Ως «εθνική υπόθεση» χαρακτηρίζει, μιλώντας στο finupnews.gr, το μέλλον της ναυπηγικής βιομηχανίας ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΟΝΕΧ & Πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Ναυπηγείων, Πάνος Ξενοκώστας.
Σύμφωνα με τον κ. Ξενοκώστα, ο Όμιλος ΟΝΕΧ κατάφερε, μέσα σε λιγότερο από πέντε χρόνια να δημιουργήσει έναν από τους μεγαλύτερους ναυπηγικούς, ενεργειακούς και αμυντικούς κόμβους στην κρίσιμης σημασίας περιοχή της Μεσογείου, υπογραμμίζοντας πως «πρόκειται για τη μεγαλύτερη αναδιάρθρωση Ναυπηγείων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα το χαρακτήριζα ως το “ξύπνημα ενός γίγαντα”».
Ο Πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Ναυπηγείων μιλά για υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί να εξελιχθεί η Ελλάδα σε ναυπηγοεπισκευαστικό κέντρο της Μεσογείου και να σταθεί στον διεθνή ανταγωνισμό, τονίζοντας πως «καταφέραμε να κάνουμε τους Έλληνες εφοπλιστές να εξοικειωθούν με τα Ναυπηγεία μας. Έχουμε ήδη πραγματοποιήσει μια σειρά από επενδύσεις και προγραμματίζουμε ακόμη περισσότερες».
Ακόμα, υπογραμμίζει το πόσο σημαντικό είναι η ναυπήγηση αμυντικών πλοίων να γίνεται στην πατρίδα μας, επισημαίνοντας παράλληλα την ανάγκη συνεργασίας με το Πολεμικό Ναυτικό και το Λιμενικό Σώμα, σχεδιάζοντας και κατασκευάζοντας πλοία από το μηδέν.
Τέλος, ο CEO του Ομίλου ΟΝΕΧ δεν θα μπορούσε να μην αναφερθεί και στους εργαζομένους των Ναυπηγείων, τους οποίους ευχαριστεί για την συνεργασία που έχουν αποκτήσει. «Είμαι περήφανος γιατί, σε αυτό το τεράστιας σημασίας εθνικό εγχείρημα, πρωταγωνιστές είναι οι ίδιοι οι εργαζόμενοι», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ολόκληρη η συνέντευξη:
Κύριε Ξενοκώστα, με την εμπειρία του πρωταγωνιστικού ρόλου της ΟΝΕΧ στην αναγέννηση της ναυπηγικής βιομηχανίας στη χώρα μας, πώς βλέπετε τα επόμενα βήματα και την πραγματικότητα που διαμορφώνεται στον κλάδο;
Ο Όμιλος της ΟΝΕΧ κατάφερε, μέσα σε λιγότερο από πέντε χρόνια, με την ενοποίηση της λειτουργίας των Ναυπηγείων της Σύρου και της Ελευσίνας, να δημιουργήσει έναν από τους μεγαλύτερους ναυπηγικούς, ενεργειακούς και αμυντικούς κόμβους στην κρίσιμης σημασίας περιοχή της Μεσογείου.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη αναδιάρθρωση Ναυπηγείων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα το χαρακτήριζα ως το «ξύπνημα ενός γίγαντα». Σχεδόν 600 πλοία έχουν διέλθει από τις εγκαταστάσεις μας, έχουν δημιουργηθεί χιλιάδες άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας, ενώ έχουμε υλοποιήσει επενδύσεις που ξεπερνούν τα 120 εκατομμύρια ευρώ.
Το επιχειρηματικό πλάνο που έχουμε εκπονήσει, προβλέπει ότι, μέσα στην επόμενη πενταετία, οι επενδύσεις θα φτάσουν τα 250 εκατομμύρια ευρώ, επιτρέποντας στην Ελλάδα να ξαναβρεί τη θέση της στον διεθνή χάρτη, την ώρα που η ΟΝΕΧ αποτελεί ήδη την πρώτη επιλογή για τους Έλληνες αλλά και για πλοιοκτήτες με προέλευση από 24 χώρες παγκοσμίως.
Προσθετικά στη γενικότερη άνθηση του κλάδου στη χώρα μας, λειτουργεί και η απόκτηση των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά από τον κ. Προκοπίου. Είναι πολύ ευχάριστο ότι ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες εφοπλιστές διαπίστωσε τις ευκαιρίες που διανοίγονται πλέον στον κλάδο και θεωρώ την επιτυχία της προσπάθειας δεδομένη.
