Οι αντιπρόσωποι που συμμετείχαν στην εναρκτήρια Υπουργική Σύνοδο για τους Ωκεανούς των Κρατών της Κοινοπολιτείας η οποία πραγματοποιήθηκε στην Κύπρο, δεσμεύτηκαν σήμερα να προωθήσουν τις διαβουλεύσεις τους στις επερχόμενες παγκόσμιες συνόδους κορυφής.
Συμφώνησαν να ηγηθούν της προστασίας και διαχείρισης των ωκεανών μέσω της Γαλάζιας Χάρτας της Κοινοπολιτείας και της προτεινόμενης Διακήρυξης της Κοινοπολιτείας για τους Ωκεανούς, η οποία θα προσδιορίσει για πρώτη φορά τις κοινές τους προτεραιότητες και δράσεις γύρω από τη βιώσιμη διακυβέρνηση των θαλασσών. Η Διακήρυξη αναμένεται να εγκριθεί στη Σύνοδο των Αρχηγών Κυβερνήσεων της Κοινοπολιτείας (CHOGM) στη Σαμόα τον Οκτώβριο. Η CHOGM πραγματοποιείται πριν από τη Σύνοδο Κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα, COP29, η οποία θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο, στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν.
Εκπρόσωποι από 28 χώρες και 12 οργανώσεις ως παρατηρητές συμμετείχαν στη Σύνοδο με θέμα “Ο ανθεκτικός κοινός μας ωκεανός: Από την Κύπρο στη Σαμόα”.
Συμπληρώνονται ακριβώς έξι χρόνια από τότε που οι αρχηγοί κυβερνήσεων υιοθέτησαν την Γαλάζια Χάρτα – μια δέσμευση των χωρών της Κοινοπολιτείας να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση των ωκεάνιων ζητημάτων και την προστασία των ωκεανών.
Κατά την εναρκτήρια συνεδρίαση, η Γενική Γραμματέας της Κοινοπολιτείας, The Rt Hon Patricia Scotland KC, τόνισε τη σημασία της συλλογικής δράσης και της περιφερειακής και παγκόσμιας συνεργασίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα μέλη της Κοινοπολιτείας στη διαχείριση των ωκεανών, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής, της απώλειας της βιοποικιλότητας και της ρύπανσης.
Η Γενική Γραμματέας είπε: “Όλοι μας εδώ γνωρίζουμε πόσο επείγον είναι το έργο μας. Γνωρίζουμε ότι δεν μπορεί να υπάρξει υγιής πλανήτης χωρίς υγιή ωκεανό. Μας δίνει τον αέρα που αναπνέουμε. Μας παρέχει τροφή, εισόδημα, πολιτισμό και πνευματική τροφή – τα εργαλεία που χρειαζόμαστε για να επιβιώσουμε. Είναι ένας κρίσιμος πυλώνας της κλιματικής σταθερότητας.
“Είναι το πιο πολύτιμο, ζωογόνο – αλλά υποτιμημένο, ανεπαρκώς εξερευνημένο και αλόγιστα εκμεταλλευόμενο φυσικό θαύμα του πλανήτη μας. Η πίεση που ασκούν οι ανθρώπινες ενέργειες στον ωκεανό, μάς έχει φέρει στο χείλος του γκρεμού. Τα σημερινά επίπεδα καταπόνησής του είναι πρωτοφανή και αδύνατον να διατηρηθούν.
Και πρόσθεσε: “Η ανθρωπότητα αντλεί σχεδόν ανυπολόγιστα οφέλη από τον ωκεανό, αλλά μέχρι τώρα δεν ήμασταν πρόθυμοι να επενδύσουμε στην προστασία του. Αυτό δεν είναι λογικό – και δεν έχω καμία αμφιβολία ότι αυτό το παράδοξο θα λάβει τέλος αυτή την εβδομάδα εδώ στην Κύπρο”.
