Είναι επιτακτική η ανάγκη να καταργηθεί το τέλος ταφής και να εφαρμοστεί η περιβαλλοντική εισφορά για την ενίσχυση των δράσεων κυκλικής οικονομίας που είχε θεσμοθετηθεί από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με το νόμο ν. 4609/2019, αναφέρει η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ στην εισηγητική έκθεση της τροπολογίας που κατέθεσε, με επικεφαλής τον Σωκράτη Φάμελλο.
«Η επιλογή της κυβέρνησης Μητσοτάκη το 2021 να καταργήσει την εισφορά κυκλικής οικονομίας και να θεσπίσει ξανά το αναχρονιστικό και τιμωρητικό τέλος ταφής που εφαρμόζεται αδιακρίτως και χωρίς να αξιολογεί την πρόοδο κάθε δήμου στα έργα κυκλικής οικονομίας τους έχει οδηγήσει σε αδιέξοδο με τις υπέρμετρες οικονομικές επιβαρύνσεις», αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση και επισημαίνει ότι «σήμερα για το 2025 όλοι οι δήμοι καλούνται να πληρώσουν 35 ευρώ ανά τόνο απορριμμάτων, ενώ το για το 2026 αυτό θα ανέλθει στα 45 ευρώ και το 2027 στα 55 ευρώ αντιστοίχως». Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι ο Δήμος Αθηναίων καλείται να πληρώσει 35,3 εκατ. ευρώ για τις ίδιες υπηρεσίες που την προηγουμένη χρονιά είχε καταβάλλει 23,6 εκατ. Βάσει επίσημων στοιχείων του ΦοΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας (ποσότητες έτους 2023), ο εν λόγω φορέας θα κληθεί να καταβάλλει περί τα 22.363.015 ευρώ και μέχρι το 2027 αυτό το ποσό αναμένεται να ανέλθει στα 41 εκατ. ευρώ.
«Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είχε αντιταχθεί στην οριζόντια θέσπιση του τέλους ταφής αναδεικνύοντας ότι η εφαρμογή του τέλους ταφής οδηγεί όλους τους δήμους της στην επιλογή της καύσης των απορριμμάτων και δεν συμβάλει στην θέσπιση κινήτρων για την επιλογή της κυκλικής οικονομίας, αλλά αντιθέτως καταργεί την εθνική στρατηγική. Αποδείχθηκε ότι κατά το χρόνο εφαρμογής του τέλους ταφής (01/01/2022) και μέχρι σήμερα, δεν υφίσταται σε εφαρμογή ένα πλήρες και σαφές πλαίσιο στρατηγικού σχεδιασμού της χώρας για τη διαχείριση των αποβλήτων, με βάση το οποίο να υλοποιούνται οι υποδομές εναλλακτικής διαχείρισης που θα απέτρεπαν σημαντικές ποσότητες αποβλήτων από τους ΧΥΤ, με ευθύνη αποκλειστική της κυβέρνησης. Σημειώνεται πλήθος περιπτώσεων έργων ΜΕΒΑ που απεντάχθηκαν εξαιτίας αδικαιολόγητων αποφάσεων (Λαμία, Χαλκίδα, Δυτ. Μακεδονία, Ήπειρος, Φωκίδα, Χανιά)», επισημαίνουν οι βουλευτές που υπογράφουν την τροπολογία.
Όπως εξάλλου τονίζουν, «αποδείχθηκε στην πράξη ότι η επιλογή της κυβέρνησης είναι επιζήμια τόσο για τους δήμους όσο και ατελέσφορη για την επίτευξη των στόχων που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση. H Οδηγία 2018/851 προτείνει μια σειρά 15 μέτρων που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της Οδ. 2008/98 και ενώ η Ελλάδα το 2019 είχε φροντίσει να καλύψει την υποχρέωσή της με τρόπο αποδεκτό από την ΚΕΔΕ, τους δήμους και την ΕΕ, το 2021 αυτό άλλαξε με τρόπο αυθαίρετο και μάλιστα θεσπίστηκε η υψηλότερη τιμή σε σχέση με άλλες χώρες που υιοθέτησαν αντίστοιχο μέτρο. Αποδείχθηκε για μια ακόμη φορά, η προχειρότητα νομοθέτησης του ν. 4819/2021. Ειδικότερα, σχετικά με τη διάθεση των εσόδων από τον ΕΟΑΝ, είχε προβλεφθεί ότι θα εκδοθεί υπουργική απόφαση (ΥΠΕΝ) για τον τρόπο που αυτά θα μετακυλίουν στους δήμους, αλλά εδώ και τέσσερα χρόνια και αυτή αναμένεται. Το γεγονός ότι εδώ και πέντε χρόνια οι περιφερειακοί σχεδιασμοί δεν έχουν επικαιροποιηθεί ενώ ο Εθνικός Σχεδιασμός έχει τροποποιηθεί ήδη δύο φορές, δεν συνάδει στο να προχωρήσουν τα απαραίτητα έργα που θα μείωναν τις ποσότητες προς διάθεση, ενώ διαπιστώνονται ενδείξεις σοβαρού σκανδάλου στον χώρο της ανακύκλωσης. Όλα τα παραπάνω είναι αποτέλεσμα των πολιτικών επιλογών της παρούσας κυβέρνησης».
Με την προτεινόμενη ρύθμιση προβλέπεται η καταβολή από τους ΦοΔΣΑ εισφοράς στο Πράσινο Ταμείο, για τις ποσότητες απορριμμάτων που οδηγούνται στην ταφή χωρίς επεξεργασία και ανάκτηση ωφέλιμων πόρων. Προβλέπονται κλιμακωτές μειώσεις για τους δήμους ανάλογα με την πρόοδο υλοποίησης έργων επεξεργασίας απορριμμάτων μέχρι και μηδενισμό του (35% μείωση αν έχει ολοκληρωθεί η περιβαλλοντική αδειοδότηση, 70% για τη φάση κατασκευής και 100% δηλ. πλήρη απαλλαγή για την πλήρη λειτουργία τους). Με τον τρόπο αυτό, δίνεται στους δήμους κίνητρο και σημαντική ελάφρυνση για να προχωρήσουν τις μονάδες κυκλικής οικονομίας και να ελαχιστοποιηθεί η λύση της ταφής των απορριμμάτων. Ορίζεται επίσης ότι οι περιβαλλοντικές εισφορές αποδίδονται στο Πράσινο Ταμείο και στη συνέχεια διατίθενται αποκλειστικά για τη χρηματοδότηση δράσεων και εργασιών διαχείρισης αποβλήτων, ήτοι πρόληψης, προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωσης των ΟΤΑ α΄ βαθμού. Στόχος της προτεινόμενης ρύθμισης είναι η δημιουργία ενός νέου μοντέλου διαχείρισης των αποβλήτων, στο οποίο η διάθεση θα αποτελεί την τελευταία επιλογή.
