Η ολική ανασυγκρότηση στο πυρόπληκτο Μάτι εισέρχεται σε τροχιά υλοποίησης καθώς εκδόθηκε το Προεδρικό Διάταγμα για το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο της πληγείσας περιοχής που αφορά στις Δημοτικές Ενότητες Νέας Μάκρης και Ραφήνας των Δήμων Μαραθώνος και Ραφήνας – Πικερμίου.
Ειδικότερα, δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης το Προεδρικό Διάταγμα (ΦΕΚ Δ’ 398./10.06.2022) «Έγκριση Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (Ε.Π.Σ.) στην πυρόπληκτη περιοχή των Δημοτικών Ενοτήτων Νέας Μάκρης και Ραφήνας των Δήμων Μαραθώνα και Ραφήνας – Πικερμίου, αντίστοιχα, καθορισμός ζωνών βιώσιμης πολεοδόμησης και ζωνών εκτός πολεοδόμησης, χρήσεων γης, όρων και περιορισμών δόμησης, περιβαλλοντική έγκριση του Ε.Π.Σ. και επικύρωση καθορισμού οριογραμμών ρεμάτων».
Με θεσμοθετημένο το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο ολοκληρώνεται ο απαραίτητος σχεδιασμός πρώτου επιπέδου για τη συνολική αστική ανάπλαση της μαρτυρικής περιοχής, ζήτημα που αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Η περιοχή επέμβασης του ΕΠΣ για το Μάτι αφορά σε έκταση 7.935 στρεμμάτων και περιλαμβάνει το Μάτι, το Κόκκινο Λιμανάκι, την Αγία Μαρίνα, τα Σκουφέικα και τον Πευκώνα στις Δημοτικές Ενότητες Νέας Μάκρης και Ραφήνας – Πικερμίου.
Με το ΕΠΣ για το Μάτι: 1) Θεσμοθετούνται τα όρια, οι επιτρεπόμενες χρήσεις και οι γενικοί όροι δόμησης των διαφοροποιημένων ζωνών που αφορούν στις περιοχές βιώσιμης πολεοδόμησης. 2) Καθορίζεται το πλέγμα ισχυρών μέτρων για την προστασία των κατοίκων και της περιοχής, για την ανεμπόδιστη προσβασιμότητα των πολιτών -από και προς τη θάλασσα- καθώς και για την ανθεκτικότητα κατοικιών και κτισμάτων. 3) Ταυτόχρονα, περιλαμβάνεται η δημιουργία παραλιακού πεζόδρομου και χώρων πρασίνου και αναψυχής.
Ειδικότερα, με το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο για tο Μάτι:
Διασφαλίζεται ικανό πλάτος οδών -συνδυαστικά με μονοδρομήσεις και οργάνωση στάθμευσης- που ενισχύει την ασφάλεια και προβλέπονται διασταυρώσεις με μεγάλους οδικούς άξονες, με παράλληλη διευκόλυνση κίνησης πεζών και ποδηλάτων. Το οδικό δίκτυο προσαρμόζεται ώστε σε περίπτωση επικείμενης ή εν εξελίξει καταστροφής, να επιτρέπεται η απομάκρυνση των πολιτών χωρίς να εμποδίζεται η πρόσβαση οχημάτων άμεσης επέμβασης και παροχής βοήθειας. Αποφεύγονται αδιέξοδα και εξασφαλίζονται ασφαλείς πορείες εκκένωσης πληθυσμού με προδιαγραφές, όπως η αποφυγή μεγάλων οικοδομικών τετραγώνων.
Χωροθετούνται κοινόχρηστοι χώροι πρασίνου -σε εφαρμογή των αρχών για τους ανοιχτούς χώρους συγκέντρωσης πληθυσμού- όπως και ζώνες γραμμικών φυτεύσεων κατά μήκος βασικών οδικών αξόνων και ανάδειξη του θαλάσσιου μετώπου.
Δημιουργείται ενιαίος παραλιακός περίπατος και διανοίγονται κάθετες προσβάσεις στις ακτές.
Επίσης, η περιοχή θωρακίζεται από φυσικές καταστροφές και από φαινόμενα της κλιματικής κρίσης: με την ανάπτυξη ανοιχτών χώρων και διαδρόμων, με την ανάσχεση οικιστικής ανάπτυξης σε περιοχές απότομης κλίσης >70%, με την ενθάρρυνση ανάπτυξης περιαστικής γεωργίας για την αποτροπή επέκτασης της πυρκαγιάς καθώς και με την ανάπτυξη περιβαλλοντικού δικτύου με πλέγμα ζωνών φύτευσης εύρους 100 μέτρων κατά μήκος των ρεμάτων.
Παράλληλα, θεσμοθετούνται ρυθμίσεις για είδη φύτευσης και διαχείριση βλάστησης στον δημόσιο και ιδιωτικό χώρο, για κατασκευαστικά υλικά ανθεκτικά στην ανάφλεξη για νέες κατασκευές και ανακατασκευές καθώς και για την εφαρμογή προγραμμάτων διαχείρισης δασών που μειώνουν την καύσιμη ύλη στα σημεία διασύνδεσης δάσους- αστικής περιοχής.