Στη Σύνοδο συμπροέδρευαν η Δρ Μαρία Παναγιώτου, Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, και η κ. Μαρίνα Χατζημανώλη, Υφυπουργός Ναυτιλίας παρά τω Προέδρω της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Μιλώντας στην εναρκτήρια συνεδρίαση, η Υφυπουργός Ναυτιλίας δήλωσε: “Η Κύπρος ως νησιωτικό ναυτικό κράτος αναγνωρίζει ότι οι θάλασσες και οι ωκεανοί μας είναι πολύτιμοι πόροι και αναπόσπαστο μέρος της οικονομίας μας, πόσο μάλλον της ταυτότητάς μας. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι είναι ζωτικής σημασίας να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για τη διατήρηση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και τη διατήρηση της θαλάσσιας ζωής. Είναι καιρός να δεσμευτούμε και να δράσουμε για να αντιστρέψουμε την απώλεια της βιοποικιλότητας και να αποτρέψουμε την υποβάθμιση των οικοσυστημάτων από τη ρύπανση, την κλιματική αλλαγή και άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες”.
Στην ειδική του ομιλία, ο Πρέσβης Peter Thomson, Ειδικός Απεσταλμένος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για τον Ωκεανό, δήλωσε:
“Με 49 από τις 56 χώρες μέλη της να συνορεύουν ή να περιβάλλονται από τον ωκεανό, είναι λογικό η Κοινοπολιτεία να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στις παγκόσμιες προσπάθειες για την υλοποίηση του Στόχου Βιώσιμης Ανάπτυξης 14 (SDG14), να συμμετάσχει στη Δεκαετία για την Επιστήμη των Ωκεανών των Ηνωμένων Εθνών και να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των εξελίξεων στη Βιώσιμη Γαλάζια Οικονομία.
Ο πρέσβης Thomson πρόσθεσε ότι στα έξι χρόνια από τότε που οι ηγέτες της Κοινοπολιτείας υιοθέτησαν την Γαλάζια Χάρτα, η δράση για τους ωκεανούς έχει αυξηθεί.
“Η Γαλάζια Χάρτα της Κοινοπολιτείας, με τις κοινές αρχές και προτεραιότητές της, μπορεί δικαίως να λάβει πολλά εύσημα για αυτή την πρόοδο”, δήλωσε.
Στη συνάντηση:
Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου και η Γραμματεία της Κοινοπολιτείας ανακοίνωσαν ένα νέο έργο για την υποστήριξη της ταχείας επικύρωσης της συμφωνίας του ΟΗΕ για τη βιοποικιλότητα πέραν της εθνικής δικαιοδοσίας (BBNJ) από τις χώρες της Κοινοπολιτείας. Με στόχο την ενίσχυση της διατήρησης της θαλάσσιας βιοποικιλότητας σε περιοχές πέραν της εθνικής δικαιοδοσίας, το έργο αυτό αποσκοπεί στην παροχή τεχνικής υποστήριξης σε χώρες, ιδίως στον Παγκόσμιο Νότο, για την επιτάχυνση της επικύρωσης της συμφωνίας.
Η Κοινοπολιτεία, το Υφυπουργείο Ναυτιλίας της Κύπρου και το Κυπριακό Ινστιτούτο για τη Θάλασσα και τη Ναυτιλία υπέγραψαν τριετές Μνημόνιο Συναντίληψης για τη δημιουργία Κέντρου Αριστείας της Γαλάζιας Χάρτας της Κοινοπολιτείας.
Το Κέντρο Αριστείας θα παρέχει υποστήριξη και εμπειρογνωμοσύνη για τη δημιουργία πολιτικών που θα βοηθήσουν την Κοινοπολιτεία και άλλες νησιωτικές και παράκτιες χώρες σε θέματα όπως η διαχείριση, η προστασία και η αποκατάσταση των θαλάσσιων και παράκτιων οικοσυστημάτων, η πρόληψη και η εξάλειψη της θαλάσσιας ρύπανσης και η βιώσιμη χρήση των έμβιων θαλάσσιων πόρων.
