Σε φάση ενδοσκόπησης, ανησυχίας, ανασφάλειας και εσωστρέφειας έχει επιστρέψει το ελληνικό χρηματιστήριο, όπως πιστοποίησαν και οι δύο (πτωτικές) τελευταίες συνεδριάσεις, όπου η αγορά «έκαψε» εντελώς την εξαιρετικά κομβική είδηση της αναβάθμισης και της απόκτησης επενδυτικής βαθμίδας από τη χώρα μας, ύστερα από 13 χρόνια παραμονής στην κατηγορία junk.
Δεν είναι τυχαίο ότι η χθεσινή ήταν η όγδοη πτωτική συνεδρίαση στις δέκα τελευταίες, με το Γ.Δ. να υποχωρεί αυτό το διάστημα σε ποσοστό 5,42%, ο FTSE 25 είναι στο -5,72%, o Mid Cap χάνει 6,59%, ενώ ο τραπεζικός δείκτης έχει πτώση 9,60%.
Η πρώτη ανάγνωση που έκαναν αναλυτές και παράγοντες της αγοράς για τη συμπεριφορά του Χ.Α. αυτό το διήμερο είναι ότι η αναβάθμιση από τον καναδικό οίκο DBRS Morningstar, είχε προεξοφληθεί. Θυμίζουμε πως το Χ.Α. έφτασε φέτος να κερδίζει έως και +44,72% (υπολογίζοντας έως τα υψηλά στα τέλη Ιουλίου) σε επίπεδο Γενικού Δείκτη, ενώ ο τραπεζικός δείκτης έφτασε έως το +73%. Αποδόσεις που καμιά άλλη αγορά στον κόσμο δεν έδωσε.
Η αγορά έδειξε ότι αφενός είχε προεξοφλήσει την αναβάθμιση από τον καναδικό οίκο DBRS, που ναι μεν είναι αναγνωρισμένος από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), όμως δεν έχει το κύρος και το ειδικό βάρος των Standard and Poor’s, Moody’s και Fitch.
Από εκεί και πέρα, το Χ.Α. φαίνεται πως έχει περάσει σε μια φάση πολύ έντονης εσωστρέφειας, κάτι που γίνεται για πρώτη φορά από το καλοκαίρι του 2022, όταν τότε τα σενάρια των πρόωρων εκλογών, είχαν βυθίσει το Γενικό Δείκτη κάτω από τις 800 μονάδες. Τώρα δεν υπάρχουν σενάρια πρόωρων εκλογών, αλλά το ευρύτερο πολιτικό – κυβερνητικό ρίσκο έχει προκύψει υπό άλλες παραμέτρους, που εμφορούνται από το κάκιστο ξεκίνημα των πρώτων 70 ημερών της κυβέρνησης.
Το μέγεθος των φυσικών καταστροφών είναι πρωτοφανές και νομοτελειακά βγάζει στην επιφάνεια την ανεπάρκεια του κράτους ως οντότητα και ως φορέας υπεράσπισης και προστασίας των πολιτών, των ζωών, των περιουσιών και του φυσικού πλούτου.
Δεν έχει ξαναγίνει κατά τη διάρκεια των δεκαετιών της μεταπολίτευσης, νεοεκλεγείσα κυβέρνηση και μάλιστα καθολικής αποδοχής να παρουσιάζει τέτοιου μεγέθους αποδρομή και αμφισβήτηση, χωρίς μάλιστα πολιτικό αντίπαλο. Ήδη δύο κορυφαίοι υπουργοί έχουν αποχωρήσει, ενώ φαίνεται πως η ενδοκυβερνητική κρίση μαίνεται και σύμφωνα με πληροφορίες, επίκεινται και άλλες, σημαντικές αλλαγές.
Απότομη προσγείωση στη δυσμενή πραγματικότητα
Η δυσμενής πραγματικότητα και οι φυσικές καταστροφές του τελευταίου διμήνου ήρθαν να προσγειώσουν απότομα όλο το πολιτικό σύστημα, αλλάζοντας την ψυχολογία όλης της κοινωνίας, που πλέον είναι στα «κάγκελα», εξοργισμένη και απογοητευμένη. Συνάμα, οι καταστροφές έβγαλαν στην επιφάνεια την ανεπάρκεια του κρατικού μηχανισμού σε όλη τη διάρθρωσή του, κάτι που ξεφεύγει από κόμματα, κυβερνήσεις και ιδεολογίες, αλλά είναι παγιωμένο και εδραιωμένο στο DNA όλων των κρατικών δομών της χώρας, για δεκαετίες.
Η κυβέρνηση κατά κοινή ομολογία διαχειρίστηκε καλά τα τεράστια προβλήματα την προηγούμενη τετραετία, με αιχμή τον Covid-19, τα ελληνοτουρικά ζητήματα, το προσφυγικό και την ενεργειακή κρίση. Από εκεί και πέρα, το τωρινό χτύπημα ήταν εντελώς εκτός… προγράμματος και φαίνεται να αιφνιδίασε ακόμη και τον ίδιο τον πρωθυπουργό και όλο το επιτελείο, που μετά τις δύο θριαμβευτικές νίκες του καλοκαιριού, είχε επαναπαυτεί στις δάφνες τους.
Μολονότι ακόμη δεν μπορεί να μετρηθεί το μέγεθος της ζημιάς με ακριβείς οικονομικούς όρους, η αλήθεια είναι ότι η καταστροφή είναι τεράστια, χιλιάδες συμπολίτες μας έχουν μείνει άστεγοι, ενώ οι ζημιές και οι πληγές θα απαιτήσουν χρόνια και μακρά διαδικασία επούλωσης.
Πλέον, έχει αλλάξει ολοσχερώς η οικονομική αλλά και η πολιτική ατζέντα, ενώ μοιραία έχει περάσει και σε δεύτερη ή τρίτη μοίρα η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Εντός αυτών των συνθηκών, το Χ.Α. δεν κάνει τίποτα άλλο από το να αποτυπώνει το ευρύτερο μούδιασμα των επενδυτών και της κοινωνίας στις εξελίξεις.
