Μήνυμα για τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της Ελληνικής ναυτιλίας, που αποτελεί άλλωστε και το 60% της Ευρωπαϊκής στο φόντο της διαδικασίας απανθρακοποίησης της οικονομίας και των νέων αυστηρών κανονισμών που έχει θεσπίσει η ΕΕ σε σχέση με τη χρήση ορυκτών καυσίμων, απέστειλε ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Χρήστος Στυλιανίδης, κατά τη διάρκεια συζήτησης που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 6 Ιουνίου στο αίθριο του Υπουργείου στο πλαίσιο των Ποσειδωνίων και συντόνισε ο δημοσιογράφος Αντώνης Αλαφογιώργος.
“Είμαστε η ευρωπαϊκή ναυαρχίδα της ανθρακοποίησης αλλά να μην γίνουμε οι ουραγοί της αφέλειας” τόνισε με νόημα ο κ. Στυλιανίδης που σημείωσε ότι η Ελλάδα έχει στηρίξει τις αποφάσεις για απανθρακοποιηση με τους καθορισμένους στόχους που έχουν τεθεί για τις εκπομπές ρύπων για το 2030 και το 2050. Ωστόσο σημείωσε ότι η όλη “πράσινη μετάβαση πρέπει να γίνει σε ρεαλιστική βάση”.
Παράλληλα, αφού σημείωσε ότι η ναυτιλία για τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, ήταν στο περιθώριο, με αλλαγή “ρότας” τα τελευταία χρόνια, χάριν, άλλωστε, και των προσπαθειών της Ελλάδας, της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών, ανέδειξε την ανάγκη για την Γαλάζια Οικονομία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. “Όλη την προηγούμενη δεκαετία η ναυτιλία βρισκόταν στο περιθώριο. Ακόμη, ο τομέας της ναυτιλίας παραμένει στην γενική διεύθυνση μεταφορών της ΕΕ. Πρέπει η Ελλάδα ως η μεγάλη ναυτιλιακή δύναμη της Ευρώπης να συμπεριλάβει όλες τις άλλες ναυτικές δυνάμεις Βορρά και Νότου και να πείσουμε και όσους δεν ξέρουν τι σημαίνει Θάλασσα ότι η ναυτιλία είναι σημαντική για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης”, τόνισε ο κ. Στυλιανίδης.
“Ξεκινήσαμε την απανθρακοποίηση, ήδη η ποντοπόρος έχει ξεκινήσει, Χτίζονται πέραν των 200 πλοιων σε κυκλοφορία και άλλα πράσινα πλοία. Δείχνει ότι η ποντοπόρος αυτό που είναι στο DNA του εφοπλιστή. Δηλαδή, ότι προσαρμόζεται και καινοτομία και πρωτοπόρος”, υπογράμμισε.
Η Κύπρος
Από την πλευρά της η Μαρίνα Χατζημανώλη, Υφυπουργός Ναυτιλίας της Κυπριακής Δημοκρατίας τάχθηκε υπέρ της συνεργασίας όλων των εμπλεκομένων και των κρατών μελών. “Δεν υπάρχει ανταγωνισμός, και είναι άκρως θετικό που υπάρχει συνεννόηση τόνισε”. Πάμε σε σταδιακά βήματα.
Μιλώντας στην ίδια εκδήλωση ο Λεωνίδας Δημητριάδης – Ευγενίδης, ναυτιλιακός πρεσβευτής καλής θέλησης, του Διεθνή Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ, International Maritime Organization), που είναι εξειδικευμένος οργανισμός του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών που επιβλέπει τη ναυτιλία, σημείωσε πως στην Ευρωπαϊκή Ένωση λαμβάνονται σωστά μέτρα, τα οποία όμως μπορεί να λειτουργήσουν στρεβλά εφόσον δεν υπάρχει καθολική εφαρμογή. Κάτι δύσκολο βέβαια όταν μεγάλες ναυτιλιακές δυνάμεις, όπως η Κίνα κινούνται σε άλλο “μήκος κύματος” σε σχέση με θέματα πράσινης μετάβασης και ρυθμίσεων για τα νέα καύσιμα και πλοία. “Πρέπει να γίνει σε ρεαλιστική προσέγγιση, να υπάρξουν τεχνολογίες. Και βέβαια όλα να γίνουν με ισορροπία και οικονομική βιωσιμότητα” τόνισε σημειώνοντας ότι η Ελλάδα και βέβαια η ΕΕ προσυπογράφει τις αποφάσεις του ΙΜΟ”
“Χρειάζεται ολιστική προσέγγιση. Κρίσιμο είναι το θέμα της διαθεσιμότητας καυσίμων” τόνισε και συμπλήρωσε ότι μόλις “το 7% του παγκόσμιου στόλου έχει εναλλακτικά καύσιμα” και άρα ακόμη κι αν εκτοξευόταν ο ρυθμός παραγγελιών και κατασκευών, δε θα υπάρξει αρκετός χρόνος για το “πρασίνισμα’ των 100.000 πλοίων που στηρίζουν το διεθνές εμπόριο.
