Γράφει η Σοφία Τσιπτσέ
Δικηγόρος, Διαπ. Διαμεσολαβήτρια ΥΔΔΑΔ
Υπεύθυνη Προστασίας Δεδομένων / DPO exec.
Η λέξη οικονομική κρίση δεν είναι πρωτόγνωρη στην ελληνική κοινωνία. Τη γνωρίζουμε αρκετά χρόνια τώρα και την αντιμετωπίζουμε ως κοινωνία λαβωμένοι από αυτή. Τα επανωτά μνημόνια, μας άφησαν μνήμες από υπερδεκαετή οικονομική κρίση.
Το τελευταίο όμως διάστημα αντιμετωπίζουμε μία νέα μετάλλαξη του ιού της κρίσης: την πανδημική κρίση που κατέλυσε μέσα σε ένα χρόνο όλα τα επίπεδα και όλους τους βασικούς πυλώνες μιας υγειούς κοινωνίας: δημόσια υγεία, δημοκρατία (με την έννοια του περιορισμού των ανθρωπίνων ελευθεριών μας), δοκίμασε και δοκιμάζει τη ψυχολογία και τις αντοχές των ατόμων και του κοινωνικού συνόλου, δοκίμασε και δοκιμάζει την οικονομία, την μεταλλαγμένη οικονομία της νέας εποχής.
Αν μπορούσε να ζωγραφίσει κανείς ή να περιγράψει μία γλαφυρή εικόνα, ένα σκιτσογράφημα, για να απεικονίσει την έννοια της «μεταλλαγμένης οικονομίας της νέας εποχής», θα ήταν η εξής: ένα τεράστιο ψαλίδι, που ανοίγει στις δύο εκ διαμέτρου αντίθετες κατευθύνσεις: στη μία κατεύθυνση είναι οι «χαμένοι», όσοι θα πτωχοποιηθούν και θα γίνουν ακόμα πτωχότεροι. Στην άλλη κατεύθυνση, είναι οι «κερδισμένοι», γιατί μη ξεχνάμε πως σε μία κρίση πάντα υπάρχουν και οι νικητές. Λίγοι μεν, αλλά υπάρχουν. Σε κάθε κρίση κάποιοι γίνονται «κροίσοι». Στο ενδιάμεσο κενό, που δημιουργείται από το άνοιγμα του ψαλιδιού, πέφτουν μέσα όλοι οι βιοπαλεστές της μεσαίας τάξης. Στη διαδρομή του κενού υπάρχουν απομακρυσμένα, κάποια τοιχώματα που ξεπηδάνε από το πουθενά, κάποια ξύλινα κλωνάρια. Αυτά είναι τα επιδόματα του Κράτους, ή αλλιώς η λεγόμενη «κρατική ενίσχυση για την ανάκαμψη της οικονομίας».
Είναι άραγε ικανά τα απομακρυσμένα ξύλινα κλωνάρια να σώσουν από τη βαθιά πτώση στο κενό τους βιοπαλεστές; Η λογική και φυσική εξήγηση λέει όχι. Οι αρμόδιοι λένε «ως αισιόδοξοι εκ της θέσεως τους» ναι. Αναμένουμε λοιπόν τις εξελίξεις για να μας πει η πραγματικότητα τι στα αλήθεια θα συμβεί. Ίσως βέβαια τότε να είναι αργά και η οικονομία να προχωρήσει σε νέα μετάλλαξη του ιού της κρίσης, σε ακόμα πιο βαθιά ύφεση, για την οποία η νέα κυβέρνηση, θα δηλώνει πως θα φταίει η προηγούμενη, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο επικοινωνιακών εντυπώσεων, δυστυχισμένων και απεγνωσμένων πολιτών μιας πολιτείας που είναι απούσα.
Η οικονομία της Χώρας είναι ένα “click away” μακριά από την κατάρρευση. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που διενεργήθηκε από το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών σε συνεργασία με την Opinion Poll, μία στις τέσσερις επιχειρήσεις αναμένεται να «βάλει» λουκέτο κατά τη διάρκεια της νέας χρονιάς.
