«Το πιο σημαντικό στοιχείο του νέου συστήματος είναι η έννοια του “ατομικού κουμπαρά”, και ο ίδιος ο νέος θα έχει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον να επιδιώξει να μην εργαστεί καθόλου στην γκρίζα οικονομία», τόνισε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη συζήτηση που είχε με εργαζόμενους νέους στην εκδήλωση του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων όπου παρουσιάστηκε το νέο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ), το οποίο θα διασφαλίσει υψηλότερες συντάξεις για τη νέα γενιά.
«Με το νέο σύστημα το οποίο έχουμε στη διάθεσή μας ο κάθε νέος ο οποίος θα εργάζεται έστω και μία ώρα ανασφάλιστος θα γνωρίζει ότι χάνει εισφορές από τον δικό του “ατομικό κουμπαρά”, οι οποίες προστιθέμενες θα του επιτρέψουν μετά από αρκετές δεκαετίες, όταν θα βγει στη σύνταξη, να έχει μία επικουρική σύνταξη πολύ καλύτερη από αυτήν την οποία θα είχε», προσέθεσε ο Πρωθυπουργός, εξηγώντας το ισχυρό αντικίνητρο κατά της αδήλωτης απασχόλησης που προσφέρει το νέο σύστημα κεφαλαιοποιητικής επικουρικής ασφάλισης.
Όπως τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με το νέο σύστημα «ο κάθε εργαζόμενος μπορεί να βλέπει μέσα από την εφαρμογή MyTEKA αυτόν τον κουμπαρά να γεμίζει μήνα-μήνα, χρόνο-χρόνο», χάρη και στη διαφανή ψηφιακή υποδομή που επιτρέπει στους ασφαλισμένους να ελέγχουν συνεχώς τον «ατομικό κουμπαρά» τους.
Ο Πρωθυπουργός επισήμανε επίσης τη σημασία ενός συστήματος που ανταποκρίνεται στις χρόνιες δημογραφικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν πολλές χώρες. «Οι εργαζόμενοι οι οποίοι υποστηρίζουν τις συντάξεις της προηγούμενης γενιάς, διαρκώς μειώνονται, ο πληθυσμός σε όλες τις Δυτικές χώρες γηράσκει και υπάρχουν λιγότεροι αναδιανεμητικοί πόροι για να μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν το σύστημα ασφάλισης των προηγούμενων γενιών», ανέφερε.
«Άρα, ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία αυτού του συστήματος είναι ακριβώς ότι γεννά πόρους οι οποίοι πια ανήκουν στους ίδιους τους ασφαλισμένους. Η εισφορά, δηλαδή, του ασφαλιζόμενου δεν κατευθύνεται για να χρηματοδοτήσει τη σύνταξη του πατέρα ή του παππού ως προς την επικουρική ασφάλιση πάντα, διότι ως προς την κύρια ασφάλιση το σύστημα παραμένει αναδιανεμητικό», συμπλήρωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι το κράτος εγγυάται τις εισφορές κάθε ασφαλισμένου, που σημαίνει ότι δεν υπάρχει κίνδυνος απώλειας. «Έχεις την εγγύηση ότι τα λεφτά σου δεν θα χαθούν. Πολύ σημαντικό. Ένας ιδιώτης αποταμιευτής μπορεί να μην την έχει, αυτό νομίζω ότι θα δημιουργήσει μια σωστή κουλτούρα επενδύσεων», είπε ο Πρωθυπουργός.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης τέσσερις νέοι εξέφρασαν τις ανησυχίες τους για τις συνέπειες της «μαύρης» εργασίας στα ασφαλιστικά τους δικαιώματα αλλά και για τους κινδύνους που εγείρει η σημερινή ηλικιακή σύνθεση του εργατικού δυναμικού όσον αφορά τη διασφάλιση της σύνταξής τους στο μέλλον. Τόνισαν επίσης τη σημασία της απρόσκοπτης ψηφιακής πρόσβασης στον «ατομικό κουμπαρά» αλλά και την ανάγκη να αποκτήσουν οι νέοι βασικές γνώσεις όσον αφορά τα επενδυτικά προϊόντα και τις στρατηγικές που θα μπορούσαν να ακολουθήσουν με τους πόρους που θα έχουν στη διάθεσή τους.
ΤΕΚΑ – Το σύστημα επικουρικής ασφάλισης για τους νεους, με «ατομικό κουμπαρά» και διασφάλιση υψηλότερων συντάξεων
Η μεταρρύθμιση της επικουρικής ασφάλισης, που αφορά τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας και στη συνέχεια θα περιλάβει, σε εθελοντική βάση, τους εργαζόμενους έως 35 ετών, αποβλέπει στη διασφάλιση υψηλότερων συντάξεων για τη νέα γενιά, την αντιμετώπιση των συνεπειών του δημογραφικού προβλήματος, την τόνωση της αναπτυξιακής δυναμικής της οικονομίας και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των νεότερων απασχολούμενων στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.
Σε αντίθεση με το υφιστάμενο διανεμητικό σύστημα, όπου οι εισφορές των νέων διοχετεύονται στην πληρωμή των συντάξεων των σημερινών συνταξιούχων, το ΤΕΚΑ φροντίζει για την αποταμίευση και επένδυση των επικουρικών ασφαλιστικών κρατήσεων μέσω του «ατομικού κουμπάρα» κάθε ασφαλισμένου.
