“Οι σοβαρές παραβιάσεις που διαπράττει η Ρωσία δεν θα μείνουν αναπάντητες. Δεν πρόκειται να μείνουν αναπάντητες. Είμαστε απόλυτα ενωμένοι σε αυτό το μέτωπο και θα αυξήσουμε σημαντικά το επίπεδο των κυρώσεων, ανάλογα με τη συμπεριφορά της Ρωσίας. Διότι στις κρίσιμες αυτές στιγμές εκκρεμούν πολλά ερωτηματικά: η προσάρτηση, τι θα συμβεί με το υπόλοιπο έδαφος αυτών των «δημοκρατιών», το οποίο εξακολουθεί αν ελέγχεται από την κυβέρνηση του Κιέβου —διότι το τμήμα του Ντονμπάς που βρίσκεται στα χέρια των αυτονομιστών και το οποίο επί του παρόντος κατέχεται από τον ρωσικό στρατό είναι μόλις το 30 % του εδάφους. Οπότε υπάρχουν μεγάλα ερωτηματικά για το τι θα συμβεί με το υπόλοιπο. Θα συνεχίσουμε να είμαστε σε επιφυλακή. Η ομοφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα δεν σημαίνει ότι η ιστορία αυτή έχει τελειώσει. Διατηρούμε όπλα στη φαρέτρα μας για να συνεχίσουμε να επιβάλλουμε κυρώσεις για τη ρωσική συμπεριφορά, εάν χρειαστεί” ανέφερε ο Ύπατος Εκπροσώπος κ. Τζουζέπ Μπορέλ προς τον Τύπο μετά την έκτακτη άτυπη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ.
Η δήλωση
“Όλος ο κόσμος γνωρίζει ότι ο [Πρόεδρος της Ρωσίας] κ. [Βλαντιμίρ] Πούτιν χθες αποφάσισε να αναγνωρίσει τις κυβερνήσεις-ανδρείκελα του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ κι ότι λίγες ώρες αργότερα, ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις εισήλθαν στο ουκρανικό έδαφος. Η πράξη αυτή, η οποία ήταν προβλέψιμη, είναι εξαιρετικά σοβαρή. Το ότι ήταν προβλέψιμη δεν την καθιστά λιγότερο σοβαρή. Η πράξη αυτή ποδοπατά με μιας τις συμφωνίες του Μινσκ, τις οποίες η Μόσχα πρόβαλλε ως το άλφα και το ωμέγα για την επίλυση της ουκρανικής κρίσης.
Όπως παρατήρησε και ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών [κ. Αντόνιο Γκουτιέρες], «πρόκειται για παραβίαση της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας της Ουκρανίας, η οποία είναι ασυμβίβαστη με τις αρχές της Χάρτας των Ηνωμένων Εθνών». Δεν το λέω εγώ, το λέει ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών. Και η ημερομηνία που επελέγη δεν είναι καθόλου τυχαία. Στις 22 Μαρτίου συμπληρώνονται οκτώ χρόνια από την αποπομπή από το ουκρανικό Κοινοβούλιο του πρώην Προέδρου [Βίκτορ] Γιανουκόβιτς και από την επακόλουθη νίκη της δημοκρατίας. Είναι σαν ο κ. Πούτιν να «χτύπησε το κουδούνι για το τέλος του διαλείμματος», όπως λέτε στα γαλλικά. Το τέλος του δημοκρατικού διαλείμματος της Ουκρανίας. Διάλεξε πολύ προσεκτικά την ημερομηνία αυτή.
Βρισκόμαστε σε μια εξαιρετικά επικίνδυνη στιγμή για την Ευρώπη. Με τα διατάγματα για την αναγνώριση της αποκαλούμενης Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ, ο Πούτιν υπονόμευσε την κυριαρχία της Ουκρανίας, και η απόφαση για την πραγματοποίηση της αποκαλούμενης «ειρηνευτικής αποστολής», δηλαδή για την είσοδο στρατευμάτων στην Ουκρανία, συνιστά σαφή κλιμάκωση της επιθετικότητας της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Οι εξελίξεις αυτές ακολουθούν σε μεγάλο βαθμό το γνωστό ήδη από το 2014 κι από το 2008 σενάριο του Κρεμλίνου. Μαθαίνοντας από την ιστορία, μπορεί κανείς να γνωρίζει ξεκάθαρα τα επόμενα πιθανά βήματα.