Από εκεί και πέρα, δεν ακούμε για επενδύσεις, δεν βλέπουμε επιχειρηματίες που να πιστεύουν στον κλάδο και να έχουν ξεκάθαρη στόχευση μιας πορείας προς τα εμπρός. Αντιθέτως, υπάρχουν κυρίως μικρές μονάδες, χωρίς υποδομές, πολλές εκ των οποίων πτωχευμένες και χωρίς σχέδιο αναδιάρθρωσης, να προσπαθούν αυτόνομα και αποσπασματικά να επιβιώσουν, με συμβόλαια του Πολεμικού Ναυτικού, άμεσα ή έμμεσα.
Στα ελληνικά παράδοξα θα προσέθετα και την ύπαρξη μιας μικρής Ένωσης Εργολάβων, η οποία, αντί να κινείται συμβιωτικά και ως μέρος του συνολικού ναυπηγικού οικοσυστήματος, κινείται ανταγωνιστικά, επιδιώκοντας να επιβάλλει τις επιθυμίες της, είτε πρόκειται για την εμπορική πολιτική, είτε για τις εργασιακές σχέσεις, επιδεικνύοντας επιλεκτική αμνησία για τις ευθύνες της στη συνολική απαξίωση του κλάδου και των εργαζομένων και τον ευτελισμό της παρουσίας των Ναυπηγείων τις προηγούμενες δεκαετίες.
Θα έλεγα ότι έχουμε ακόμη δρόμο έως την πραγματική αναγέννηση του κλάδου και την επαναβιομηχανοποίησή του. Για τον λόγο αυτό, υπάρχει ανάγκη επιτάχυνσης διαρθρωτικών αλλαγών και θεσμικών παρεμβάσεων, όπως τις έχει κωδικοποιήσει και η κυβέρνηση, καθώς θα λειτουργήσουν ως καταλύτης ανταγωνιστικότητας, δικαιότερης ανταμοιβής και ένταξης των Ναυπηγείων στον «φυσικό» τους χώρο, αυτόν της Ναυτιλίας.
Θα πρέπει να γίνει σαφές ότι τα Ναυπηγεία είναι προέκταση της Ναυτιλίας και όχι της εγχώριας βιομηχανίας. Σε σύντομο χρονικό διάστημα περιμένουμε την ολοκλήρωση του Μητρώου Ναυπηγικών Μονάδων της χώρας, από το αρμόδιο Υπουργείο Ανάπτυξης, στα πρότυπα άλλων κλάδων. Ώστε να μην ξαναζήσουμε παθογένειες του παρελθόντος, γύρω από τις κρατικές και τις αμυντικές προμήθειες, όταν μεσάζοντες και αντιπρόσωποι, για ίδιον όφελος, έσπρωχναν σε Ναυπηγεία περιορισμένων τεχνικοοικονομικών δυνατοτήτων, συμβόλαια του Πολεμικού Ναυτικού και του Λιμενικού Σώματος.
Η Ελλάδα διαθέτει Ναυπηγεία που μπορούν να κατασκευάσουν φρεγάτες και κορβέτες, μπορούν να στέκονται επάξια στον διεθνή ανταγωνισμό και δεν εξαρτούν την υπάρξή τους από κρατικά συμβόλαια. Εάν κωλυσιεργήσουμε και τώρα, μια διεθνοποιημένη αγορά σαν αυτή δεν θα μας περιμένει.
Στους παράγοντες που συνετέλεσαν στην πολυετή “απραξία” των Ναυπηγείων, όπως αναφέρατε, ποια λάθη στρατηγικής έγιναν και δεν πρέπει να επαναληφθούν;
Τα λάθη ήταν πολλά και δομικά. Μετά τα πρώτα χρόνια αξιοποίησης από τους θεμελιωτές τους, η προβληματική διαχείριση των μεγάλων ναυπηγικών μονάδων της χώρας άφησε πίσω διαλυμένες υποδομές, εξαθλιωμένους εργαζομένους και υπέρογκα χρέη που βάρυναν τον κρατικό προϋπολογισμό και τους φορολογούμενους.
Σήμερα γυρίσαμε σελίδα, αλλά για να κερδίσουμε το στοίχημα απαιτούνται μια σειρά θεσμικών μεταρρυθμίσεων. Εκκινώντας από την κατάρτιση του Εθνικού Ναυπηγικού Μητρώου στο οποίο αναφέρθηκα προηγουμένως και συνεχίζοντας με τη δημιουργία Ειδικής Τραπεζικής Υπηρεσίας για ναυπηγικές δραστηριότητες, όπως υφίσταται ήδη σε άλλες χώρες, υπάρχουν πολλά και συγκεκριμένα που μπορούν να γίνουν.
