Εξαιρετικά ανθεκτική αποδεικνύεται η καινοτομία και οι επενδύσεις αυτής, κατά την κρίση του κορονοϊού σύμφωνα με τον «Δείκτη GII 2021» του Παγκόσμιου Οργανισμού για την Πνευματική Ιδιοκτησία (WIPO). Σύμφωνα με τα πρόσφατα αποτελέσματα αυτού, οι επενδύσεις στην καινοτομία έδειξαν μεγάλη ανθεκτικότητα κατά την διάρκεια της πανδημικής κρίσης, φτάνοντας μάλιστα ανά περιπτώσεις χωρών σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Ακόμα και στην περίπτωση της Ελλάδας μάλιστα και παρά την υστέρηση που παρατηρείται στην κεφαλαιοποίηση της καινοτομίας, η χώρα κατάφερε να διατηρήσει μια αξιοπρεπή επίδοση, εμφανίζοντας όμως, δυνατά αλλά και αδύναμα σημεία.
Για την ακρίβεια και βάσει της έκθεσης το οικοσύστημα καινοτομίας της χώρας μας κατέλαβε την 47η θέση μεταξύ των 132 χωρών που περιλαμβάνονται στη λίστα. Παρά την καλή θέση όμως οι επιδόσεις στην καινοτομία φαίνεται να έχουν υποχωρήσει τα τελευταία δύο χρόνια αν σκεφτεί κανείς ότι το 2019 η χώρα μας βρισκόταν βρισκόταν στην 41η θέση μεταξύ 129 κρατών μελών και το 2020 στην 43η μεταξύ 131 οικονομιών του πλανήτη.
Σύμφωνα δε με τα ευρήματα του Δείκτη GII 2021, η Ελλάδα σε επίπεδο καινοτομίας κατατάσσεται 39η ανάμεσα σε 51 χώρες υψηλού εισοδήματος, αλλά τερματίζει 30η μεταξύ των 39 οικονομιών της Ευρώπης. Βάσει των επιμέρους δεικτών δε, η χώρα εμφανίζει τόσο δυνατά σημεία όσο και τομείς που επιδέχονται μεγάλες βελτιώσεις.
Τα δυνατά «χαρτιά» της Ελλάδας
Αναλυτικότερα, βάσει του Δείκτη GII ένα από τα πιο δυνατά σημεία του ελληνικού οικοσυστήματος καινοτομίας αποδεικνύεται το «Ανθρώπινο Κεφάλαιο» με την χώρα μας να βρίσκεται στην 16η θέση μεταξύ 132 κρατών.
Αντίστοιχα εξαιρετικές είναι οι επιδόσεις και στο κριτήριο «Ευκολία ίδρυσης νέας επιχείρησης», με την χώρα μας να καταλαμβάνει την 11η θέση παγκοσμίως. Από τους 80 δείκτες που εξετάζει ο Global Innovation Index 2021, η Ελλάδα σκοράρει εξαιρετικά – 10η παγκοσμίως – και στον δείκτη «Δαπάνες για software ως ποσοστό του ΑΕΠ» ενώ η χώρα κατατάσσεται 21η στον κόσμο όσον αφορά στην πρόσβαση σε «Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών», επίδοση που σε συνδυασμό με τις προηγούμενες λειαίνει το έδαφος για την περαιτέρω ανάπτυξη του εγχώριου καινοτόμου οικοσυστήματος.
Υψηλή σχετικά θέση κατέχει και στον τομέα των «Υποδομών», όπου η Ελλάδα κατακτά την 45η θέση μεταξύ των προαναφερθέντων χωρών ενώ λίγο χαμηλότερη είναι η κατάταξη όσον αφορά τις επιδόσεις στο πεδίο «Θεσμοί» με την χώρα καταλαμβάνει την 51η θέση ανάμεσα σε 132 χώρες του πλανήτη.
