Μετά από γραπτή ερώτηση που κατέθεσε ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Σάκης Αρναούτογλου, προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τις σοβαρές περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις από τη λειτουργία του ορυχείου λιγνίτη στην Κοινότητα Αχλάδας στη Φλώρινα, η απάντηση της Επιτροπής ήταν σαφής: τα Κράτη Μέλη είναι υπεύθυνα για την εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και την προστασία της υγείας των πολιτών τους.
Ο κ. Αρναούτογλου έθεσε το ζήτημα της έντονης ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των κινδύνων για την υγεία και την ασφάλεια που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι της περιοχής. Παρά τις ανησυχίες, η απάντηση του αντιπροέδρου της Επιτροπής, Μάρος Σέφκοβιτς, τόνισε ότι η Επιτροπή δεν ήταν ενήμερη για τα προβλήματα που προκαλεί η λειτουργία του ορυχείου στην Αχλάδα, επισημαίνοντας όμως ότι οι ελληνικές αρχές είναι υπεύθυνες για τον έλεγχο και την τήρηση των περιβαλλοντικών κανονισμών.
Η Επιτροπή ξεκαθάρισε ότι, σύμφωνα με την Οδηγία για την Εκτίμηση των Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, οι ελληνικές αρχές πρέπει να επαληθεύουν αν η ιδιωτική εταιρεία που εκμεταλλεύεται το ορυχείο συμμορφώνεται με την άδεια της, ιδιαίτερα σε θέματα που αφορούν την ποιότητα του αέρα και την προστασία της ανθρώπινης υγείας.
Η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αφήνει σαφείς αιχμές για την ελληνική κυβέρνηση και τις αρμόδιες αρχές, τονίζοντας ότι είναι αποκλειστικά υπεύθυνες για την επίβλεψη των δραστηριοτήτων των ιδιωτικών εταιρειών που διαχειρίζονται δημόσια αγαθά, όπως το ορυχείο στην Αχλάδα. Παράλληλα, υπογραμμίζεται η ανάγκη να ληφθούν άμεσα μέτρα για την προστασία της υγείας των κατοίκων και του περιβάλλοντος.
Με αφορμή την απάντηση ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚδήλωσε: «Η απάντηση της Επιτροπής επιβεβαιώνει αυτό που γνωρίζουμε όλοι: οι κάτοικοι της Αχλάδας έχουν εγκαταλειφθεί από την ελληνική πολιτεία. Είναι απαράδεκτο ένα δημόσιο αγαθό, όπως ο λιγνίτης, να προκαλεί τόσα δεινά χωρίς κανένα όφελος για την τοπική κοινωνία και χωρίς λήψη μέτρων από την Πολιτεία για την προστασία των κατοίκων. Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της και να διασφαλίσει την εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την προστασία του περιβάλλοντος και των πολιτών της.»
Ακολουθούν η ερώτηση του ευρωβουλευτή καθώς και η απάντηση της ΕΕ:
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-001483/2024
προς την Επιτροπή
Άρθρο 144 του Κανονισμού
Σάκης Αρναούτογλου (S&D)
Θέμα: Σοβαρές περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις από τη λειτουργία ορυχείου λιγνίτη στην Κοινότητα Αχλάδας Φλώρινας στην Ελλάδα
Οι κάτοικοι της Κοινότητας Αχλάδας στον Δήμο Φλώρινας βιώνουν ανυπόφορες συνθήκες λόγω της λειτουργίας ενός ορυχείου λιγνίτη που βρίσκεται εντός των ορίων της κοινότητας. Το ορυχείο αυτό είναι δημόσιου συμφέροντος, αλλά η εκμετάλλευσή του γίνεται από ιδιώτη, και έχει προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας, ασφάλειας και περιβάλλοντος στην περιοχή.
