Είναι πανέμορφα, μυστηριώδη, απόκοσμα και γι΄αυτά λέγονται πολλά παραμύθια και πανάρχαιες ιστορίες, για νεράιδες και ξωτικά που κατοικούσαν εκεί μέσα. Τα σπήλαια ήταν τα πρώτα καταφύγια των ανθρώπων, που τους προστάτευαν από τα άγρια θηρία αλλά και από τα ακραία καιρικά φαινόμενα.
Ωστόσο πόσοι από εμάς γνωρίζουμε ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν και ως υπόγεια θεραπευτήρια για αναπνευστικά προβλήματα, δερματοπάθειες και άλλες παθήσεις;
Σύμφωνα λοιπόν με πάρα πολλές επιστημονικές έρευνες τα σπήλαια, έχουν ευεργετικές ιατρικές επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, οι οποίες οφείλονται κυρίως στις συνθήκες του ειδικού μικροκλίματος. Με ένα απόλυτα φυσικό μηχανισμό, η ατμόσφαιρα των σπηλαίων, ειδικά δε των λιμναίων με τον υπερκορεσμό των υδρατμών, είναι απαλλαγμένη από κάθε αιωρούμενο σωματίδιο είτε αυτό αποτελείται από ανόργανα στοιχεία, είτε από οργανικές ενώσεις και βιολογικά υλικά.
«Επιπλέον, η απουσία όζοντος, η παρουσία ραδιενεργών σωματιδίων και ακτίνων καθώς και το όξινο περιβάλλον που υπάρχουν στα ιαματικά σπήλαια, δεν ευνοούν την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό βακτηριδίων και διαφόρων άλλων μικροοργανισμών» όπως αναφέρει στο FinUpnews.gr ο Κωνσταντίνος Κουσκούκης, Καθηγητής Δερματολογίας, Νομικός, Πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Ιαματικής Ιατρικής και Πρόεδρος Παγκόσμιας Ακαδημίας Κινεζικής και Συμπληρωματικής Ιατρικής: «Κάτω από αυτές τις μικρο- κλιματολογικές συνθήκες, ο ασθενής εισπνέει αέρα με υδρατμούς, στείρους μικροοργανισμών και άλλων αλλεργιογόνων παραγόντων, που σε συνδυασμό με την αυξημένη θερμοκρασία, που παρουσιάζεται στο περιβάλλον πολλών σπηλαίων, λειτουργούν θεραπευτικά στην απέκκριση των κολλωδών βρογχικών εκκριμάτων, στη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και σε αλλεργικές βρογχίτιδες».
Τι είναι η σπηλαιοθεραπεία
Η Σπηλαιοθεραπεία είναι ουσιαστικά η θεραπευτική αγωγή, μέσω της εφίδρωσης που πραγματοποιείται σε φυσικά ή τεχνητά σπήλαια, λόγω των ειδικών κλιματολογικών συνθηκών που επικρατούν μέσα σ’ αυτά. Μάλιστα αποτελεί την συμπληρωματική θεραπευτική αντιμετώπιση ορισμένων ασθενειών, εκμεταλλευόμενη τις φυσικοχημικές ιδιότητες κυρίως της ατμόσφαιρας των σπηλαίων και των υπόγειων υδάτων τους. «Η ευεργετική δράση προέρχεται από τον αέρα των ειδικά διαμορφωμένων χώρων, ο οποίος είναι εμπλουτισμένος με ιχνοστοιχεία, τα οποία ο ανθρώπινος οργανισμός απορροφά με φυσικό τρόπο μέσω της αναπνοής και του δέρματος» αναφέρει ο κ. Κουσκούκης.
Πόσο διαρκεί η θεραπεία στα «υπόγεια αναρρωτήρια»
Η σπηλαιοθεραπεία διαρκεί 21 μέρες που μπορεί να γίνει σε ορυχεία και σε αλατοσπήλαια, μπορεί δε κάλλιστα να εφαρμοστεί και σε παιδιά ηλικίας από πέντε έως 15 ετών, πάντα όμως με την παρακολούθηση του ειδικού.
Οι σύγχρονες επιστημονικές έρευνες σχετικά με την επίδραση του σπηλαιολογικού περιβάλλοντος στον άνθρωπο, ξεκάθαρα αποδεικνύουν ότι τα σπήλαια μπορούν να μετατραπούν σε υπόγεια αναρρωτήρια. Ήδη τα τελευταία χρόνια μεγαλώνει το ενδιαφέρον του κόσμου και κυρίως, των ειδικών από διάφορους επιστημονικούς κλάδους σχετικά με το πρόβλημα αξιοποίησης των χώρων μέσα στα σπήλαια για την διατήρηση και ανανέωση της υγείας του ανθρώπινου οργανισμού μέσω της σπηλαιοθεραπείας.
Σπηλαιοθεραπεία : Ενας -ακόμα-ανεκμετάλλευτός τομέας του Ιατρικού Τουρισμού
Η Ελλάδα παρουσιάζει για πρώτη φορά μια ολοκληρωμένη εικόνα του αριθμού των σπηλαίων, ένα απαραίτητο βήμα για την προστασία τους, επειδή είναι αποθήκες πληροφοριών για τη φύση και τον πολιτισμό. Τα σπήλαια έχουν χρησιμοποιηθεί από τον άνθρωπο από την παλαιολιθική εποχή μέχρι και σήμερα. Έτσι στη σύγχρονη εποχή με τη σπηλαιοθεραπεία που αναγνωρίζουν τα ασφαλιστικά ταμεία της Ε.Ε, αποτελούν ένα ακόμα κερδοφόρο τομέα του Ιατρικού Τουρισμού.
