Σειρά παθογενειών στη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας καταγράφουν τις τελευταίες μέρες, η Ρυθμιστική Αρχή, ο ΕΣΑΗ (Ελληνικός Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας, το θεσμικό όργανο που εκπροσωπεί τους ανεξάρτητους ηλεκτροπαραγωγούς) και ο ΕΣΠΕΝ (Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας).
Οι δυο Σύνδεσμοι
Συγκεκριμένα με επιστολή τους προς τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Οικονομικών οι δυο σύνδεσμοι που εκπροσωπούν την αγορά προμήθειας αλλά και την παραγωγή “φωτογραφίζουν” σοβαρά ζητήματα με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές, αλλά και προβλήματα που δημιουργεί το νέο πλαίσιο, που επιτρέπει την αλλαγή προμηθευτή χωρίς κάποιο “πέναλτι”.
“Η συσσώρευση ληξιπρόθεσμων οφειλών των καταναλωτών και η αύξηση των επισφαλειών έχει καταστεί πλέον απολύτως κρίσιμο πρόβλημα για τον κλάδο, απειλώντας άμεσα τη βιωσιμότητα της επιχειρηματικής δραστηριότητας που σχετίζεται με την προμήθεια ενέργειας”, αναφέρουν χαρακτηριστικά και εστιάζουν σε φαινόμενα “ενεργειακού τουρισμού” που μπορούν να προκύψουν ένεκα του νέου πλαισίου.
“Ως εκ τούτου, έχοντας επιστρέψει ουσιαστικά στις αρχικές προβλέψεις του Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας –ο οποίος καταρτίστηκε προ δεκαετίας βάσει ενός τελείως διαφορετικού περιβάλλοντος στην αγορά προμήθειας– οι πελάτες έχουν πλέον τη δυνατότητα να προβούν ανά πάσα στιγμή σε καταγγελία της σύμβασής τους και σε αλλαγή προμηθευτή, δίχως να απαιτείται να μεριμνήσουν για την κάλυψη ή τον διακανονισμό των οικονομικών τους υποχρεώσεων. Όπως είναι γνωστό μάλιστα, η εν λόγω δυνατότητα των καταναλωτών ενισχύθηκε έτι περαιτέρω με το άρθρο 138 του πρόσφατου Νόμου 4951/2022. Παράλληλα, οι προμηθευτές έχουν απολέσει τη δυνατότητα διεκδίκησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών των εν λόγω (τέως) πελατών τους, μέσω της υποβολής εντολής απενεργοποίησης παροχής. Όπως γίνεται αντιληπτό, το συγκεκριμένο πλαίσιο – ιδίως υπό τις παρούσες συνθήκες – ευνοεί τους κακοπληρωτές, ενισχύει τον ενεργειακό «τουρισμό» και αφήνει τους προμηθευτές ενέργειας απολύτως εκτεθειμένους” αναφέρουν οι δυο σύνδεσμοι και τονίζουν ότι απαιτείται η λήψη μέτρων και συγκεκριμένα τεσσάρων:
Πλαίσιο για τα ληξιπρόθεσμα
Πρώτα προτείνουν οι εκπρόσωποι των ηλεκτροπαραγωγών και των προμηθευτών την ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου για τη μετακίνηση των πελατών που έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη καθώς υπάρχουν κενά που δημιουργούν “τρύπες” στο σύστημα με αποτέλεσμα να μπορούν να δουν ανενόχλητοι οι στρατηγικοί κακοπληρωτές.