Ο χωρικός σχεδιασμός για το Μάτι αποτελεί πρότυπο για περιοχές με παρόμοια χαρακτηριστικά και ιδιαιτερότητες, «οδηγό» για τον αντίστοιχο σχεδιασμό που εκπονείται μέσα από το χρηματοδοτούμενο από το Ταμείο Ανάκαμψης Πρόγραμμα Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» του ΥΠΕΝ για πάνω από το 70% της Επικράτειας, με τα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια. Η επικύρωση του πρώτου επιπέδου σχεδιασμού (ΕΠΣ) αποτελεί την απαραίτητη βάση για το δεύτερο επίπεδο σχεδιασμού, του Ρυμοτομικού Σχεδίου Εφαρμογής (ΡΣΕ), που ήδη εκπονείται και αναμένεται να έχει οριστικοποιηθεί τους προσεχείς μήνες.
Στόχος του δεύτερου επιπέδου πολεοδομικού σχεδιασμού «επί εδάφους», του Ρυμοτομικού Σχεδίου Εφαρμογής είναι:
να καθοριστούν επακριβώς οι κοινόχρηστοι, κοινωφελείς και οικοδομήσιμοι χώροι των προς πολεοδόμηση περιοχών,
να εξειδικευτούν οι ρυθμίσεις και οι ειδικές προβλέψεις του ΕΠΣ για την περιοχή “Μάτι” Αττικής περί χρήσεων γης και όρων δόμησης,
να δημιουργηθούν τα οικόπεδα μέσω της πράξης εφαρμογής
να καθοριστούν τα διαγράμματα των δικτύων υποδομής, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία,
να προωθηθεί κατά προτεραιότητα η εκπόνηση και η έγκριση Τοπικού ΡΣΕ προκειμένου να καλυφθούν στεγαστικές ανάγκες πυρόπληκτων στην περιοχή Σκουφέικα.
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, δήλωσε:
«Με την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος για το Μάτι ένα έργο υψίστης προτεραιότητας για την Κυβέρνηση και μείζονος σημασίας για τους κατοίκους της περιοχής, μπαίνει σε τροχιά υλοποίησης. Από την πρώτη στιγμή ανάληψης της διακυβέρνησης της χώρας, εφαρμόζουμε ένα ολιστικό σχέδιο για την ανασυγκρότηση της περιοχής που υπέστη βαρύτατο πλήγμα από τις καταστροφικές πυρκαγιές το 2018. Με το σημερινό διάταγμα, προχωρούμε σε παρεμβάσεις που ενισχύουν την ασφάλεια των κατοίκων και την ανθεκτικότητα των κατοικιών τους. Η ποιότητα της ζωής θα βελτιωθεί αισθητά, με τη δημιουργία παραλιακών πεζόδρομων και χώρων πρασίνου και αναψυχής ενώ δημιουργούνται νέες αναπτυξιακές ευκαιρίες. Η πυρόπληκτη περιοχή αναβαθμίζεται και το αστικό και φυσικό περιβάλλον θωρακίζεται από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης».
Ο υφυπουργός Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος, Νίκος Ταγαράς, δήλωσε:
«Στόχος της Κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη ήταν και είναι η αποκατάσταση, η ανασυγκρότηση και η δημιουργία συνθηκών ανθεκτικότητας για την πολύπαθη, μαρτυρική, πυρόπληκτη περιοχή στο Μάτι. Με την έκδοση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος ολοκληρώθηκε το απαραίτητο και καθοριστικό βήμα του σχεδιασμού πρώτου επιπέδου και σύντομα ολοκληρώνεται -εντός των επόμενων μηνών- και το δεύτερο βήμα, το Ρυμοτομικό Σχέδιο Εφαρμογής. Σχεδιάζουμε και υλοποιούμε την εξέλιξη της ανασυγκρότησης στο Μάτι με αμείωτους ρυθμούς ώστε κάτοικοι και επισκέπτες να μην κινδυνεύσουν ξανά αλλά να απολαμβάνουν ένα ασφαλές φυσικό και αστικό περιβάλλον, θωρακισμένο από φυσικά φαινόμενα και πάσης φύσεως καταστροφές.
Ο χωροταξικός – πολεοδομικός σχεδιασμός που ολοκληρώθηκε με φορέα το ΥΠΕΝ και σε συνεργασία με το ΤΕΕ, έγινε σε χρόνους – ρεκόρ για την Ελλάδα. Όπως επανειλημμένα έχω τονίσει, η χωροταξική – πολεοδομική ανασυγκρότηση στο Μάτι θα αποτελέσει τον «πιλότο» και για άλλες περιοχές με αντίστοιχα χαρακτηριστικά: με χωρικά προβλήματα, ιδιαιτερότητες και στρεβλώσεις δεκαετιών. Η αποκατάσταση στο Μάτι, είναι από μόνο του ένα εθνικό στοίχημα και θα το κερδίσουμε».
