Τις δέκα συν μια σημαντικότερες καινοτομίες, που εισάγονται με την τροποποίηση του νόμου 4412 και διασφαλίζουν ταχύτητα, διαφάνεια και αποτελεσματικότητα στα δημόσια έργα, παρουσίασε ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, κ. Κώστας Καραμανλής, στη Βουλή.
Κατά την συνεδρίαση της αρμόδιας Επιτροπής της Βουλής με αντικείμενο το υπό ψήφιση νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων: «Εκσυγχρονισμός, απλοποίηση και αναμόρφωση του ρυθμιστικού πλαισίου των δημοσίων συμβάσεων, ειδικότερες ρυθμίσεις προμηθειών στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας και άλλες διατάξεις για την ανάπτυξη και τις υποδομές», ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών εξήγησε πως πλέον θα πραγματοποιούνται έργα πιο γρήγορα, πιο οικονομικά και με μεγαλύτερη ευελιξία.
Οι 10+1 καινοτόμες αλλαγές του νόμου 4412
Πρώτον: Ενισχύεται το σύστημα μελέτη – κατασκευή και μετατοπίζεται η ευθύνη των μελετών στον ανάδοχο. Η διαδικασία δημοπράτησης των έργων θα μπορεί να ξεκινά πριν την έκδοση των περιβαλλοντικών όρων και οι δύο διαδικασίες θα προχωρούν παράλληλα. Μέχρι το πέρας της διαγωνιστικής διαδικασίας θα ολοκληρώνονται και οι περιβαλλοντικοί όροι, υπό τον όρο να μην μεταβάλλουν ουσιωδώς το αντικείμενο του έργου, κερδίζοντας έτσι πολύτιμο χρόνο.
Ο κ. Καραμανλής έφερε ως παράδειγμα τα σιδηροδρομικά έργα, επισημαίνοντας ότι μπορεί να πάρει τρία χρόνια η περιβαλλοντική μελέτη και μετά άλλα τέσσερα η κατασκευή. «Κάποτε καλό είναι να πούμε ότι δεν μπορούμε να περιμένουμε οκτώ χρόνια για να συνδέσουμε το λιμάνι της Θεσσαλονίκης με την Αλεξανδρούπολη και την Καβάλα», τόνισε.
Δεύτερον: Ξεκινάει πιο γρήγορα τη δημοπράτηση έργων ειδικής σημασίας για την οικονομία της χώρας, έργων δηλαδή που είναι ενταγμένα στο άρθρο 7Α του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων. Στα μεγάλα έργα προβλέπεται, επίσης, η εφαρμογή διατάξεων για τις ιδιωτικές επενδύσεις, για την ταχύτερη δημοπράτησή τους.
Τρίτον: Αντιμετωπίζεται το πρόβλημα των μεγάλων εκπτώσεων, των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών. Ο κ. Καραμανλής έκανε λόγο για μία «πληγή», που είχε ως αποτέλεσμα τα έργα να μην μπορούν να ολοκληρωθούν ή τελικά να ολοκληρώνονται με καθυστερήσεις και με υπερβάσεις, κάτι που είχε επισημάνει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Πλέον, θα πρέπει να αιτιολογείται όποια προσφορά έχει απόκλιση δέκα ποσοστιαίων μονάδων από τον μέσο όρο του συνόλου των προσφορών που υποβλήθηκαν. Και η αιτιολόγηση αυτή θα αποτελεί δεσμευτική συμφωνία, που θα αποτελεί μέρος της σύμβασης και δεν θα μπορεί να μεταβληθεί καθ’ όλη τη διάρκεια εκτέλεσης της. «Με αυτό τον τρόπο θα σταματήσουμε το απίστευτο γαϊτανάκι των συμπληρωματικών συμβάσεων, που μόνο διαφανείς δεν είναι», επισήμανε ο κ. Καραμανλής.
Τέταρτον: Θεσμοθετείται η ιδιωτική επίβλεψη έργων και μελετών. Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών αναφέρθηκε στις αντιδράσεις, που υπάρχουν ως προς αυτό το σημείο. Εξέφρασε όμως την άποψη ότι είναι υπερβολικές. Εξήγησε ειδικότερα ότι δίδεται η δυνατότητα, αλλά δεν υποχρεώνεται κανείς, να ασκηθεί επίβλεψη και από πιστοποιημένο δημόσιο φορέα. Υπογράμμισε δε ότι το κράτος θα έχει πάντα την εποπτεία όλης της διαδικασίας, κάτι που γίνεται και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πέμπτον: Μετατρέπεται το σύστημα παρακολούθησης των έργων από ελεγκτικό – που είναι έως σήμερα – σε δηλωτικό. Έτσι διευκολύνεται η διαδικασία, διασφαλίζεται η διαφάνεια κι επιταχύνονται οι πληρωμές, χωρίς επιπλέον κόστη. Σε περίπτωση που ο εργολάβος κάνει οτιδήποτε δεν είναι μέσα στη σύμβαση, ο πέλεκυς θα πέφτει βαρύς.
Έκτον: Θεσμοθετείται – για έργα προϋπολογισμού άνω των 10 εκατομμυρίων ευρώ – η δυνατότητα διαιτητικής επίλυσης, κάτι που επίσης γίνεται σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Έβδομον: Προωθείται ο εκσυγχρονισμός, η ψηφιοποίηση και η απλοποίηση των διαδικασιών, με την υποχρεωτική τήρηση από τον ανάδοχο ηλεκτρονικού ημερολογίου του έργου.