Παράλληλα σημείωσε ότι κάθε κλάδος της ναυτιλίας έχει άλλες απαιτήσεις σε σχέση με νέα καύσιμα, πχ η ακτοπλοΐα ενδεχομένως να λειτουργήσει με το Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο, σε αντίθεση με την ποντοπόρο που είναι η καρδιά της ναυτιλίας.
Ο ίδιος αναφέρθηκε στα δικαιώματα εκπομπής ρύπων (ETS) που αυξάνουν τα κόστη για τους μεταφορείς με αποτέλεσμα τα πλοία να πηγαίνουν σε γειτονικά λιμάνια της Τουρκίας αντί να πηγαίνουν για παράδειγμα στον Πειραιά. “Τι να το κάνεις εάν το εφαρμόζεις εδώ κι άλλα να ισχύουν αλλού” σημείωσε με νόημα. Ωστόσο ανέφερε ότι κι εδώ στην Ελλάδα, με διάφορα ‘τεχνάσματα” παρακάμπτεται ο σχετικός κανονισμός, όπως π.χ. με προσεγγίσεις στη Μήλο πλοίων της ακτοπλοΐας, που συνδέουν την Κρήτη με τον Πειραιά και που κανονικά θα έπρεπε να καταβάλουν το σχετικό πράσινο τέλος, αλλά λόγω του ενδιάμεσου σταθμού το αποφεύγουν.
Το Μέγαρο Μαξίμου
Την ίδια ώρα ο σύμβουλος του Πρωθυπουργού για θέματα ενέργειας Νίκος Τσάφος απέναντι στις “αγωνίες” του ναυτιλιακού κόσμου για ενδεχόμενη υπονόμευση της ανταγωνιστικότητας ενός κλάδου, που αποτελεί “κεφάλαιο – asset” για την Ελλάδα και βέβαια την Ευρώπη διασφαλίζοντας απρόσκοπτες ροές εφοδιασμού αλλά και έχοντας ρόλο στα παγκόσμια τεκταινόμενα σε μια περίοδος γεωπολιτικών ανακατατάξεων, τόνισε ότι η “πράσινη ρότα” για την οικονομία και βέβαια τις μεταφορές είναι αδιαπραγμάτευτη, “Έχουμε πάρει απόφαση για να πάμε σε άνεμο και ήλιο στην ενέργεια”, είπε με νόημα σημειώνοντας ότι “για μας η προτεραιότητα είναι να μη χάσουμε την πράσινη μετάβαση”. Ωστόσο σημείωσε ότι πάντα πρέπει “να είμαστε προσεκτικοί στο πού ξοδεύουμε λεφτά”.
Σε σχέση, δε, με τις κρίσιμες δράσεις που αφορούν το “πρασίνισμα” της ναυτιλίας, όπως οι διαδικασίες cold ironing, δηλαδή της δημιουργίας υποδομών στα λιμάνια για ηλεκτροδότηση από τη στεριά των πλοίων χωρίς τη χρήση των ντιζελομηχανών που έχουν όταν ελλιμενίζονται, ο κ. Τσάφος έθεσε το θέμα των δικτύων. “Χάσαμε 10 χρόνια σε σχέση με τις υποδομές δικτύων. Από τα 300 εκατ. πήγαμε φέτος μόνο στα 1,2 δισεκ. Στα θέματα των λιμανιών έχουμε πάρει αποφάσεις, ωστόσο έχουμε δρόμο ακόμη.”