Τα αδύναμα σημεία της χώρας
Στον αντίποδα, απογοητευτική είναι η επίδοση της χώρας στο δείκτη που εξετάζει την «Συνεργασία μεταξύ Πανεπιστημίων και Βιομηχανίας» στον τομέα της Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D). Για την ακρίβεια η χώρα μας κατατάσσεται στην 110η θέση ανάμεσα στις 132 χώρες με τις προοπτικές ωστόσο να καταγράφονται δυνητικά βελτιωμένες χάρη στο νέο θεσμικό πλαίσιο για τις spin off εταιρείες που προωθείται αυτή την περίοδο. Αντίστοιχα κακή θέση έχει και όσον αφορά την Κατάσταση Ανάπτυξης Cluster, με την χώρα να βρίσκεται στην 118η θέση μεταξύ 132 χωρών.
Από τις χειρότερες επιδόσεις εμφανίζει και στο πεδίο «Πολυπλοκότητα της Αγοράς» αφού βρίσκεται στην 70η θέση διεθνώς.
Σημειωτέον ότι ο Δείκτης GII 2021 αξιολογεί τις επιδόσεις 132 οικονομιών με βάση 80 δείκτες, που καλύπτουν μια ευρύτατη γκάμα, από παραδοσιακά κριτήρια, όπως επενδύσεις έρευνας και ανάπτυξης και εφαρμογές διεθνών διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και εμπορικών σημάτων, μέχρι πιο σύγχρονους παράγοντες, όπως η δημιουργία εφαρμογών κινητής τηλεφωνίας, οι εξαγωγές υψηλής τεχνολογίας και οι συμφωνίες επιχειρηματικών κεφαλαίων (VCs).
Αρχής γενομένης της πανδημίας μάλιστα φαίνεται ότι τόσο οι κυβερνήσεις όσο και οι επιχειρήσεις, ανά τον κόσμο, αύξησαν τις επενδύσεις τους στην καινοτομία, χρησιμοποιώντας την ως «όπλο» καταπολέμησης της πρωτοφανούς κρίσης με την οποία ήρθε αντιμέτωπος ο πλανήτης. Παρότι όμως η καινοτομία συνέχισε να ανθίζει σε πείσμα των δυσχερών συνθηκών, ο αγώνας αποδείχτηκε άνισος τόσο μεταξύ κρατών όσο και μεταξύ επιχειρήσεων.
Όπως αποδείχτηκε, οι εταιρείες με εκροές που περιλαμβάνουν λογισμικό, τεχνολογίες Διαδικτύου και επικοινωνιών, βιομηχανία hardware και βιοτεχνολογία ενίσχυσαν τις επενδύσεις τους στην καινοτομία και αύξησαν τις προσπάθειές τους για Ε&Α. Αντίθετα, οι επιχειρήσεις σε τομείς που πλήττονται πολύ από τα μέτρα περιορισμού της πανδημίας και των οποίων τα επιχειρηματικά μοντέλα βασίζονται σε προσωπικές δραστηριότητες – όπως οι μεταφορές και τα ταξίδια – μείωσαν τις δαπάνες τους.
Το «top ten» των πιο καινοτόμων οικονομιών
Όσο για τις χώρες που κατάφεραν να ξεχωρίσουν για την καινοτομία τους, την πρώτη θέση, παγκοσμίως, ως η πιο καινοτόμος χώρα στον κόσμο, κατέκτησε η Ελβετία και μάλιστα για δέκατη συνεχή χρονιά. Ακολούθησαν η Σουηδία στη δεύτερη θέση, οι ΗΠΑ στην τρίτη και η Μεγάλη Βρετανία στην τέταρτη, με τη Νότιο Κορέα να συμπληρώνει την πρώτη πεντάδα.
Το «top ten» των πιο καινοτόμων οικονομιών του πλανήτη συμπλήρωσαν η Ολλανδία στην έκτη θέση, η Φινλανδία στην έβδομη, η Σιγκαπούρη στην όγδοη, η Δανία στην ένατη θέση και η Γερμανία στη 10η.
