Τα επόμενα χρόνια, ο Σκορπιός αναμένεται να αποτελέσει πόλο έλξης της παγκόσμιας elite, με βάση τα μεγαλόπνοα σχέδια του Dmitry Rybolovlev. Το finupnews.gr αναδημοσιεύει από το aromaleukadas.gr τέσσερα σημαντικά κείμενα της Πηνελόπης Κοψιδάς για την ιστορία του θρυλικού νησιού που αποτέλεσε καταφύγιο του Αριστοτέλη Ωνάση.
Σκορπιός, ένα νησί θρύλος. Η ιστορία του χάνεται στα βάθη των αιώνων. Από τους Βενετσιάνους άρχοντες, περνά στα χέρια Λευκαδίων οινεμπόρων, για τα μάτια της όμορφης Μαρίας. Ο τελευταίος απόγονος τους, το πουλά στην περίοδο της Κατοχής σε Ιταλούς, το επανακτά και το υποθηκεύει για καλλιεργητικά δάνεια στην Αγροτική Τράπεζα. Μια οικογένεια από το Δρυμώνα Λευκάδας αγοράζει τον Σκορπιό το 1953 για να τον καλλιεργήσει. Δέκα χρόνια αργότερα ο Έλληνας κροίσος Αριστοτέλης Ωνάσης γίνεται κύριος του νησιού και το απογειώνει, για να ερημώσει αργότερα, επισκιασμένο από την «κατάρα» των Ωνάση. Το 2013 η εγγονή του Αθηνά πουλά το νησί στο Ρώσο μεγιστάνα, «βασιλιά της ποτάσας», Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ και ξεκινά μια νέα εποχή…
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
Ο Σκορπιός είναι νησίδα του Ιονίου, η οποία ανήκει στο σύμπλεγμα των Πριγκηπονήσων και σε πιο ευρεία κλίμακα, στο σύμπλεγμα των Τηλεβοΐδων νήσων. Διοικητικά ανήκει στο Δήμο Ταφίων (Μεγανησίου) και βρίσκεται ανάμεσα στην ανατολική ακτή της Λευκάδας και στα δυτικά παράλια της Αιτωλοακαρνανίας, σε απόσταση τριών ναυτικών μιλίων από το κοσμοπολίτικο σήμερα Νυδρί.
Αυτό το καταπράσινο και ιδιαίτερου φυσικού κάλλους νησί, κινείται στα όρια του θρύλου, καθώς, ο πιο γνωστός από τους ιδιοκτήτες του, Έλληνας εφοπλιστής και επιχειρηματίας Αριστοτέλης Ωνάσης, το μετέτρεψε σε έναν μυθικό προορισμό, που φιλοξένησε μερικούς από τους σημαντικότερους ανθρώπους του πλανήτη.
Ωστόσο το νησί κρύβει πίσω του μια διαδρομή, η οποία καλύφθηκε από την κατοπινή αίγλη που του πρόσθεσε ο Έλληνας κροίσος του 20ου αιώνα, και γι΄αυτό έμεινε σε μεγάλο βαθμό άγνωστη στο πλατύ κοινό. Αυτή την πορεία του μέσα στο χρόνο θα προσπαθήσουμε να φωτίσουμε, με βάση ιστορικές πηγές αλλά και μαρτυρίες ανθρώπων που οι πρόγονοί τους είχαν κάποια σχέση με το νησί και την τύχη του, για να φτάσουμε τελικά στην σημερινή πραγματικότητα.
Τάφοι και διάφορα άλλα αρχαιολογικά ευρήματα που προέρχονται από το Σκορπιό και σχετίζονται με μικροεγκαταστάσεις ανθρώπων στο νησί, αναφέρονται στην περίοδο από το 625 π.Χ. που έχουμε την εγκατάσταση των Κορινθίων στη Λευκάδα, έως και την κατάκτησή της από τους Ρωμαίους. Κατά την περίοδο αυτή, αναφέρει ο Π. Ροντογιάννης, έχουμε πυκνή κατοίκηση, που κατάλοιπά της σημειώνονται σε όλες σχεδόν τις περιφέρεις του νησιού. Τα ευρήματα ήρθαν στο φως, κατά τις ανασκαφές του Γ. Δαίλπφερ.