Η ακτοπλοΐα
Ειδική αναφορά έγινε κατά τη συζήτηση για την ακτοπλοΐα με αιχμή την προσπάθεια για πρασίνισμα του στόλου, που όπως τόνισε ο κ. Στυλιανίδης θα πρέπει να γίνει με τη βοήθεια και της ΕΕ. “Συνεχείς είναι οι διαπραγματεύσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την ενίσχυση της ποντοπόρου ναυτιλίας και της ακτοπλοΐας, στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης αλλά και της ενίσχυσης της ασφάλειας των μεταφορών” χαρακτηριστικά σημείωσε ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Χρήστος Στυλιανίδης. “Η Ευρώπη χρειάζεται συνεχώς διεκδίκηση”, τόνισε ο υπουργός υπογραμμίζοντας πως ήδη έχουν διασφαλιστεί 80 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ για τη χρηματοδότηση των άγονων γραμμών μέσω ΣΔΙΤ με στόχο το ποσό αυτό να αυξηθεί στα 450 εκατ. ευρώ για το “πρασίνισμα” των πλοίων της ακτοπλοΐας. Ακόμη θα διατεθούν περισσότερα από 600 εκατ. ευρώ ευρωπαϊκών κονδυλίων για την ενίσχυση των λιμενικών υποδομών, καθώς όπως σημείωσε ο κ. Στυλιανίδης “δεν μπορείς να έχεις πράσινα πλοία και να μην έχεις τις απαραίτητες εγκαταστάσεις”.
Ακόμη, ο κ. Στυλιανίδης υπογράμμισε πως έχουν “κλειδώσει” επιπλέον κονδύλια από το πρόγραμμα “Ανταγωνιστικότητα” του ΕΣΠΑ για την ενίσχυση των εταιρειών του ευρύτερου ναυτιλιακού και παραναυτιλιακού τομέα (maritime cluster), αλλά και η πρόσβαση των ναυτιλιακών στα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης.
“Η ακτοπλοΐα δεν μπορεί από μόνη της να πάει στην πράσινη εποχή. Το είδαμε και είπαμε να πάμε σε ευρωπαϊκά λεφτά. Πείσαμε την ΕΕ με δύσκολες διαπραγματεύσεις και φαίνεται να αλλάζει το κλίμα και να δεχτεί η Κομισιόν να παίρνει από το Ταμείο Ανάκαμψης κεφάλαια και η ναυτιλία. Αυτό δίνει πρόσβαση σε ποιοτικά δάνεια. Αλλά επαναλαμβάνω μιας και ξυπνάω και κοιμάμαι με την ασφάλεια ως έννοια, πρέπει να διασυνδεθεί η ασφάλεια λιμανιών με τα πράσινα πλοία. Τότε αυτό το τρίγωνο θα πάει μαζί το τελικό αποτέλεσμα και θα είναι ανατρεπτικό για την Ελλάδα, που λόγω κρίσης είναι σε υστέρηση” τόνισε ο κ. Στυλιανίδης και συμπλήρωσε με αναφορά στις δυσκολίες της θαλάσσιας περιοχής της χώρας. “Το Αιγαίο είναι δύσκολη θάλασσα. Ένας Φινλανδός μου έλεγε ότι δε θα έφερνα πλοίο εδώ. Μπράβο στους ναυτικούς. Ως κράτος μέσα από χρηματοδότηση ΕΕ θα βελτιώσουμε την κατάσταση. Χρειάζονται δισεκατομμύρια για τα λιμάνια. Δε θα πάμε άμεσα. Θα πάμε βήμα βήμα κάθε μέρα θα βάλουμε ένα λιθαράκι”.
