Ημέρες του… κόκκινου Οκτώβρη 2018 βιώνουν οι χρηματιστηριακές αγορές απανταχού, καθώς – όπως και τότε – η κήρυξη του οικονομικού πολέμου μέσω της επιβολής των δασμών από τον Αμερικανό πρόεδρο Τραμπ, φέρνει νευρικό κλονισμό και τεράστιο κύμα ρευστοποιήσεων σε όλες τις αγορές, με αιχμή όμως τη Wall Street, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό.
Το 2018 η αιτία της βύθισης των αγορών ήταν η επιβολή των δασμών από την πλευρά Τραμπ πρωτίστως προς το αντίπαλο οικονομικό δέος στο διεθνή στίβο, την Κίνα, ενώ τον Απρίλιο του 2025, το μέτρο της οικονομικής… φράξιας, περιλαμβάνει 180 χώρες, σε μια πρωτοφανή στα χρονικά απόφαση, που φέρνει κλυδωνισμούς σε οικονομίες, χώρες και επιχειρήσεις σε βαθμό που ουδείς μπορεί να μετρήσει αποτελεσματικά ακόμα.
Η απόφαση του Τραμπ για την επιβολή τόσο γενικευμένων και τόσο ισχυρών δασμών, στην ουσία ακυρώνει το παγκόσμιο εμπόριο όπως το ξέραμε τις τελευταίες δεκαετίες, αναγκάζοντας πλέον όλο το σύστημα σε γενικευμένη αναδίπλωση και αναζήτηση εναλλακτικών που όμως δεν υπάρχουν.
Τεράστιοι τριγμοί – Καταποντισμός στη Wall Street
Εκατομμύρια επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο έχουν «χτιστεί«» πάνω στο ελεύθερο εμπόριο μεταξύ των λαών και των χωρών, πολλές εξ αυτών δουλεύουν με συγκεκριμένες αγορές με αιχμή την Αμερική που είναι ο ισχυρότερος καταναλωτής στον κόσμο, οπότε θα αντιμετωπίσουν τεράστια προβλήματα βιωσιμότητας, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό για το ευρύτερο κοινωνικό, οικονομικό και γεωπολιτικό αποτύπωμα.
Είναι τόσο μεγάλοι οι τριγμοί και οι κλυδωνισμοί που δημιουργούνται σε γεωπολιτικό, γεωοικονομικό και κοινωνικό επίπεδο που δημιουργούνται, ώστε αναλυτές κρίνουν πως είναι σχεδόν αδύνατον να παγιωθούν αυτοί οι δασμοί, θεωρώντας κάτι παραπάνω από σίγουρο την άρση τους, και μάλιστα πολύ σύντομα. Κάτι ανάλογο βεβαίως έγινε και το 2018.
Μέσα σε αυτό το τοπίο, έχει ενδιαφέρον πως το μεγαλύτερο πλήγμα το δέχονται οι αμερικανικές μετοχές και όχι οι ευρωπαϊκές ή οι ασιατικές, μολονότι όλες οι αγορές βυθίζονται. Η αμερικανική οικονομία, η πιο φιλελεύθερη αλλά και η πιο διεθνοποιημένη οικονομία του πλανήτη, δείχνει ότι θα δεχτεί το ισχυρότερο πλήγμα από τον πόλεμο των δασμών, αν απαντήσει και ο υπόλοιπος κόσμος ανάλογα.
Ο βιομηχανικός δείκτης Dow Jones χθες έχασε 1.679 μονάδες ή ποσοστό -3,98% πέφτοντας στις 40.545,93 μονάδες, ενώ ο S&P 500, υποχώρησε κατά 4,84% στις 5.396,52 μονάδες, στη μεγαλύτερη πτώση της 5ετίας και μια από τις μεγαλύτερες στην ιστορία του. Ο τεχνολογικός Nasdaq, που φιλοξενεί ορισμένες από τις πλέον διεθνοποιημένες εταιρείες στον πλανήτη, όπως είναι οι εταιρείες τεχνολογίας, διαδικτυακών πωλήσεων και κοινωνικής δικτύωσης, κατέγραψε απώλειες 1.050,44 μονάδες ή ποσοστό 5,97% κλείνοντας στις 16.550,61 μονάδες, στη μεγαλύτερη πτώση από το Μάρτιο του 2020, όταν οι αγορές δέχτηκαν το σοκ της εμφάνισης του Covid-19. Συνάμα, ο δείκτης φόβου VIX στις ΗΠΑ εκτοξεύτηκε κατά +8,51% στις 30,02 μονάδες, σε ένα από τα μεγαλύτερα άλματα της ιστορίας του.