Προσωπικά θεωρώ ότι καθοριστικής σημασίας για τον κλάδο θα είναι και η θεσμική εκπροσώπησή του από έναν επίσημο φορέα, στο πλαίσιο του ΣΕΒ. Η Ένωση Ελληνικών Ναυπηγείων, που ιδρύθηκε πριν από μερικούς μήνες, με τη συμμετοχή των μεγαλύτερων και ισχυρότερων εταιρειών του κλάδου, είναι ικανή να διαδραματίσει αυτόν τον στρατηγικής σημασίας ρόλο.
Πολύ μεγάλης σημασίας ζήτημα αυτήν τη στιγμή είναι και η επιτάχυνση των υπεράκτιων πλωτών έργων ενεργειακής μετάβασης. Ωστόσο, ενώ βλέπουμε να κατευθύνονται τεράστια ποσά και πολλαπλά εργαλεία ως κίνητρα για κάθε επένδυση, για επενδύσεις στα ναυπηγεία δεν προβλέπεται τίποτα απολύτως.
Η ηγεσία του ΥΠΑΝ έχει δεσμευτεί προς αυτή την κατεύθυνση, αφού έχει αντιληφθεί πως οι καιροί άλλαξαν και οι καταστάσεις το επιτάσσουν. Πρόκειται για έναν κλάδο στον οποίο κάποτε επένδυαν μόνο κράτη ή τράπεζες. Αυτό τώρα έχει αντιστραφεί, με τους ιδιώτες να είναι μοναδικοί επενδυτές. Ωστόσο, η απαξίωση δεκαετιών συνιστά δυσανάλογο φορτίο για τους επιχειρηματίες, όταν μιλάμε για μια βιομηχανία που παράγει εθνικό πλούτο, αλλά είχε παραμεληθεί σε σημείο ερήμωσης.
Κλείνοντας, θα ήθελα να αναφερθώ στο κατά την άποψή μου πιο σημαντικό ζήτημα. Την ανάγκη συνεργασίας με το Πολεμικό Ναυτικό και το Λιμενικό Σώμα, σχεδιάζοντας και κατασκευάζοντας πλοία από το μηδέν, όπως γίνεται σε κάθε άλλη χώρα. Στο παρελθόν έγιναν σημαντικά λάθη. Ας μην αφήσουμε, όμως, τη δυσπιστία εξαιτίας τους να γίνει τροχοπέδη στις μεγάλες προοπτικές της σημερινής ναυπηγικής βιομηχανίας. Να αξιοποιήσουμε τα διδάγματα από τα λάθη του παρελθόντος ώστε να διασφαλίσουμε την αποτελεσματικότητα στο μέλλον.
Ιδανική κατακλείδα σε όλα αυτά θα ήταν η αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων και η ανάθεσή τους σε ένα αρμόδιο Υπουργείο, στη θέση του καθεστώτος συναρμοδιότητας και πολυδιάσπασης υπηρεσιών, που βιώσαμε τα προηγούμενα χρόνια.
Ναυπηγεία ΟΝΕΧ (Ελευσίνα & Νεώριο). Το μεγαλύτερο ναυπηγείο της χώρας και ένα από τα μεγαλύτερα της Μεσογείου. Πόσο απέχουμε από το να εξελιχθεί η Ελλάδα σε ναυπηγοεπισκευαστικό κέντρο της Μεσογείου, και υπό ποιες προϋποθέσεις;
Η απόσταση για την οποία μιλάτε, ισούται με τρεις λέξεις: Να το θέλουμε. Και εμείς το θέλουμε, το παλεύουμε και τα καταφέρνουμε.
Από την πλήρη ανυπαρξία του παρελθόντος, περάσαμε στη σημερινή πραγματικότητα, με έναν ρυθμό 220 πλοίων ανά έτος στις γυάρδες μας. Ακόμη κι αν δεν είμαστε αυτή τη στιγμή η πρώτη επιλογή όλων των εφοπλιστών, κάνουμε κάθε μέρα βήματα προόδου να την προσεγγίσουμε και να εδραιωθούμε ως τέτοια.