Σύμφωνα με τους κατοίκους, η καθημερινή λειτουργία του ορυχείου προκαλεί σημαντική ατμοσφαιρική ρύπανση και θόρυβο, επηρεάζοντας την υγεία τους, και ιδιαίτερα των παιδιών που φοιτούν στο κοντινό δημοτικό σχολείο. Η απαλλοτρίωση και οι εργασίες του ορυχείου έχουν αποσταθεροποιήσει το έδαφος, δημιουργώντας κινδύνους για τις κατοικίες και τις ζωές των ανθρώπων, καθώς και προβλήματα στη διασύνδεση με την πόλη της Φλώρινας. Ο λιγνίτης που εξορύσσεται εξάγεται συνολικά στη Βόρεια Μακεδονία, αφήνοντας τους τοπικούς κατοίκους να υποφέρουν τις συνέπειες χωρίς ουσιαστικά οφέλη.
Ευελπιστώντας σε άμεση και δίκαιη αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι και στην υιοθέτηση λύσεων που θα συμβάλλουν στην βελτίωση της ποιότητας ζωής τους, ερωτάται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
1. Είναι ενήμερη για τις επιπτώσεις της λειτουργίας του ορυχείου λιγνίτη στην Κοινότητα Αχλάδας και πώς σχεδιάζει να αντιμετωπίσει τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές προκλήσεις;
2. Ποια μέτρα προτίθεται να λάβει για να διασφαλίσει την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των κατοίκων της περιοχής;
3. Πώς μπορεί να ενισχυθoύν η εποπτεία και ο έλεγχος των δραστηριοτήτων των ιδιωτικών εταιρειών που εκμεταλλεύονται δημόσια αγαθά σε κρίσιμες περιοχές όπως η Αχλάδα;
Κατάθεση: 7.8.2024
EL
E-001483/2024
Απάντηση του εκτελεστικού αντιπροέδρου κ. Šefčovič
εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Η Επιτροπή δεν γνώριζε την εικαζόμενη προβληματική λειτουργία του λιγνιτωρυχείου στην Αχλάδα.
Οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις εξόρυξης άνθρακα απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙ (σημείο 2 στοιχείο ε) της οδηγίας για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΕΠΕ)[1]. Σύμφωνα με το άρθρο 4 της οδηγίας ΕΠΕ, πριν από τη χορήγηση άδειας για τέτοια έργα, τα κράτη μέλη υποχρεούνται να καθορίζουν αν απαιτείται εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, βάσει κατά περίπτωση ανάλυσης ή με τον καθορισμό συγκεκριμένων κριτηρίων (όπως η τοποθεσία, το μέγεθος ή ο τύπος του έργου). Αν απαιτείται μια τέτοια εκτίμηση, εξετάζονται οι επιπτώσεις του έργου σε διάφορα στοιχεία, μεταξύ άλλων στην ποιότητα του αέρα.
Τα κράτη μέλη είναι πρωτίστως υπεύθυνα για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με το δίκαιο της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων της επαλήθευσης μεμονωμένων περιπτώσεων πιθανής παραβίασης των σχετικών κανόνων και της λήψης των αναγκαίων μέτρων για την επιβολή της νομοθεσίας και των κατάλληλων μέτρων για την αντιμετώπιση κάθε ζητήματος που έχει προκύψει. Στην παρούσα υπόθεση, οι αρμόδιες ελληνικές αρχές θα πρέπει να επαληθεύσουν αν η ιδιωτική εταιρεία που εκμεταλλεύεται το ορυχείο συμμορφώνεται με την άδεια που της χορηγήθηκε, και ιδίως με τυχόν περιβαλλοντικούς όρους που έχουν επιβληθεί. Θα πρέπει να τονιστεί ότι οι πτυχές της προστασίας της ανθρώπινης υγείας πρέπει να λαμβάνονται πλήρως υπόψη κατά το στάδιο της αδειοδότησης, μεταξύ άλλων κατά τα στάδια της χορήγησης, της επανεξέτασης και της επικαιροποίησης των αδειών.
