλές τιμές χονδρικής διατηρούνται για τουλάχιστον έξι μήνες και οι αντίστοιχες στη λιανική πάνω από τρεις μήνες.
Συμφωνήθηκε επίσης να επιτραπεί και στο εξής πλαφόν στα υπερκέρδη των παραγωγών ΑΠΕ, πυρηνικών και λιγνίτη ως τα τέλη Ιουνίου 2024.
Η Ελλάδα
Εκπροσωπώντας την Ελλάδα η Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κυρίαΑλεξάνδρα Σδούκου, που συμμετείχε στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας, που πραγματοποιήθηκε χθες, Τρίτη, 17 Οκτωβρίου 2023, στο Λουξεμβούργο και κατέληξε στην επίτευξη Γενικής Προσέγγισης του Συμβουλίου για την αναθεώρηση του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, έδωσε έμφαση στη σημασία της προστασίας των καταναλωτών από τα ρίσκα της αγοράς.
Σε παρέμβασή της, όπως αναφέρεται, η Υφυπουργός υπογράμμισε τη σημασία εξεύρεσης συμβιβαστικής λύσης, βάσει της πρότασης της ισπανικής Προεδρίας, ώστε να διαμορφωθεί το κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο για να προχωρήσουμε με τον ευρύ εξηλεκτρισμό των περισσότερων τομέων της οικονομίας και με απώτερο στόχο την απεξάρτηση από τον άνθρακα.
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά: «Το ζήτημα της ανταγωνιστικότητας δεν απασχολεί μόνο δύο ή τρίακράτη-μέλη, αλλά αποτελεί ευρύτερο ευρωπαϊκό ζήτημα, σε μια εποχή που σε άλλες ηπείρους εκδηλώνεται έντονος προστατευτισμός, με ενίσχυση μέσω επιδοτήσεων των εγχώριων επιχειρήσεων ή με κίνητρα για μετεγκατάσταση επιχειρήσεων. Ήρθε η ώρα να συμφωνήσουμε, ούτως ώστε να έχουμε στη διάθεσή μας όλα τα απαραίτητα εργαλεία που προβλέπει η νομοθεσία για να επιτευχθεί η αποσύνδεση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας από τις τιμές του φυσικού αερίου και να μειωθεί το κόστος ενέργειας για τα νοικοκυριά και ιδιαίτερα για τις επιχειρήσεις». Κάλεσε, μάλιστα, σε αυτήν την κατεύθυνση την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων.
Παράλληλα, με βάση ανακοίνωση , το Συμβούλιο Υπουργών συζήτησε το ζήτημα της Ανοικτής Στρατηγικής Αυτονομίας. Η κυρίαΣδούκου σημείωσε ότι η ΕΕ χρειάζεται να προχωρήσειγρηγορότερα με τη διασφάλιση κρίσιμων πρώτων υλών για την ενεργειακή μετάβαση, να καλλιεργήσειστρατηγικούς δεσμούς με ομοειδείς χώρες, να αναπτύξειεγχώριες αλυσίδες αξίας στον τομέα της πράσινης ενέργειας, αλλά και να εξασφαλίσει τους απαραίτητους πόρους σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Τέλος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε στο Συμβούλιο Υπουργών την εκτίμησή της για την προετοιμασία της ΕΕ ως προς την ασφάλεια εφοδιασμού για τον τρέχοντα χειμώνα, την πρωτοβουλία της για την Ευρωπαϊκή Συμμαχία για τη Χρηματοδότηση της Ενεργειακής Αποδοτικότητας και τις τελευταίες εξελίξεις στην υποβολή των επικαιροποιημένων Εθνικών Σχεδίων για την Ενέργεια και το Κλίμα.