Από την πλευρά του ο κ. Ευγενίδης σημείωσε πως τα ΣΔΙΤ για τις άγονες γραμμές βρίσκονται στη σωστή κατεύθυνση. “Είναι ιδιαίτερα σημαντικό που η σημερινή ηγεσία του υπουργείου Ναυτιλίας προσπαθεί να βάλει τα πράγματα σε μια σειρά, γιατί μέχρι πριν από ένα χρόνο τα πράγματα ήταν αποτρόπαια. Ήμασταν έτοιμοι να πάμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση για το ζήτημα αυτό”, ανέφερε ο κ. Ευγενίδης και πρόσθεσε πως θα πρέπει να δοθούν λύσεις για την ακτοπλοϊκή σύνδεση των νησιών χωρίς όμως να διαταραχθούν οι συνθήκες ανταγωνισμού. “Δεν είναι καλό η ακτοπλοΐα να καταλήγει στα χέρια ενός ή δύο παικτών”, είπε χαρακτηριστικά.
Η γεωπολιτική
Παράλληλα οι ομιλητές στάθηκαν στο πώς οι αποφάσεις της Δύσης έχουν θωρακίσει τη ναυτιλία και την οικονομία, εν γένει, απέναντι στους γεωπολιτικούς κινδύνους στη Μέση Ανατολή.
Είμαστε στην αρχή ενός νέου κόσμου και όποιος δεν κάνει καλό positioning θα τα βρει σκούρα” τόνισε ο κ. Στυλιανίδης και συμπλήρωσε: “Σωστά ο Πρωθυπουργός, η χώρα αποφάσισε την επιχείρηση “ασπίδες” στην κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα. Η Δύση με αποφασιστικότητα απέτρεψε προβλήματα με εκτίναξη πληθωρισμού κτλ. Φανταστείτε τι θα γινόταν αλλιώς. Έχουμε βαρύνοντα ρόλο να παίξουμε, είμαστε πρωταγωνιστές. Χτίζουμε αξιοπιστία με στόχο τη γνωστή η Βενιζελική λύση, όταν θα “βγει ο ταμίας να μην είσαι απών”. Είναι κρίσιμες ιστορικές αποφάσεις αλλά έχουν αποδειχθεί σωστές. Πρέπει να οικοδομούμε μια σωστή κουλτούρα στον κόσμο” τόνισε.
Η κα Χατζημανώλη σημείωσε παράλληλα ότι “η Κύπρος είναι στο κέντρο αλλά δείξαμε ότι είμαστε ένας σημαντικός σύμμαχος παρά το μικρό μέγεθος αλλά καταφέραμε να δείξουμε πόσο σημαντικοί είμαστε”.
Ο κ. Ευγενίδης τόνισε ότι “αυτό που μας στεναχωρεί στη ναυτιλία είναι ότι αυτά που δεν μπορούν να λυθούν στη στεριά τα μεταφέρουν στη θάλασσα. Σε λίγο πχ με την Πειρατεία θα πάμε σε εποχές Νέλσωνα και Τραφάλγκαρ. Είναι θέμα παγκόσμιας ηγεσίας. Χαίρομαι που η Ελλάδα και Κύπρος είναι στην πρωτοπορία.” Τέλος ο κ. Τσάφος ήταν καθησυχαστικός. “Όταν μιλάμε για κρίση έχω στο νου το τι έγινε με την ενέργεια το 2022. Το 2022 πληρώσαμε 7,4 δισεκ για φυσικό αέριο από 1 δισεκ. Θεωρώ ότι τώρα είναι ήρεμα, είναι μια πολύ πιο σταθεροποιημένη κατάσταση. Τι μάθαμε όμως; Ότι υπάρχει η Ευρωπαϊκή φωνή. Μόνη η Ελλάδα λίγα μπορεί να κάνει αλλά με τη φωνή της μέσα στην ΕΕ δημιουργείται πολλαπλασιαστής.”
Ναυτική εκπαίδευση
Σε σχέση με την ναυτική εκπαίδευση ο υπουργός τόνισε ότι “υπάρχει μεγάλη δυσκολία να προσελκύσουμε νέους και να προσαρμόσουμε τις δεξιότητες στις ανάγκες. “Το 2024 και 2025 είναι έτη ναυτικής εκπαίδευσης. Δεν είναι τυχαίο ότι οι σημερινοί ναυτικοί προέρχονται από Πτολεμαΐδα, Δράμα κτλ και όχι από Κάλυμνο. Δείχνει από πού προέρχονται οι νέοι ναυτικοί.”