Όγδοο: Καταπολεμούνται οι καθυστερήσεις στις παραδόσεις των έργων με δύο τρόπους: Στις διακηρύξεις για έργα εκτιμώμενης αξίας σύμβασης μεγαλύτερης του ενός εκατομμυρίου ευρώ, παρέχεται η δυνατότητα πρόβλεψης κινήτρου – μπόνους πρόσθετης αμοιβής ίσης έως 5% της συμβατικής δαπάνης, για παράδοση έργων νωρίτερα από τη συμβατική προθεσμία, κάτι που επίσης γίνεται σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επίσης καθιερώνεται πλέον αυτοδίκαιη λύση της σύμβασης μετά την πάροδο 24 μηνών από τη λήξη του συμβατικού χρόνου για συμβάσεις μελετών και αυξάνεται ο χρόνος υποχρεωτικής εγγύησης στα πέντε έτη για τα έργα.
Ένατο: Καταργούνται οι κληρώσεις για την ανάδειξη των επιτροπών, που επέφεραν υπερβολικές καθυστερήσεις στην διεξαγωγή των διαγωνισμών και που δημιουργούσαν τραγελαφικές καταστάσεις σε πολλούς Δήμους και Περιφέρειες. Ταυτόχρονα, όμως, καθίσταται υποχρεωτική η ανάρτηση της μελέτης του έργου πριν την προκήρυξή του, ώστε οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό να διαμορφώνουν πλήρη εικόνα.
Δέκατον: Καταργείται η υποχρέωση ετήσιας κατάρτισης καταλόγου για τη δυνατότητα ανάθεσης, κάτι που αποτελούσε πάγιο αίτημα των φορέων Τοπικής Αυτοδιοίκησης γιατί τους έδενε τα χέρια στη διαχείριση ακόμα και δαπανών μικρών συμβάσεων. Ταυτόχρονα, εξορθολογίζονται τα όρια απευθείας ανάθεσης και γίνονται 30.000 ευρώ για μελέτες και προμήθειες και 60.000 ευρώ για έργα.
Και το ένα επιπλέον σημείο, με το οποίο έκλεισε ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών: Θεσπίζεται το Ενιαίο Σύστημα Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Μελετών. Κάτι που όπως τόνισε ενισχύει την ποιότητα και τη διαφάνεια και διασφαλίζει χαμηλότερο κόστος των έργων.
Ο κ. Καραμανλής υπενθύμισε ότι ο νόμος 4412 του ΣΥΡΙΖΑ ήταν τόσο πρόχειρος και τόσο προβληματικός, ώστε η ίδια η κυβέρνηση που τον ψήφισε αναγκάστηκε στη συνέχεια να τον τροποποιήσει ούτε μία… ούτε δύο…, αλλά 385 φορές. Τόνισε ότι η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας δημιουργεί ένα σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο για τις δημόσιες συμβάσεις και έκανε λόγο για μία απαραίτητη μεταρρύθμιση που «ουσιαστικά αφορά κάθε πολίτη που συναλλάσσεται με το Δημόσιο γιατί βοηθούν το κράτος να κάνει τη δουλειά του σωστότερα και πιο αποτελεσματικά».
Απάντηση στο ΣΥΡΙΖΑ και σε όσους ενεργούν δήθεν στο όνομα της παράταξης της ΝΔ
Ο κ. Καραμανλής έδωσε όμως στην αρχή της ομιλίας του ξεκάθαρη απάντηση στο ΣΥΡΙΖΑ για την υπόθεση Λιγνάδη, αλλά και σε όσους ενεργούν δήθεν στο όνομα της παράταξης της ΝΔ.
Έκανε λόγο για απαράδεκτα υπονοούμενα εναντίον της Υπουργού Πολιτισμού, του Πρωθυπουργού και εντέλει ολόκληρης της παράταξης από την αξιωματική αντιπολίτευση ή μέρος αυτής. Και σχολίασε ότι το όργιο φημών και σκανδαλοθηρίας αναφορικά με την υπόθεση αυτή, φέρνει στη μνήμη του τον ακραίο πολιτικό λόγο του ΣΥΡΙΖΑ την εποχή του Μνημονίου.
«Άλλο λοιπόν κυρίες και κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ η δίκαιη κριτική προς ορισμένους χειρισμούς κι άλλο ο εκτροχιασμός σε ένα κύμα συκοφαντιών και τοξικής λάσπης, που δεν βοηθάει τον πολιτικό διάλογο», συνέχισε ο κ. Καραμανλής. Αναγνώρισε ότι «λάθη προφανώς γίνονται και είναι ανθρώπινο], τόνισε όμως ότι δεν μπορεί να αξιοποιούνται για εκτόξευση λάσπης.
Πρόσθεσε μάλιστα πως: «Αυτό πρέπει να το ξέρουνε και όσοι ενεργούν δήθεν στο όνομα αυτής της παράταξης συμμετέχοντας με τρόπο δόλιο, θα έλεγα, στις προσπάθειες σπίλωσης, τόσο του Πρωθυπουργού, όσο και της ιστορικής παράταξης της Νέας Δημοκρατίας».
Ο κ. Καραμανλής τόνισε ότι η ΝΔ είναι η παράταξη του μέτρου και του ορθολογισμού. Εκφράστηκε θετικά για το έργο της κ. Μενδώνη, αναφέροντας ότι ο ίδιος ως υπουργός Υποδομών και Μεταφορών έχει συνεργαστεί μαζί της άψογα, τόσο στα ζητήματα του μετρό Θεσσαλονίκης όσο και σε άλλα πολλά ζητήματα. Και κατέληξε με την επισήμανση πως: «Όλα αυτά δεν βοηθούν στην απόδοση δικαιοσύνης στα θύματα τέτοιων ενεργειών, που βρίσκουν επιτέλους το σθένος να βγούνε και να μιλήσουν».