Το Τρινιντάντ και Τομπάγκο ανέλαβε να ηγηθεί από κοινού με τη Σρι Λάνκα της ομάδας δράσης της Γαλάζιας Χάρτας για τα οικοσυστήματα των μαγγρόβιων δασών και τα μέσα διαβίωσης.
Θα συσταθεί επίσης μια υπουργική καθοδηγητική επιτροπή της Γαλάζιας Χάρτας για την εποπτεία της στρατηγικής κατεύθυνσης των ωκεάνιων προγραμμάτων της Κοινοπολιτείας.
Οι υπουργοί και οι αντιπρόσωποι συμφώνησαν στη σύσταση ομάδας εργασίας της Κοινοπολιτείας για τη βιώσιμη χρηματοδότηση των ωκεανών. Ο στόχος 14 για τη βιώσιμη ανάπτυξη – η ζωή στο νερό – λαμβάνει τη λιγότερη χρηματοδότηση από όλους τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης και η Γενικός Γραμματέας της Κοινοπολιτείας δήλωσε ότι είναι επιτακτική ανάγκη να αλλάξει αυτό, δεδομένων των τεράστιων προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο ωκεανός.
Η Γραμματεία της Κοινοπολιτείας εγκαινίασε μια εργαλειοθήκη για την προώθηση πρακτικών για την ισότητα των φύλων στη θαλάσσια διατήρηση και αποκατάσταση, την επιστήμη των ωκεανών, την αλιεία, τις θαλάσσιες μεταφορές και τον τουρισμό. Αντιστρέφοντας τη ροή προς την ένταξη: Εργαλειοθήκη για την ισότητα των φύλων στους ωκεάνιους τομείς (Turning the Tides of Inclusion: A Toolkit for Gender Equality in Ocean Sectors) απευθύνεται σε φορείς χάραξης πολιτικής, οργανισμούς και άτομα για την προώθηση πρακτικών χωρίς αποκλεισμούς και την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού των βιώσιμων γαλάζιων οικονομιών.
Η Γραμματεία της Κοινοπολιτείας ενημέρωσε σχετικά με τις ωκεάνιες δραστηριότητές της, συμπεριλαμβανομένης της προόδου των ομάδων δράσης της Γαλάζιας Χάρτας της Κοινοπολιτείας, του εκκολαπτηρίου έργων της Γαλάζιας Χάρτας, της κατάρτισης και της ανάπτυξης ικανοτήτων, καθώς και των διμερών προγραμμάτων τεχνικής βοήθειας για τη βιώσιμη διακυβέρνηση των ωκεανών και την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων.
Στο πλαίσιο της Συνόδου, μια εκδήλωση στρογγυλής τραπέζης που διοργανώθηκε από την ORRAA – τη Συμμαχία Δράσης για τους Ωκεάνιους Κινδύνους και την Ανθεκτικότητα – επικεντρώθηκε στην πρόσβαση σε διεθνή χρηματοδότηση για ωκεάνιες πρωτοβουλίες, συμπεριλαμβανομένης της μικτής χρηματοδότησης, της δημιουργίας μιας σειράς υλοποιήσιμων και χρηματοδοτήσιμων έργων βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας και της συνεργασίας για τη δημιουργία ευκαιριών για αντιστοίχιση έργων και επενδυτών.
Την Πέμπτη, μια παράλληλη εκδήλωση που συνδιοργανώθηκε από την κυβέρνηση της Σαμόα, κατά την οποία το Ινστιτούτο Waitt, το National Geographic Pristine Seas, το Dynamic Planet και τη Γραμματεία της Κοινοπολιτείας, δεσμεύτηκαν να συνεργαστούν με τα μέλη της Κοινοπολιτείας για την επίτευξη των δεσμεύσεών τους να προστατεύσουν τουλάχιστον το 30% των ωκεανών μέχρι το 2030 σύμφωνα με το Παγκόσμιο Πλαίσιο για τη Βιοποικιλότητα.
Η Κένυα προσφέρθηκε να φιλοξενήσει την επόμενη Σύνοδο των Υπουργών Ωκεανών της Κοινοπολιτείας.
