Το θέμα της επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα έθεσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην ομιλία του στην εορταστική εκδήλωση για τη συμπλήρωση 75 ετών από την ίδρυση της UNESCO.
«Δεν μπορεί να υπάρξει διάλογος μεταξύ των εθνών, αν δεν υπάρχει διάλογος μεταξύ των πολιτισμών, κάτι που προϋποθέτει σεβασμό για την ιστορία, την κληρονομιά και την ταυτότητα του κάθε έθνους. Κατά τη γνώμη μου, αυτό σημαίνει ότι τα εμβληματικά μνημεία, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την ταυτότητα ενός έθνους, θα πρέπει να αποτελούν υπόθεση του έθνους αυτού.
Ας εξετάσουμε το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα, τα οποία αποτελούν ένα εξαιρετικά σημαντικό κομμάτι της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, ενώ ταυτόχρονα αποτελούν ίσως τη σημαντικότερη συμβολική σύνδεση ανάμεσα στους σύγχρονους Έλληνες και τους προγόνους τους», ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης.
Ολόκληρη η ομιλία του Πρωθυπουργού:
“Είναι πραγματικά μεγάλη τιμή για μένα να βρίσκομαι ανάμεσά σας, εδώ στο Παρίσι, την «Πόλη του Φωτός» και έδρα της UNESCO, για να γιορτάσουμε την 75η επέτειο από την ίδρυσή της.
Είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να επαναβεβαιώσουμε την προσήλωση των χωρών μας στο ιδρυτικό πνεύμα αυτού του τόσο σημαντικού Διεθνούς Οργανισμού: την οικοδόμηση της ειρήνης ανάμεσα στους λαούς μέσω της ανταλλαγής και αμοιβαιότητας των ηθικών και πνευματικών αρετών, όπως θα έλεγε ο Αριστοτέλης.
Η Ελλάδα ήταν ένα από τα ιδρυτικά μέλη της UNESCO. Δεν είναι μόνο η εμπιστοσύνη μας στις αρχές της πολυμερούς συνεργασίας που εξηγεί την αφοσίωσή μας. Είναι και η πεποίθησή μας ότι δεν γίνεται να υπάρξει ούτε ειρήνη, ούτε ευημερία χωρίς διάλογο ανάμεσα στα έθνη γύρω από αυτούς τους τρεις θεμελιώδεις πυλώνες: την παιδεία, την επιστήμη και τον πολιτισμό.
Πιστεύουμε στην εκπαίδευση: είναι ο μόνος τρόπος να αντιληφθεί κανείς τη λειτουργία ενός κόσμου που γίνεται όλο και πιο περίπλοκος.
Πιστεύουμε επίσης, κυρίες και κύριοι, στις αναρίθμητες δυνατότητες που προσφέρουν η επιστήμη και η τεχνολογία. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, στην Ολυμπία, είδαμε τη δύναμη της τεχνολογίας, με τα εγκαίνια του project «Αρχαία Ολυμπία: Κοινός Τόπος», μια μοναδική συνεργασία με τη Microsoft που αξιοποιεί τη δύναμη της τεχνητής νοημοσύνης και ανοίγει νέους δρόμους για μια εντελώς καινούρια εμπειρία στο πώς μπορούμε να έρθουμε σε επαφή με την πολιτιστική μας κληρονομιά και όσα αυτή συμβολίζει.
Μπορεί πλέον κανείς να βιώσει το μέγεθος και το βάθος της Ολυμπίας, όπως ήταν στο παρελθόν, στον ίδιο τον αρχαιολογικό χώρο ή εξ αποστάσεως, από οποιοδήποτε σημείο στον κόσμο, χρησιμοποιώντας τα πιο σύγχρονα εργαλεία επαυξημένης πραγματικότητας.
Μιλάμε για την αξιοποίηση της καινοτομίας με στόχο να ανοίξουμε νέους δρόμους για τη διατήρηση της πολιτιστικης κληρονομιάς αλλά και τη δυνατότητα των πολιτών να έρθουν σε επαφή με αυτή -μια αποστολή ολοένα και μεγαλύτερης ζωτικής σημασίας, σε μια εποχή μεγάλων αλλαγών.
