Την εκτίμηση ότι αν η κρίση από τον πόλεμο στην Ουκρανία καταλαγιάσει μέσα στους επόμενους οκτώ- δέκα μήνες, τότε ο τομέας του real estate στην Ελλάδα θα μπορούσε να αποφύγει την πτώση και το «βούλιαγμα», διατύπωσε σήμερα, μιλώντας στο 5ο συνέδριο «Prodexpo North», στη Θεσσαλονίκη, ο ανώτερος γενικός διευθυντής της Τράπεζας Πειραιώς, Γεώργιος Κορμάς, διευθύνων σύμβουλος της Πειραιώς Real Estate.
Αν αντίθετα, εκτίμησε, η κρίση επεκταθεί και υπάρξει διεθνώς «κατ’ ανάγκη ύφεση», τότε η Ελλάδα θα απολέσει το στρατηγικό πλεονέκτημα που διαθέτει σήμερα διεθνώς, καθώς αγορές ακινήτων πιο ώριμες από την ελληνική (όπως η γαλλική) θα ακολουθήσουν κι αυτές διορθωτική πορεία, με αποτέλεσμα να προκύψουν επενδυτικές ευκαιρίες σε αυτές.
«Το real estate έχει ένα στρατηγικό πλεονέκτημα, αντιδρά στις κρίσεις με time lag (χρονοκαθυστέρηση), της τάξης των οκτώ- δέκα μηνών, ανάλογα με το asset class (κατηγορία ακινήτου). Αν, λοιπόν, στο μεσοδιάστημα αυτό η κρίση καταλαγιάσει, αν είμαστε τυχεροί, θα αποφύγουμε την πτώση και το βούλιαγμα (…), θα υπάρχει μια γέφυρα ανάμεσα στο πριν και το μετά (…). Αν αντίθετα, μιλώντας για τη διεθνή κρίση, τα πράγματα δεν πάνε καλά και έχουμε μια κατ’ ανάγκη ύφεση, αυτό θα επηρεάσει την Ελλάδα, που πριν από τη ρωσο-ουκρανική κρίση ήταν hot spot για τους διεθνείς επενδυτές, οι οποίοι την έβλεπαν ως (επενδυτικό) προορισμό με ομορφιά και ουσία (…). Κι αυτό διότι αν η κρίση συνεχιστεί, διορθωτική πορεία θα ακολουθήσουν και αγορές πιο ώριμες από τη δική μας, όπως αυτή της Γαλλίας, οπότε θα δημιουργηθούν επενδυτικές δυνατότητες και σε αυτές, με αποτέλεσμα να χαθεί το στρατηγικό πλεονέκτημα που έχει η Ελλάδα», επισήμανε ο κ. Κορμάς, κατά τη διάρκεια συζήτησης με τον δημοσιογράφο Δημήτρη Πεφάνη.
Στο ερώτημα αν οι ισχυρές πληθωριστικές πιέσεις θα έχουν ως αποτέλεσμα να μετακυλιστούν κόστη στην κατασκευή έργων του δημόσιου τομέα και πώς θα επηρεαστεί η υλοποίησή τους, ο κ. Κορμάς εκτίμησε πως «για τα έργα, που τώρα θα δημοπρατηθούν, θα ήταν καλό (οι δημοπρατούσες αρχές) να ακούσουν την πλευρά αυτών που θα τα κατασκευάσουν», επισημαίνοντας ότι μια εταιρεία που σήμερα θα υπογράψει μια σύμβαση, σε έξι μήνες θα έχει μπροστά της άλλα δεδομένα, άρα χρειάζεται να υπάρξουν κάποιες ρήτρες. «Οι αυξήσεις δεν μπορούν να απορροφηθούν από το κατασκευαστικό κομμάτι, θα μετακυλισθούν και στην επόμενη ημέρα», είπε, ενώ πρόσθεσε πως σε μια χώρα που βίωσε πρώτα τη δημοσιονομική και μετά την τραπεζική κρίση, οι επιχειρηματίες που θα πιεστούν θα πληρώσουν πρώτα την ενέργεια και μετά με δυσκολία την εφορία, αφήνοντας τελευταίες τις τράπεζες.
«Η Θεσσαλονίκη και η Β. Ελλάδα έχουν καταφέρει να είναι παράδειγμα»
Θα επηρεαστούν άραγε από την κρίση στην Ουκρανία και οι άμεσες ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα και ειδικά στη Θεσσαλονίκη; «Η Θεσσαλονίκη και η ευρύτερη περιοχή της βόρειας Ελλάδας έχουν καταφέρει να είναι παράδειγμα. Οι πάντες μιλάνε για την ανάπτυξη εδώ. Το βλέπουμε κι εμείς, ξαφνικά για μέχρι πρότινος αζήτητα ακίνητα εκδηλώνεται ενδιαφέρον από ημεδαπούς και αλλοδαπούς επενδυτές (…) Θεωρώ πως οι επενδύσεις που είναι ήδη σε εξέλιξη, δεν θα επηρεαστούν πολύ. Για όσες τελούσαν υπό σχεδιασμό, η συνάρτηση έχει να κάνει με τη “μαμά” εταιρεία.
Αν η μητρική αντιμετωπίσει πρόβλημα στα κεντρικά της από την παγκόσμια κρίση, (…) αν χρειαστεί κεφάλαια για τα headquarters της (στο επιχειρηματικό της “αρχηγείο”), τότε η περιφέρεια θα περάσει σε δεύτερη μοίρα, είτε αυτή είναι η Ελλάδα είτε και γενικά η Ευρώπη στην περίπτωση αμερικανικών εταιρειών», υπογράμμισε, τονίζοντας ωστόσο ότι από τη στιγμή που η επιλογή της Ελλάδας «δεν ήταν ένα στιγμιαίο καπρίτσιο του CEO», αλλά μια μακροπρόθεσμη επένδυση, σε πρώτο χρόνο η όποια επένδυση δεν θα επηρεαστεί.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε ο κ. Κορμάς και στη σημασία που έχει για την Ελλάδα η ιδιότητα του κράτους- μέλους της ΕΕ, καθώς «δεν είναι μόνη της κάπου, να τη χτυπάνε τα κύματα». Πρόσθεσε δε, πως πολύ σημαντικές είναι οι ενέργειες και πρωτοβουλίες που θα αναλάβει η ΕΕ στην παρούσα φάση, δρομολογώντας λύσεις.
Σε ερώτημα σχετικό με το real tech (την τεχνολογία στον τομέα του real estate) και κατά πόσο αυτό δημιουργεί νέα δεδομένα στην αγορά, ο κ. Κορμάς ήταν κατηγορηματικός. «Στην Ευρώπη τώρα δύο είναι οι μεγάλοι πυλώνες. Πράσινη ανάπτυξη και digital (ψηφιακή)», τόνισε και κατέληξε: «Οτιδήποτε έχει σχέση με το real estate και δεν έχει μέσα του τα κομμάτια αυτά, δεν ακούγεται, δεν το παίρνει κανείς σοβαρά υπόψη και βρίσκεται εκτός επενδυτικής εικόνας».