Προκαταβολή των επιδοτήσεων του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ)
“Στο σημείο που έχουμε φτάσει, οι Σύνδεσμοί μας πιστεύουν ότι απαιτείται η προκαταβολή να είναι ίση με τουλάχιστον το 75% του εκτιμώμενου ποσού επιδοτήσεων του ΤΕΜ και να καταβάλλεται μέχρι την πέμπτη ημέρα του μήνα Μ που αφορούν οι επιδοτήσεις» σημειώνουν οι δυο Σύνδεσμοι και προσθέτουν:
“Για παράδειγμα, μέχρι τις 5 Σεπτεμβρίου θα πρέπει να καταβληθεί σε κάθε προμηθευτή τουλάχιστον το 75% του εκτιμώμενου ποσού των επιδοτήσεων για τον μήνα Σεπτέμβριο. Εφόσον το χρονοδιάγραμμα αυτό δεν είναι εφικτό να τηρηθεί για τον τρέχοντα μήνα, το 75% του εκτιμώμενου ποσού των επιδοτήσεων για τον μήνα Αύγουστο προτείνουμε να καταβληθεί έως τις 16 Αυγούστου. Το υπόλοιπο -κατ’ ανώτερο- 25% θα μπορεί να εξοφλείται απολογιστικά στη βάση των πραγματικών δεδομένων επί των τιμολογήσεων, που παρέχουν οι προμηθευτές στον ΔΑΠΕΕΠ και στους λοιπούς εποπτικούς φορείς”.
Υπενθυμίζεται ότι μένει μια Υπουργική Απόφαση να εκδοθεί καθώς η δυνατότητα προκαταβολής για τη χορήγηση των επιδοτήσεων προβλέφθηκε με ρύθμιση στον προσφάτως ψηφισθέντα νόμο για τις ΑΠΕ.
Εγγυήσεις
Επιπλέον προτείνουν να εξεταστεί η παροχή κρατικών εγγυήσεων προς τις εταιρείες προμήθειας, προκειμένου αυτές να αποκτήσουν πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό
“Η εκτόξευση των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού έχει υποχρεώσει τις εταιρείες προμήθειας να πολλαπλασιάσουν τα ποσά των εγγυήσεων που καταθέτουν στο Χρηματιστήριο Ενέργειας και τον ΑΔΜΗΕ. Για αυτόν τον λόγο κρίνουμε ως απαραίτητη, στην παρούσα φάση, την εξέταση παροχής κρατικών εγγυήσεων προς τις εταιρείες προμήθειας προκειμένου αυτές να εξασφαλίσουν πιστωτικές γραμμές”, υπογραμμίζουν.
Διακανονισμοί
Τέλος, οι δύο σύνδεσμοι ζητούν να δοθεί η δυνατότητα διακανονισμού της καταβολής των Ρυθμιζόμενων Χρεώσεων στους Διαχειριστές, με τη νομοθέτηση μέτρων αντίστοιχων με εκείνων που εφαρμόστηκαν για την ενίσχυση της ρευστότητας στην αγορά ενέργειας κατά την περίοδο της πανδημίας του κορονοϊού. “Αυτά τα μέτρα θα πρέπει να επιτρέπουν αφενός ποσοστό πληρωμής προς τους Διαχειριστές αντίστοιχο αυτού που καταβάλλουν οι καταναλωτές στον κάθε προμηθευτή, αφετέρου διάρκεια αποπληρωμής αντίστοιχη της διάρκειας των διακανονισμών που ο κάθε προμηθευτής προσφέρει στους καταναλωτές του” αναφέρουν”.
Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας
Στο μεταξύ η παρέμβαση αυτή των δυο Συνδέσμων έρχεται μετά την επιστολή της ΡΑΕ προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος κι Ενέργειας, όπου κάνει λόγο για έντονα προβλήματα ρευστότητας εταιρειών του κλάδου αλλά και για ενδεχόμενο “εξόδου συμμετεχόντων από την αγορά”. Μάλιστα κάνει λόγο για τη διόγκωσης των ληξιπρόθεσμων οφειλών καταναλωτών προς τους παρόχους ενέργειας, που εκτιμάται ότι προσεγγίζουν το 1 δισ. ευρώ, ενώ αναφέρει ότι οι “κόκκινες” οφειλές των καταναλωτών προς τους προμηθευτές, αλλά και οι διευκολύνσεις που δίνουν οι τελευταίοι επηρεάζουν τις πληρωμές των παρόχων προς τους Διαχειριστές και τους δήμους. Βέβαια η ΡΑΕ αναφέρει ότι οι καθετοποιημένοι όμιλοι ισοσταθμίζουν τα ρίσκα, σε ένα βαθμό, από την παραγωγή, όντας σε καλύτερη θέση από τους µη καθετοποιημένους ομίλους.