Γιατί η κλιματική αλλαγή, η μόλυνση του περιβάλλοντος και οι διεθνείς συγκρούσεις επηρεάζουν το παρόν μας και διαμορφώνουν το μέλλον μας. Έχουν ωστόσο και σοβαρές επιπτώσεις στο κοινό μας παρελθόν.
Οι αλλαγές στο περιβάλλον και τα ακραία καιρικά φαινόμενα αποτελούν μια άμεση και αυξανόμενη απειλή για τα σπουδαία μνημεία του πολιτισμού. Είναι αυτή η απειλή που μάς έπεισε για την ανάγκη να αναλάβουμε δράση, κι έτσι πήραμε την απόφαση να παρουσιάσουμε μια πρωτοβουλία που θεωρούμε σημαντική και η οποία ονομάζεται «Αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική και φυσική κληρονομιά».
Θα ήθελα να ευχαριστήσω την UNESCO για την ανεκτίμητη στήριξή της στην πρωτοβουλία μας. Φυσικά, δεν μπορούμε να μην τονίσουμε τη σημασία και την προσήλωσή μας στον τρίτο πυλώνα της UNESCO: τον πολιτισμό.
Δεν μπορεί να υπάρξει διάλογος μεταξύ των εθνών, αν δεν υπάρχει διάλογος μεταξύ των πολιτισμών, κάτι που προϋποθέτει σεβασμό για την ιστορία, την κληρονομιά και την ταυτότητα του κάθε έθνους. Κατά τη γνώμη μου, αυτό σημαίνει ότι τα εμβληματικά μνημεία, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την ταυτότητα ενός έθνους, θα πρέπει να αποτελούν υπόθεση του έθνους αυτού.
Ας εξετάσουμε το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα, τα οποία αποτελούν ένα εξαιρετικά σημαντικό κομμάτι της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, ενώ ταυτόχρονα αποτελούν ίσως τη σημαντικότερη συμβολική σύνδεση ανάμεσα στους σύγχρονους Έλληνες και τους προγόνους τους.
Κατά το μεγαλύτερό της μέρος, η συλλογή αυτή, εκτίθεται στο Μουσείο της Ακρόπολης, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τον Παρθενώνα. Το ότι μπορεί κανείς να δει στο σημείο αυτό, στη γενέτειρά τους, τα Γλυπτά του Παρθενώνα, οπτικά συνδεδεμένα με το μνημείο που τους προσδίδει την οικουμενική τους ακτινοβολία, είναι κάτι που έχει πολύ μεγάλη σημασία.
Ωστόσο, όσο ένα μέρος της συλλογής παραμένει «εξόριστο» στο Λονδίνο, αυτή η διάσταση δεν θα μπορεί να εκτιμηθεί πλήρως. Για το λόγο αυτό, πιστεύω ότι είναι απαραίτητο τα Γλυπτά του Παρθενώνα που βρίσκονται στο Λονδίνο να επανενωθούν με το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής των Γλυπτών του Παρθενώνα που βρίσκεται στην Αθήνα.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, έγινε ένα κομβικό βήμα από την Διακυβερνητική Επιτροπή της UNESCO για την Προώθηση της Επιστροφής των Πολιτιστικών Αγαθών.
Για πρώτη φορά, υιοθέτησε ομόφωνα μια απόφαση που αναγνωρίζει ότι «η υπόθεση έχει διακυβερνητικό χαρακτήρα και, ως εκ τούτου, η υποχρέωση επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα αφορά απολύτως την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου».
Το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να προχωρήσει σε έναν καλόπιστο διάλογο με την Ελλάδα. Και τους ζητώ να το κάνουν. Άλλωστε, φέτος συμπληρώνονται 200 χρόνια από την έναρξη του Αγώνα για την Ανεξαρτησία της Ελλάδας. Δεν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερη στιγμή από αυτή για την επιστροφή του τμήματος που λείπει και την επανένωση Γλυπτών του Παρθενώνα, στoν τόπο που γεννήθηκαν, την Ελλάδα”.