Οι Έλληνες εφοπλιστές είναι εκείνοι που βρίσκονται στην πρωτοπορία και θέλω να τους ευχαριστήσω για την εμπιστοσύνη τους προς τα ναυπηγεία της ΟΝΕΧ. Χωρίς εκείνους, το κοινό όραμά μας δεν θα είχε λάβει σάρκα και οστά.
Με τις προϋποθέσεις που ανέφερα και νωρίτερα και κωδικοποιώντας κρίσιμες παραμέτρους όπως την ενεργειακή μετάβαση και τον μετασχηματισμό, την άμυνα, την ασφάλεια εφοδιασμού και τη νησιωτικότητα, μπορούμε να οικοδομήσουμε γερά θεμέλια, ώστε τις επόμενες δεκαετίες η Ελλάδα να αξιοποιήσει κάθε ευκαιρία που θα προσφέρει η Οικονομία, προς όφελος των ναυπηγείων.
Ποιες εγκαταστάσεις γειτονικών χωρών μας «απειλούν» και με ποια όπλα θα καταφέρουμε να σταθούμε στον διεθνή ανταγωνισμό;
Δυστυχώς, οι προηγούμενες δεκαετίες έδειξαν ότι ο μεγαλύτερος αντίπαλος που κληθήκαμε να ξεπεράσουμε ήταν οι χρόνιες παθογένειες και αγκυλώσεις της βιομηχανίας μας εντός της χώρας. Όμως, μέσα από διαρθρωτικές αλλαγές και μεγάλη προσπάθεια σήμερα βιώνουμε την επαναβιομηχάνιση των Ναυπηγείων, θωρακίζοντας θεσμικά τον κλάδο και τους εργαζομένους.
Επόμενο ζητούμενο είναι οι αλλαγές σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη διόρθωση μιας σειράς στρεβλώσεων, που εμποδίζουν τα Ναυπηγεία των ευρωπαϊκών χωρών να δραστηριοποιούνται με όρους fair play έναντι του ανταγωνισμού.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μιλάμε για έναν διεθνοποιημένο κλάδο, ο οποίος χρειάζεται να θωρακιστεί με διεθνείς πρακτικές, μεταξύ άλλων σε επίπεδο περιβάλλοντος εργασίας και ασφάλειας, αντί για τις διαφορετικές ταχύτητες που έχουμε συνηθίσει ανά ήπειρο, ανά χώρα ή ακόμη και από κυβέρνηση σε κυβέρνηση της ίδιας χώρας.
Έχουμε τα κατάλληλα εργαλεία στη διάθεσή μας. Τη γνώση από την εμπειρία του παρελθόντος και την αδιαπραγμάτευτη βούληση και αποφασιστικότητά μας να οικοδομήσουμε μια ισχυρή ναυπηγική βιομηχανία, η οποία θα έχει προοπτική δεκαετιών μπροστά της.
Ο Όμιλος της ΟΝΕΧ απέδειξε ότι κάτι είναι εφικτό. Ακόμη κι αν οι δυσκολίες ήταν μεγάλες. Σήμερα, η συγκυρία είναι αισιόδοξη. Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συμμερίζεται αυτό το όραμα, ενώ καταλυτικός ήταν και ο ρόλος του τότε Υπουργού Ανάπτυξης & Επενδύσεων, Άδωνι Γεωργιάδη. Την ίδια εμπιστοσύνη έχουμε και στον σημερινό Υπουργό Ανάπτυξης & Επενδύσεων, Κώστα Σκρέκα, για να ολοκληρωθούν οι τελευταίες εκκρεμότητες που έχουν απομείνει, προκειμένου να διασφαλιστεί η αειφορία του κλάδου για τις επόμενες δεκαετίες, μέσα από ένα πλαίσιο εκσυγχρονισμού.
Ποια ήταν η συνταγή επιτυχίας που ακολουθήσατε, ώστε να κερδίσετε την εμπιστοσύνη των Ελλήνων εφοπλιστών και να αλλάξει η πραγματικότητα στον κλάδο της ναυπηγικής στη χώρα μας;
Καταφέραμε να κάνουμε τους Έλληνες εφοπλιστές να εξοικειωθούν με τα Ναυπηγεία μας. Είμαστε εδώ για εκείνους, και κάθε φορά που θα επιστρέφουν στις εγκαταστάσεις μας, θα μας βρίσκουν καλύτερους και σε ρόλο οδηγού των εξελίξεων στον κλάδο μας.