Πολύ μεγάλες οι απώλειες και σε επιμέρους μετοχές παγκόσμιου βεληνεκούς, μεταξύ των οποίων οι Apple (-9,1%) και Nvidia (-7,6%), καθώς όπως και χιλιάδες άλλες επιχειρήσεις, έχουν καταλυτική εξάρτηση από την Ασία και κυρίως από την Κίνα και την Ταϊβάν. Περίπου το 90% των iPhones της Apple εξακολουθεί να συναρμολογείται στην Κίνα, όπου πλέον ο συνολικός δασμός θα φτάσει στο 54%.
Ισχυρή πτώση και στην Ευρώπη
Ισχυρότατες απώλειες κατέγραψαν και οι ευρωπαϊκές αγορές, όπως και οι ασιατικές αγορές. Ο FTSE 100 στο Λονδίνο υποχώρησε κατά 1,55%, ο γερμανικός DAX είχε πτώση 3,01% χάνοντας και τις 22.000 μονάδες πέφτοντας στις 21.717,39 μονάδες, ο CAC 40 στο Παρίσι είχε πτώση 3,31%, ο ιταλικός FTSE MIB έχασε 3,60%, ο ισπανικός IBEX 35 είχε τις μικρότερες απώλειες -1,19%, ενώ ο πανευρωπαϊκός Stoxx 600 έχασε 2,57% με κλείσιμο στις 523,12 μονάδες.
Ψύχραιμη πτώση στο Χ.Α., μικρή η (αμερικανική) έκθεση της Ελλάδας
Μέσα στο περιβάλλον, το ελληνικό χρηματιστήριο, τηρουμένων των αναλογιών, έδειξε αρκετά ψύχραιμη και ανθεκτική εικόνα, δεδομένου και του ράλι που είχε προηγηθεί, τόσο το Μάρτιο όσο και συνολικά το πρώτο τρίμηνο.
Η Ελλάδα έχει πολύ μικρή βιομηχανική παραγωγή, πάντα συγκρινόμενη με τα διεθνή μεγέθη, δεν έχει αυτοκινητοβιομηχανία ώστε να κάνει εξαγωγές που «χτυπούν» στους δασμούς και δεν εξάγει ισχυρή τεχνολογία στις ΗΠΑ και γενι
Όπως λένε οι αναλυτές, οι περιορισμένες εξαγωγές της Ελλάδας στις ΗΠΑ και οι ταξιδιωτικές εισπράξεις από τη χώρα μειώνουν τον άμεσο αντίκτυπο των νέων δασμών. Σύμφωνα με την Optima Bank, οι εξαγωγές της Ελλάδας προς τις ΗΠΑ ανήλθαν σε 2,4 δισ. ευρώ το 2024, ενώ οι ταξιδιωτικές εισπράξεις έφτασαν το 1,58 δισ. ευρώ, αποτελώντας το 7,3% του συνόλου. Βεβαίως, παρ’ όλο που η χώρα δεν αναμένεται να υποστεί άμεσα πλήγματα, ο κίνδυνος για παράπλευρες απώλειες λόγω της επιβράδυνσης της ΕΕ παραμένει υψηλός.
Χθες ο Γ.Δ. του Χ.Α.έχασε το όριο των 1.700 μονάδων, κλείνοντας στις 1.678,70 μονάδες με πτώση 1,77%, ο FTSE 25 έκλεισε στις 4.136,84 μονάδες με απώλειες 1,93%, ενώ ο Mid Cap υποχώρησε κατά 1,85% στις 2.634,66 μονάδες. Τέλος, ο τραπεζικός δείκτης καταποντίστηκε κατά 3,70% στις 1.572,39 μονάδες, που ήταν και το χαμηλό ημέρας. Η αξία συναλλαγών διαμορφώθηκε στα 221,24 εκατ. ευρώ.
Βεβαίως, θα ήταν αρκετά μεγαλύτερη η πτώση της αγοράς, αν δεν επιστρατεύονταν – όπως συχνά γίνεται – η leader Coca Cola HBC η οποία σε τέτοια συνεδρίαση ενισχύθηκε κατά 2,67% κλείνοντας στα 43,14 ευρώ που είναι νέα ιστορικά υψηλά.