Ενόψει αυτής της κατάστασης, σήμερα, οι Ευρωπαίοι αντιδρώντας άμεσα, μετά από 24 ώρες πυρετωδών εργασιών, δείχνουμε την αποφασιστικότητά μας να απαντήσουμε σθεναρά στα τελευταία γεγονότα. Επιτύχαμε συμφωνία των 27 κρατών μελών, με ομοφωνία, για την έγκριση δέσμης κυρώσεων, την οποία παρουσίασα στο Συμβούλιο μετά από πολύωρες διαπραγματεύσεις μεταξύ των κρατών μελών και των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή η δέσμη κυρώσεων, η οποία εγκρίθηκε ομόφωνα από τα κράτη μέλη, θα πονέσει τη Ρωσία, θα την πονέσει πολύ. Τα μέτρα αυτά λαμβάνονται σε στενή συνεννόηση με τους εταίρους μας, τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τον Καναδά, με τους οποίους ήμουν σε στενή επαφή κατά τη διάρκεια αυτών των ωρών.
Τι περιλαμβάνει αυτή η δέσμη;
Σήμερα συμφωνήσαμε ότι τα 351 μέλη της ρωσικής Δούμας, τα οποία υπερψήφισαν αυτή την παραβίαση του διεθνούς δικαίου και της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας της Ουκρανίας, θα περιληφθούν στον κατάλογο των κυρώσεων.
Συμφωνήσαμε να στοχεύσουμε 27 άτομα και οντότητες που συμμετέχουν στην υπονόμευση ή στις απειλές κατά της εδαφικής ακεραιότητας, της κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας. Τα εν λόγω πρόσωπα και οντότητες εμπίπτουν στις εξής τρεις κατηγορίες: Πρώτον, φορείς λήψης αποφάσεων που είναι υπεύθυνοι για απειλές κατά της Ουκρανίας, οντότητες που παρέχουν οικονομική και υλική στήριξη ή ωφελούνται, φορείς του αμυντικού τομέα που έπαιξαν ρόλο στις ενέργειες εισβολής και αποσταθεροποίησης και όσοι εμπλέκονται σε πόλεμο παραπληροφόρησης κατά της Ουκρανίας και τράπεζες που χρηματοδοτούν Ρώσους φορείς λήψης αποφάσεων και άλλες επιχειρήσεις στα εν λόγω εδάφη.
Στοχεύουμε επίσης τις οικονομικές σχέσεις μεταξύ των δύο περιοχών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακριβώς όπως κάναμε και στην περίπτωση της Κριμαίας, προκειμένου οι υπεύθυνοι να νιώσουν ξεκάθαρα τις οικονομικές συνέπειες των παράνομων και επιθετικών ενεργειών τους. Τέλος, αλλά εξίσου σημαντικό, στοχεύουμε την ικανότητα του ρωσικού κράτους και της ρωσικής κυβέρνησης να έχουν πρόσβαση στις κεφαλαιαγορές και τις χρηματοπιστωτικές αγορές ή υπηρεσίες μας Περιορίζουμε τη χρηματοδότηση των πολιτικών περιορίζοντας την πρόσβαση του δημόσιου χρέους τους στις χρηματοπιστωτικές μας αγορές.