Ωστόσο η προστασία των σπηλαίων όμως στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά ελλιπής παρά το σχετικά αυστηρό θεσμικό πλαίσιο προστασίας, με αρκετές όμως ασάφειες και ελλείψεις, και κυρίως ανεπαρκή μηχανισμό εφαρμογής.
Επιβάλλονται μέτρα για τη διατήρηση περιοχών του δικτύου Natura 2000, όπως:
– Ενδυνάμωση του θεσμικού πλαισίου της προστασίας και της διαχείρισης, με εγκατάσταση προηγμένων συστημάτων παρακολούθησης και έγκαιρης προειδοποίησης για τα σπήλαια και τη ζωή μέσα σ’ αυτά.
-Κατασκευή πρωτότυπης, αυτόνομης ψηφιακής συσκευής καταγραφής περιβαλλοντικών παραμέτρων για την παρακολούθηση και αξιολόγηση των σπηλαίων της Ελλάδας.
– Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για την οικολογική σημασία των σπηλαίων με την ενεργοποίηση εθελοντών.
-Απαιτείται διαμόρφωση κατευθύνσεων και προδιαγραφών ορθής αξιοποίησης των σπηλαίων, αναδεικνύοντας νέες ευκαιρίες για επιχειρηματικές δραστηριότητες, συνδυαζόμενες πάντα με όλες τις άλλες εναλλακτικές μορφές τουρισμού καθόσον η μετά-covid τουριστική αγορά απαιτεί δραστηριότητες και εμπειρίες σε μικρούς φυσικούς χώρους, δημιουργώντας αίσθημα ψηφιακής αποτοξίνωσης και ασφάλειας υγείας σε ένα βιώσιμο και ποικιλόμορφο περιβάλλον, που διαθέτει πλούσιο η Ελλάδα μας.
Παρακάτω παρουσιάζουμε ενδεικτικά κάποιες από τις ιδιότητες γνωστών σπηλαίων στη Ελλάδα
Σπήλαια Καϊάφα και Κουνουπελίου Ηλείας
Για τις αρθρίτιδες, δερματοπάθειες και τη χρόνια βρογχίτιδα
- Χρόνιας αρθρίτιδας των άκρων
- Ισχιαλγίας, των σπονδυλαρθροπαθειών,
- Χρόνιων ρευματισμών,
- Δερματοπαθειών κυρίως αλλεργικής αιτιολογίας,
- Παρασιτώσεων του δέρματος και
- Νόσων του αναπνευστικού συστήματος με καθ’ υπεροχή τη χρόνια βρογχίτιδα.
Σπήλαιο Γλυφάδα Δυρού Μάνης
Ιδανικό για το παιδικό άσθμα. Θεωρείται ένα από τα ωραιότερα λιμναία σπήλαια του κόσμου αφού ο υπόγειος ποταμός του κατά την πορεία του στα σπλάχνα της γης δημιουργεί αναρίθμητες λίμνες με διάφανα νερά στολισμένες με πολύχρωμες κολώνες, αλαβάστρινα συμπλέγματα, κρυστάλλινους πολυελαίους και πέτρινους καταρράχτες.
Το εσωτερικό του περιβάλλον χαρακτηρίζεται ως ειδικό για τη θεραπεία νόσων του αναπνευστικού συστήματος και κυρίως των μικρών παιδιών που πάσχουν από βρογχικό άσθμα. Αυτό τουλάχιστον ισχυρίζεται ο Τσεχοσλοβάκος σπηλαιολόγος και παιδίατρος Δρ. Emil Cufalik που επισκέφθηκε και μελέτησε το σπήλαιο το 1969.
Σπήλαιο «Αγίου Γεωργίου» Κιλκίς
Για αναπνευστικές και δερματικές παθήσεις
Το σπήλαιο μελετήθηκε από Τσέχους επιστήμονες και αποδείχτηκε ότι η επίσκεψη σε αυτό μπορεί να συμβάλει στη θεραπεία του παιδικού άσθματος, αλλά και δερματολογικών ασθενειών που προέρχονται είτε από μολύνσεις είτε είναι αλλεργικής αιτιολογίας.
Σύμφωνα με μελέτες εκτός των προαναφερθέντων σπηλαίων και άλλα ελληνικά σπήλαια έχουν θεραπευτικές ιδιότητες λόγω του ειδικού μικροκλίματος που παρουσιάζουν, όπως τα σπήλαια:
-Κάψια Τριπόλεως (Μαντινεία)
-«Λίμνης» Κολλινών Αρκαδίας
-«Λυκούργου» Δολών (Καλαμάτα)
-«Μπουντρούμι» στο Φαράγγι της Ροδινής (Αχαϊα)
-«Κουκούρι» Δυρού Λακωνίας
-«Λιμνών» Καλαβρύτων
-«Δρογγοράτη»Κεφαλληνίας
-«Δρακότρυπα» Αναβρυτής Ναυπακτίας.