Προς το τέλος του 12ου αι. ο Σκορπιός και τα γύρω μικρά νησιά, αναφέρεται ότι βρίσκονταν στο έλεγχο των πειρατών, στους οποίους, σύμφωνα με το Π. Ροντογιάννη, ενδεχομένως να οφείλεται και η καταστροφή της μεσαιωνικής πρωτεύουσας της Λευκάδας. Και φαίνεται ότι τα νησιά αυτά και στους επόμενους αιώνες υπήρξαν καταφύγιο πειρατών. Μεγάλη έξαρση καταγράφεται τα έτη μεταξύ 1573 και 1644, όπου η Λευκάδα είχε καταστεί γι΄αυτό το λόγο, μια από τις πιο επικίνδυνες περιοχές για τη ναυσιπλοΐα. Ο ιστορικός Κ. Σάθας (1842-1914), σε άρθρο του δημοσιευμένο το 1866 στο περιοδικό «Χρυσσαλλίς», μας πληροφορεί ότι το σύμπλεγμα των μικρών αυτών νησιών, στο οποίο ανήκει και ο Σκορπιός, ήταν ακατοίκητο και «εχρημάτισεν εν τω μεσαιώνι καταγώγιον πειρατείας». Και συνεχίζει: «Ήδη δε, ως ασθενής ανάμνησις των πειρατικών εκείνων χρόνων, εγείρεται ο ηρειπωμένος του Σκορπιού πύργος, κτισθείς εν τω ομωνύμω νησιδρίω υπό τινός των αρχιληστών του καιρού εκείνου».
Ο ερειπωμένος πύργος που αναφέρει ο Κ. Σάθας, βρίσκεται στην προεξοχή του Σκορπιού «Καστρί», που ενώνεται μαζί του με μια αμμουδερή λωρίδα και έχει φωτογραφηθεί από τον Γ. Δαίλπφερ το 1905. Αν συγκρίνουμε την φωτογραφία αυτή με μια της ίδιας περιοχής, επί εποχής Ωνάση, που παρατίθεται δίπλα, θα διαπιστώσουμε την εμφανώς πυκνότερη βλάστηση που καλύπτει το λοφίσκο, στη μεταγενέστερη φωτογραφία.
Επίσης και ο ιστορικός Π. Ροντογιάννης αναφέρει ότι μέχρι το 1691, λίγο μετά την αρχή της Ενετοκρατίας στη Λευκάδα (1684), το Μεγανήσι και τα πέριξ αυτού μικρότερα νησιά ήταν ακατοίκητα. Με την έλευση των Βενετών φαίνεται ότι οι γαίες του Σκορπιού παραχωρήθηκαν σε διάφορους ιδιώτες. Συμβολαιογραφική πράξη του 1755 (Γενικά Αρχεία του Κράτους – Αρχεία Νομού Λευκάδας), μας δίνει την πληροφορία ότι ο Αntonio Trevisan είχε στην κατοχή του γαίες στο Σκορπιό, τις οποίες ενοικίασε στους Αναγνώστη Γιάννη και Στάθη Προσαλέντη καθώς και στο Στάθη Προσαλέντη του Δημητρίου. Συμφωνείται να δουλέψουν τα χωράφια, να ξελογγόσουν τα αδούλευτα και να τους παραχωρήσει το σπόρο για τον πρώτο μόνο χρόνο. Και στο καιρό της συγκομιδής να καλείται να παίρνει τα μισά από τον καρπό. Επίσης, συμφωνείται να κεντρώσουν αγριλίδες, όσες περισσότερες μπορέσουν και τους παραχώρησε κάποια χρήματα, για να ξεκινήσουν, με τον όρο να τα επιστρέψουν την ερχόμενη χρονιά, μαζί με το μισό καρπό. Επίσης, με ενοίκιο τους παραχώρησε κι ένα μονόξυλο.
Ο Αntonio Trevisan καταγράφεται στον κατάλογο με τους Ανώτερους Προνοητές Λευκάδος με ημερομηνία 2 Ιουνίου 1746 (Π. Ροντογιάννης).
Μετά τους Τrevisan και πιθανώς και κάποιων άλλων ιδιοκτητών γης στο Σκορπιό, το νησί περνά στην ιδιοκτησία της οικογένειας Settini. Η οικογένεια ήρθε από τη Βενετία και εγκαταστάθηκε στη Λευκάδα λίγο πριν την κατάκτησή της από τους Βενετούς. Με την έλευση των Βενετών (1684) και μέχρι την ένωση με την Ελλάδα κατέλαβαν σημαντικά αξιώματα στο νησί. Οι τελευταίοι κληρονόμοι της ήρθαν στη Λευκάδα και πούλησαν στο σύνολό της την περιουσία της οικογένειας στο νησί.
Με το αγοραπωλητήριο συμβόλαιο υπ΄αριθ. 14360, της 7ης Αυγούστου του 1892, οι Αντώνιος Π. Σεττίνη, οι Φραγκιέκλα, Μαρία και Νικόλαος, αδερφοί Πέτρου Σεττίνη και η Κελικία χήρα Τζων Πέτρου Σεττίνη, ως «κύριοι, νομείς και διακατέχοντες», μεταβιβάζουν το Σκορπιό «μετά των επ΄αυτής ευρισκομένων οικοδομών, φρέατος, ελαιοδένδρων, αγριελαιών και παντός άλλου δένδρου και πάσης φυτείας», στους Λευκαδίτες μεγαλέμπορους αδερφούς Μαυροειδή.
ΤΕΛΟΣ Α΄ ΜΕΡΟΥΣ