Διαπίστωσαν στην πράξη ότι από τη στιγμή που επιλέγουν να μπουν στα Ναυπηγεία μας, βγαίνουν στην ώρα τους, ταχύτερα από άλλες χώρες, στο κόστος που έχουμε προσυμφωνήσει και με εξαιρετικής ποιότητας αποτέλεσμα, χάρη και στην αγάπη, τη γνώση, το μεράκι και το φιλότιμο των εργαζομένων μας.
Οι Έλληνες εφοπλιστές κάνουν παγκόσμιο πρωταθλητισμό. Αποτελεί πηγή ικανοποίησης, αλλά και ζητούμενο, να ανταποκρινόμαστε στις απαιτήσεις αυτού του επιπέδου.
Στην Ελευσίνα θα κληθείτε σύντομα να “χτίσετε” το πρώτο πλοίο της Attica. Είστε έτοιμοι;
Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί ένα ακόμη βήμα προόδου και παράθυρο ευκαιριών για το μέλλον. Κάθε πρόκληση ευπρόσδεκτη, γιατί αυτές, όταν συνδυάζονται με όραμα, μας πάνε μπροστά. Επομένως, ναι, είμαστε έτοιμοι. Έχουμε ήδη πραγματοποιήσει μια σειρά από επενδύσεις και προγραμματίζουμε ακόμη περισσότερες. Θα επιφυλαχθώ, όμως, για τα επόμενα βήματά μας, διότι ο Όμιλος ONEX επιλέγει να μιλά μέσα από τις πράξεις του και να κατακτά κάθε στόχο που θέτει.
Πόσο σημαντική είναι η αρωγή, μέσω των εξοπλιστικών προγραμμάτων της χώρας, σε σχέση και με το παρελθόν που όλοι θυμόμαστε;
Μια τόσο στρατηγικής σημασίας εργασία, όπως η ναυπήγηση αμυντικών πλοίων πρέπει να γίνεται εδώ, στην πατρίδα μας. Θεωρώ οξύμωρο να εμπιστευόμαστε ένα τμήμα της ασφάλειας και της ακεραιότητας της χώρας μας σε χέρια εκτός Ελλάδος.
Τα Ναυπηγεία της ΟΝΕΧ δεν έχουν ανάγκη από εξοπλιστικά προγράμματα, προκειμένου να είναι ανταγωνιστικά ή βιώσιμα. Εκείνο, ωστόσο, που ζητούμε ως κλάδος είναι να κατανεμηθεί δίκαια και αξιοκρατικά το κρίσιμο εξοπλιστικό έργο που έχει μπροστά της η ναυπηγική βιομηχανία, στη βάση αντικειμενικών κριτηρίων του Ειδικού Μητρώου του ΥΠΑΝ.
Η εργασιακή ειρήνη αποτελούσε πάντοτε ζητούμενο για τον χώρο της ναυπηγοεπισκευής. Πώς είναι οι σχέσεις σας με τους εργαζομένους των Ναυπηγείων;
Οι εργαζόμενοι είναι η καρδιά κάθε επιχείρησης. Αυτό το γνωρίζω βιωματικά, ως γιος εργαζομένου και άνθρωπος που ξεκίνησε με μοναδικά, αλλά πολύτιμα όπλα τις αρχές που μου δίδαξε ο πατέρας μου, μέσα από τη στάση ζωής του, ειδικά προς τους εργοδότες του.
Είμαι περήφανος γιατί, σε αυτό το τεράστιας σημασίας εθνικό εγχείρημα, πρωταγωνιστές είναι οι ίδιοι οι εργαζόμενοι.
Από την πρώτη στιγμή δεσμευτήκαμε με μια συμφωνία, με σαφείς όρους και τη συνειδητή επιλογή να κάνουμε τα πάντα, ώστε να επαναφέρουμε τα ελληνικά Ναυπηγεία στη θέση που τους αξίζει. Δουλεύουμε όλοι σκληρά, ώστε, να παραδώσουμε στην επόμενη γενιά κάτι για το οποίο μπορούμε να αισθανόμαστε περήφανοι, σε αντιδιαστολή με την εικόνα διάλυσης που εμείς παραλάβαμε.
Η σχέση μας με τους εργαζομένους είναι αδιαμεσολάβητη. Τους ευχαριστώ που τιμούν καθημερινά τη συμφωνία μας, αλλά πάνω από όλα που κερδίζουν τη μάχη της διεθνούς ανταγωνιστικότητας. Τα αποτελέσματα της ποιοτικής δουλειάς τους είναι διαφήμιση για τον Όμιλο ONEX, την ελληνική ναυπηγική βιομηχανία και Ναυτιλία.
