Σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες προβλέψεις του υποδείγματος παραγόντων του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του πραγματικού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) της Ελλάδας για το έτος 2023 προβλέπεται στο 2,2%.
Η εκτίμηση αυτή ταυτίζεται με τη σχετική πρόβλεψη που δημοσίευσε το ΚΕΠΕ στις αρχές του έτους (2,2%), δεδομένου ότι δεν σημειώθηκαν στο ενδιάμεσο διάστημα εξελίξεις που να ανατρέπουν τη θετική πορεία των περισσότερων από τα οικονομικά μεγέθη που ενσωματώνονται στην πρόβλεψη.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ για το σύνολο του 2023 προβλέπεται στο 2,2%, και οι σχετικοί ρυθμοί μεταβολής για το πρώτο και το δεύτερο εξάμηνο του 2023, σε σχέση με τις αντίστοιχες περιόδους του 2022, εκτιμώνται στο 1,9% και 2,5%, αντίστοιχα. Σε τριμηνιαία βάση, οι προβλέψεις παραπέμπουν σε μία σταθερή προοπτική ανάπτυξης καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους (1,8% στο δεύτερο τρίμηνο, 2,6% στο τρίτο τρίμηνο και 2,4% στο τέταρτο τρίμηνο). Συνολικά για το έτος 2023, η παρούσα εκτίμηση ταυτίζεται με την αντίστοιχη προηγούμενη πρόβλεψη του ΚΕΠΕ (2,2%), δεδομένου ότι δεν σημειώθηκαν στο ενδιάμεσο διάστημα εξελίξεις που να ανατρέπουν τη θετική πορεία των περισσότερων από τα οικονομικά μεγέθη που ενσωματώνονται στην πρόβλεψη.
Σύμφωνα με την εκτίμηση, η ελληνική οικονομία θα παραμείνει σε σταθερή τροχιά ανάπτυξης καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, με τους ρυθμούς μεγέθυνσής της να έχουν επανέλθει σε επίπεδα που αντανακλούν την μεταπανδημική επιστροφή στην κανονικότητα.
Όπως αναφέρεται, η συνολικά ευνοϊκή προοπτική που διαγράφεται για την ελληνική οικονομία με βάση την πορεία των μεγεθών που λαμβάνονται υπόψη για την πρόβλεψη, βρίσκεται βεβαίως αντιμέτωπη με αρκετές προκλήσεις και αβεβαιότητες, σε σχέση με το διεθνές περιβάλλον και τις γεωπολιτικές εξελίξεις, καθώς και αναφορικά με την πορεία του πληθωρισμού και τις σχετικές επιδράσεις στην αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, το κόστος παραγωγής και τα επιτόκια.
Από την άλλη πλευρά, προς μία περισσότερο ευνοϊκή εξέλιξη του ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας θα μπορούσαν να συμβάλουν μία περαιτέρω υποχώρηση της αβεβαιότητας και μία θετική έκβαση όσον αφορά την ανάκτηση επενδυτικής βαθμίδας για τα ελληνικά κρατικά ομόλογα, σε συνδυασμό με την εντατική υλοποίηση επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027.
Η αποκλιμάκωση της ενέργειας
Αναφορικά με τα δεδομένα του πρώτου τριμήνου του 2023 για τις τιμές, οι εξελίξεις ήταν ενδεικτικές μίας σημαντικής μείωσης του ενεργειακού κόστους, καθώς ο πετρελαϊκός δείκτης Brent εμφάνισε σημαντική υποχώρηση σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο, ενώ πτωτικά εξακολούθησε να κινείται και ο ευρωπαϊκά εναρμονισμένος δείκτης τιμών ενέργειας για την Ελλάδα.
Παράλληλα, σημειώθηκε σταδιακή υποχώρηση των πληθωριστικών πιέσεων, η οποία αφορούσε όμως μέρος και όχι το σύνολο των βασικών κατηγοριών του δείκτη τιμών καταναλωτή. Συγκεκριμένα, πτώση τιμών ή επιβράδυνση του ρυθμού αύξησής τους παρατηρήθηκε σε ορισμένες κατηγορίες, όπως αυτές που επηρεάζονται σημαντικά από τις τιμές της ενέργειας (στέγαση, μεταφορές), ενώ υψηλές πληθωριστικές πιέσεις εξακολούθησαν να καταγράφονται σε βασικά καταναλωτικά αγαθά, όπως τα τρόφιμα και ποτά, η ένδυση και υπόδηση και τα διαρκή αγαθά-είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες.
Οι παραπάνω εξελίξεις φαίνεται να είχαν συνολικά ως αποτέλεσμα μία μικρή υποχώρηση της αβεβαιότητας στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι στη συγκεκριμένη συγκυρία συνυπήρχε και η συνήθης αβεβαιότητα που περιβάλλει τις προεκλογικές περιόδους. Ενδεικτική μίας τέτοιας υποχώρησης ήταν η μικρή πτώση της απόδοσης του δεκαετούς ελληνικού ομολόγου σε σχέση με το τελευταίο τρίμηνο του 2022, καθώς και η αξιοσημείωτη μείωση στο σχετικό περιθώριο (spread) έναντι του αντίστοιχου γερμανικού ομολόγου.
Αναφορικά με τους δείκτες που αντανακλούν τις προσδοκίες, οι εξελίξεις κατά το πρώτο τρίμηνο του 2023, σε σύγκριση με το τελευταίο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, καταδεικνύουν βελτίωση του οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα και την ΕΕ, και σημαντική ενίσχυση των επιχειρηματικών προσδοκιών στην Ελλάδα σε όλες τις κατηγορίες (βιομηχανία, λιανικό εμπόριο και κατασκευές).
Τα ρίσκα
Όπως τονίζεται, η συνολικά ευνοϊκή προοπτική που διαγράφεται για την ελληνική οικονομία, με βάση την πορεία των μεγεθών και δεικτών που προαναφέρθηκαν, βρίσκεται βεβαίως αντιμέτωπη με αρκετές προκλήσεις και αβεβαιότητες, σε σχέση με το διεθνές περιβάλλον και τις γεωπολιτικές εξελίξεις, καθώς και αναφορικά με την πορεία του πληθωρισμού και τις σχετικές επιδράσεις στην αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, το κόστος παραγωγής και τα επιτόκια.
Από την άλλη πλευρά, προς μία περισσότερο ευνοϊκή εξέλιξη του ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας θα μπορούσαν να συμβάλουν μία περαιτέρω υποχώρηση της αβεβαιότητας και μία θετική έκβαση όσον αφορά την ανάκτηση επενδυτικής βαθμίδας για τα ελληνικά κρατικά ομόλογα, σε συνδυασμό με την εντατική υλοποίηση επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027.