Δημιουργείται κατ’ αυτόν τον τρόπο ένα μεγάλο αποθεματικό που, μέσω ποικίλων επενδύσεων και ανάλογα με το επενδυτικό προφίλ που επιλέγει ο κάθε δικαιούχος, θα μεγεθύνει τα οφέλη των ασφαλισμένων σε βάθος του εργασιακού τους βίου. Το σύστημα παρέχει ταυτόχρονα θετικά αντικίνητρα κατά της αδήλωτης εργασίας, δεδομένου ότι οι εργαζόμενοι θα έχουν προσωπικό όφελος να μην χάνουν εισφορές οι οποίες θα προστεθούν στον «ατομικό κουμπαρά» τους.
Η εμπειρία πολλών χωρών δείχνει ότι μακροπρόθεσμα τα κεφαλαιοποιητικά συστήματα εξασφαλίζουν υψηλότερες συντάξεις από τα διανεμητικά. Επιτρέπουν παράλληλα τη συγκρότηση μεγάλου αποταμιευτικού κεφαλαίου που διοχετεύεται σε επενδύσεις, προς όφελος ολόκληρης της οικονομίας.
Το ΤΕΚΑ είναι δημόσιο ταμείο. Το κράτος εγγυάται πως, σε κάθε περίπτωση, όταν συνταξιοδοτηθούν οι ασφαλισμένοι του κεφαλαιοποιητικού συστήματος θα λάβουν κατ’ ελάχιστο τις εισφορές τους, λαμβάνοντας υπόψη και τον πληθωρισμό.
Επιπλέον, το σύστημα είναι διαφανές, επιτρέποντας στους ασφαλισμένους να ελέγχουν ανά πάσα στιγμή ηλεκτρονικά, μέσω υπολογιστή ή εφαρμογής, τους πόρους που συσσωρεύονται στον «ατομικό κουμπαρά» τους. Δεν θίγει τις συντάξεις όσων έχουν ήδη συνταξιοδοτηθεί, ούτε επηρεάζει τον τρόπο υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων των ασφαλισμένων που παραμένουν στο ισχύον διανεμητικό σύστημα.
«Οι “ατομικοί κουμπαράδες” για τους νέους, στις επικουρικές συντάξεις, είναι μια ευρωπαϊκή μεταρρύθμιση. Είναι ένα άνοιγμα του κράτους προς τους νέους, ιδιαίτερα τους νέους εργαζομένους. Μία μεταρρύθμιση που σε κάθε περίπτωση αξίζει στους νέους, οι οποίοι αισθάνονται ότι το πολιτικό σύστημα δεν δίνει την απαραίτητη προσοχή στις ανησυχίες τους. Σήμερα πια 50 χιλιάδες νέοι έχουν ήδη ενταχθεί στο νέο σύστημα. Και αν και μέχρι το τέλος του χρόνου υπολογίζουμε ότι θα έχουν ενταχθεί περίπου 80 χιλιάδες, πολύ ενδιαφέρον θα έχει να δούμε τι θα συμβεί από 1η Ιανουαρίου του 2023, οπότε θα ξεκινήσουν να εντάσσονται εθελοντικά και οι υπόλοιποι νέοι έως 35 ετών», τόνισε κατά την παρουσίαση του νέου συστήματος ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης.
Η ίδρυση του δημόσιου Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ) αποτελεί μια μεταρρυθμιστική παρέμβαση της κυβέρνησης με επίκεντρο τη νέα γενιά. Η μετατροπή της επικουρικής ασφάλισης από διανεμητική σε κεφαλαιοποιητική είναι σημαντική για τέσσερις, κυρίως, λόγους: περιορίζει την έκθεση της κοινωνικής ασφάλισης στον δημογραφικό κίνδυνο και ενισχύει τη σταθερότητα του ασφαλιστικού συστήματος, δημιουργεί πόρους, σημαντικό τμήμα των οποίων θα επενδυθεί στην ελληνική οικονομία δίνοντας ώθηση στην αναπτυξιακή διαδικασία, παρέχει ισχυρά αντικίνητρα για ανασφάλιστη εργασία και ενισχύει την εμπιστοσύνη των νέων στο ασφαλιστικό σύστημα, και με βάση την εμπειρία χωρών που έχουν ώριμα κεφαλαιοποιητικά συνταξιοδοτικά συστήματα, εκτιμάται ότι οι συντάξεις του νέου συστήματος θα είναι σημαντικά υψηλότερες από αυτές του υφιστάμενου», σημείωσε ο Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πάνος Τσακλόγλου.
Τον Ιούλιο του 2021 καταθέσαμε το νομοσχέδιο για την κεφαλαιοποιητική επικουρική των νέων. Σήμερα, ακριβώς ένα χρόνο μετά, έχουμε ένα Ταμείο που λειτουργεί, αριθμεί 50.000 ασφαλισμένους και αυξάνει τη δυναμική του με γεωμετρική πρόοδο: 80.000 ασφαλισμένοι μέχρι το τέλος του έτους. Σε αυτή την πρώτη περίοδο της λειτουργίας του, δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση στο να αναπτύξουμε τις βασικές εφαρμογές για την εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων: μητρώο, αναλυτική περιοδική δήλωση, ειδοποιητήρια ελευθέρων επαγγελματιών, ιστοσελίδα, ένταξη στον αριθμό εξυπηρέτησης 1555 και πολλές ακόμα. Στο επόμενο διάστημα διατίθεται η εφαρμογή MyTEKA, με την οποία οι ασφαλισμένοι έχουν πρόσβαση στον ατομικό τους λογαριασμό. Και εντός του 2023, αναπτύσσεται το βασικό επενδυτικό προϊόν, ενώ είναι και η χρονιά που εργαζόμενοι έως 35 ετών θα μπορούν να επιλέξουν την ένταξή τους στο ΤΕΚΑ», ανέφερε η Γενική Γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων και επικεφαλής της Προσωρινής Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΚΑ, Παυλίνα Καρασιώτου.