Η εστίαση, το εμπόριο, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ο τουρισμός, οι ελεύθεροι επαγγελματίες- επιστήμονες είναι οι κλάδοι που δέχτηκαν γερό χτύπημα από τον ιό της κρίσης. Οι αποζημιώσεις που δέχτηκαν οι πληττόμενοι ήσαν πενιχρές και ανάξιες να γεφυρώσουν το κενό που δημιουργήθηκε. Πίσω από τα λουκέτα των επιχειρήσεων, κρύβονται εκατοντάδες εργαζόμενοι, μέλλοντες άνεργοι οικογενειάρχες. Πίσω από την πτώση της οικονομίας κρύβονται νέες γενιές κόκκινων δανείων, οι οποίες θα συναντηθούν με τα βαλτωμένα αρρύθμιστα κόκκινα δάνεια της γενιάς των μνημονίων και θα εκτινάξουν τα ιδιωτικό χρέος στα ύψη.
Ο πτωχευτικός νόμος πήρε αναβολή λόγω των συνθηκών και θα ξεκινήσει την εφαρμογή του αρχές Μαΐου (σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα ανακοινώσεις). Η αναβολή αυτή, μεταθέτει το πρόβλημα για λίγους μήνες μετά, όμως το ζήτημα δεν λύνεται με αναβολές, λύνεται με ουσιαστικά μέτρα. Η λύση της οριζόντιας πτώχευσης φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων, ίσως να μην αποδειχτεί σε βάθος χρόνου η πιο προσήκουσα κοινωνικά και οικονομικά. Το να οδηγείς σε πτώχευση πολίτες και επιχειρήσεις σε περίοδο πανδημίας, ίσως να δημιουργήσει στο μέλλον μεγαλύτερες οικονομικές πληγές και κοινωνικά αδιέξοδα. Βέβαια ο νέος πτωχευτικός ονομάστηκε ως δεύτερη ευκαιρία! Και τίθεται εδώ το ερώτημα: αφού είναι δεύτερη ευκαιρία, γιατί αναβάλλουν την έναρξη εφαρμογής του;
Η πλειοψηφία των ελεύθερων επαγγελματιών έλαβαν μία φορά κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας αποζημίωση και έκτοτε άνευ βοήθειας καλούνται ως ανεπίσημοι άνεργοι, να ανταπεξέλθουν στα τρέχοντα έξοδα τους (που ουδόλως μειώθηκαν) και στις βιοτικές τους ανάγκες.
Η κοινωνία μας χρειάζεται εμβόλιο! Εμβόλιο όχι μόνο για την υγεία, αλλά και για την οικονομία. Στήριξη των επιχειρήσεων και των φυσικών προσώπων σε δύο επίπεδα ταυτοχρόνως: Αποζημίωση για την μη δυνατότητα τους να εργαστούν (και δεν είναι τυχαίος ο όρος αποζημίωση και όχι ο όρος επίδομα), ενίσχυση των επιχειρήσεων μέσω αυτής της αποζημίωσης για να μην μπει λουκέτο, να μπορούν να κρατήσουν το εργατικό προσωπικό τους, ταυτόχρονα δε νομικά εργαλεία ρύθμισης απαιτήσεων με ad hoc μέτρα σύμφωνα με την ιδιαιτερότητα του είδους των δανείων και ρεαλιστικές ρυθμίσεις για να αποφευχθεί η είσοδος στη νέα γενιά κόκκινων δανείων.
Το εμβόλιο αυτό πρέπει να είναι υποχρεωτικό και πρέπει να γίνει σε όλους! Ειδεμή το σκιαγράφημα του ψαλιδιού, θα παύσει να είναι μονάχα μία εικόνα και θα μετατραπεί στη ζοφερή πραγματικότητας μιας μεταλλαγμένης οικονομικής κρίσης, που θα πλήξει την ήδη πληττόμενη μεταλλαγμένη κοινωνία. Αλλά ναι δεν είναι όλα μαύρα, υπάρχουν και τα θετικά στην ιστορία: εκσυγχρονιστήκαμε στα ηλεκτρονικά μέσα!