Η δέσμη αυτή συμπληρώνεται με μία απόφαση που δεν ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά στη Γερμανία. Και θέλω να ευχαριστήσω τη Γερμανία, η οποία σήμερα κατέστησε το ενωμένο μας μήνυμα ακόμη πιο δυνατό, ανακοινώνοντας ότι σταμάτησε τη διαδικασία έγκρισης —και αυτό σημαίνει τη λειτουργία— του αγωγού Nord Stream 2. Σχετικό αίτημα είχε διατυπωθεί πολλές φορές από ορισμένα κράτη μέλη και από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Τις προηγούμενες ώρες, για να συγκροτήσω αυτή τη δέσμη μέτρων, ήμουν σε στενή επαφή με τους εταίρους μας, καθώς και με τον κ. Κουλέμπα, υπουργό Εξωτερικών της Ουκρανίας, βεβαιώνοντάς τον για τη στήριξη και την αλληλεγγύη μας σε αυτές τις δύσκολες στιγμές. Τον επαίνεσα για την αυτοσυγκράτησή του και τόνισα ότι τις επόμενες ημέρες η αυτοσυγκράτηση αυτή θα χρειαστεί περισσότερο από ποτέ. Επειδή φοβόμαστε —πιστεύουμε— ότι η ιστορία αυτή δεν τελειώνει εδώ.
Εξετάζουμε επίσης προσεκτικά τις επόμενες κινήσεις στη Λευκορωσία, η οποία έχει βοηθήσει και στηρίξει τις ρωσικές δράσεις, συμβάλλοντας στην υπονόμευση και στις απειλές κατά της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας. Και είμαι έτοιμος να καταθέσω —όπως έκανα σήμερα— πρόταση για διεύρυνση των κριτηρίων καταχώρισης όσων παρέχουν στήριξη ή επωφελούνται από τη ρωσική κυβέρνηση. Με απλά λόγια, τους ολιγάρχες.
Ωστόσο, οι κυρώσεις είναι μόνο ένα μέρος της αντίδρασής μας. Θα συνεχιστούν οι διπλωματικές προσπάθειες για την αποτροπή ενός νέου πολέμου, μιας σύγκρουσης στην καρδιά της Ευρώπης.
Συμφωνώ απόλυτα με τα Ηνωμένα Έθνη ότι ο κίνδυνος σημαντικών συγκρούσεων είναι υπαρκτός. Και πρέπει να τις αποφύγουμε με κάθε τρόπο. Κατά συνέπεια, θα συνεχίσουμε τις επαφές μας με τα Ηνωμένα Έθνη και τον ΟΑΣΕ. Ιδίως με τον ΟΑΣΕ, προκειμένου η Ρωσία να επιστρέψει στις διαπραγματεύσεις.
Τώρα η Ουκρανία μας ζήτησε να τη βοηθήσουμε να αντιμετωπίσει τις κυβερνοεπιθέσεις και θα αποστείλουμε στην Ουκρανία κλιμάκιο που θα στηρίξει τις προσπάθειες που καταβάλλει κατά των κυβερνοεπιθέσεων, οι οποίες έχουν ξαναρχίσει και θα συνεχιστούν.
Συνοψίζοντας, λοιπόν, οι σοβαρές παραβιάσεις που διαπράττει η Ρωσία δεν θα μείνουν αναπάντητες. Δεν πρόκειται να μείνουν αναπάντητες. Είμαστε απόλυτα ενωμένοι σε αυτό το μέτωπο και θα αυξήσουμε σημαντικά το επίπεδο των κυρώσεων, ανάλογα με τη συμπεριφορά της Ρωσίας. Διότι στις κρίσιμες αυτές στιγμές εκκρεμούν πολλά ερωτηματικά: η προσάρτηση, τι θα συμβεί με το υπόλοιπο έδαφος αυτών των «δημοκρατιών», το οποίο εξακολουθεί αν ελέγχεται από την κυβέρνηση του Κιέβου —διότι το τμήμα του Ντονμπάς που βρίσκεται στα χέρια των αυτονομιστών και το οποίο επί του παρόντος κατέχεται από τον ρωσικό στρατό είναι μόλις το 30 % του εδάφους. Οπότε υπάρχουν μεγάλα ερωτηματικά για το τι θα συμβεί με το υπόλοιπο. Θα συνεχίσουμε να είμαστε σε επιφυλακή. Η ομοφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα δεν σημαίνει ότι η ιστορία αυτή έχει τελειώσει. Διατηρούμε όπλα στη φαρέτρα μας για να συνεχίσουμε να επιβάλλουμε κυρώσεις για τη ρωσική συμπεριφορά, εάν χρειαστεί.”
