Το σημερινό διάγγελμα του Βλαντίμιρ Πούτιν, όπου ο Ρώσος πρόεδρος κήρυξε μερική επιστράτευση στη Ρωσία, επικαλούμενος απειλές εκ μέρους του ΝΑΤΟ, σχολίασε στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, Πέτρος Λιάκουρας.
«Η κίνηση του Πούτιν θα κλιμακώσει βεβαιότατα τις σχέσεις Ρωσίας-Δύσης. Η Δύση πολλά μπορεί να δεχθεί, αλλαγή συνόρων δεν θα δεχθεί ποτέ, ειδικά τα σύνορα τα οποία δημιουργήθηκαν μετά και την τελευταία πράξη αναδιαμόρφωσή τους που έγιναν μετά την κατάρρευση του υπαρκτού κομμουνισμού, το 1991», ανέφερε.
Στο ερώτημα εάν υπάρχουν θεσμικά εργαλεία που να επιβάλλουν τη διεθνή έννομη τάξη, ο κ. Λιάκουρας δήλωσε ότι η Ρωσία ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας θα απέκλειε την όποια πιθανότητα να καταδικαστεί με μία απόφαση ακύρωσης της απόσχισης και ούτε να της επιβληθούν άλλες κυρώσεις λόγω της εισβολής.
«Ξέρει πολύ καλά ότι δεν θα περάσει δια της χρήσης βίας, θα περάσει μέσα από ένα άλλο εργαλείο, το οποίο λέγεται απόσχιση και το οποίο έχει ξανακάνει με χλιαρή αντίδραση απέναντι στην Ρωσία το 2014. Μια τέτοια πράξη απόσχισης, σημαίνει πλήρης κατακερματισμός ενός κράτους, το οποίο διαμορφώθηκε μετά την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης που σημαίνει ότι τα σύνορα που υπήρχαν την στιγμή της διάλυσης παραμένουν αμετάβλητα δια βίου» ανέφερε ακόμα.
Σύμφωνα με όσα ανέφερε ο κ. Λιάκουρας, το δημοψήφισμα είναι η τελική πράξη της Ρωσικής προσπάθειας απόσχισης, που προσπαθούσε με κάθε τρόπο να καταφέρει, να προσαρτήσει δηλαδή όλες τις περιοχές που είναι τμήμα της Μαύρης Θάλασσας.
«Το δίλημμα της Ρωσίας ήταν εάν έπρεπε να κάνει εισβολή σε αυτές τις περιοχές ή να επιλέξει την προσάρτηση. Επέλεξε το δεύτερο γιατί δι’ αυτού του τρόπου υπήρχε περίπτωση να νομιμοποιήσει το αποτέλεσμα. Και αυτό θα μπορούσε να συμβεί μόνον στην περίπτωση που οι Ουκρανοί είχαν καταπιέσει μέχρι εξόντωσης τους ρωσόφωνους πληθυσμούς σε τέτοια έκταση που δεν θα είχαν άλλη επιλογή αντίδρασης παρά μόνο τη λύση της διακοπής εξουσίας και της απόσχισης, εξήγησε ο κ. Λιάκουρας.
Το επόμενο βήμα, συμπλήρωσε, είναι η απόσχιση που γίνεται με ένοπλη βία. «Ακόμα και όταν έχουμε απόσχιση, γιατί αποσχίζεται η περιοχή και όχι ο λαός, υπάρχει και το ενδεχόμενο να ζητείται το δημοψήφισμα. Όμως εν προκειμένω, επειδή δεν προβλέπεται δημοψήφισμα, όπως συμβαίνει σε ομόσπονδες Πολιτείες ή αυτόνομες περιοχές, η απόσχιση είναι παράνομη γιατί δεν αποκαθιστά κάποιο δικαίωμα που θίγεται με βία. Το τρίτο στάδιο είναι αυτό της προσάρτησης, αλλά ας το κρίνει ο πληθυσμός της κάθε περιοχής που αποσχίζεται εάν επιθυμεί την προσάρτηση για τον λόγο ότι επιδιώκει η Ρωσία μέσω αυτού να πετύχει νομιμοποίηση, που όμως δεν γίνεται με αυτόν τον τροπο αποδεκτή. Τα δημοψηφίσματα σκοπίμως εξυπηρετούν μία παράνομη προσάρτηση με έναν μανδύα δήθεν νομιμοποίησης. Η Ρωσία κατέχει και τις τέσσερις περιοχές που θα διεξαχθούν τα δημοψηφίσματα, οι οποίες κλείνουν την δυνατότητα της Ουκρανίας να έχει πρόσβαση στη Μαύρη Θάλασσα. Κατά συνέπεια η Ρωσία επιτυγχάνει τον στόχο που από την αρχή είχε» είπε ο κ. Λιάκουρας.
Τέλος, εκτίμησε ότι αν δεν εμποδιστούν τέτοιες αποσχιστικές προσπάθειες, τότε θα περιέλθουν σε δύσκολη θέση εκείνα τα κράτη τα οποία επηρεάζονται και αποκρούουν παρόμοιες απαιτήσεις πληθυσμών που αντιστρατεύονται άρδην την αρχή της εδαφικής ακεραιότητας. «Η τυχόν αδράνεια, δηλαδή η έλλειψη αντίδρασης θα επιτρέψει αλυσιδωτές απαιτήσεις με επίπτωση στη διεθνή σταθερότητα. Μια τέτοια πράξη η οποία θα μπορούσε να γίνει δεκτή δια των δημοψηφισμάτων, στην Αφρική θα σήμαινε την πλήρη διάλυσή και τον κατακερματισμό της και εκεί που σήμερα έχουμε 50-60 κράτη, αν συμβεί κάτι τέτοιο θα έχουμε 2000-3000 σε μια ήπειρο» ανέφερε χαρακτηριστικά.
