Τον κίνδυνο να ατονήσει το πρόγραμμα της δωρεάν παροχής νομικών υπηρεσιών στις γυναίκες – θύματα βίας, που καταφεύγουν στα Συμβουλευτικά Κέντρα, εάν δεν τροποποιηθεί η διαδικασία συμμετοχής των δικηγόρων σ’ αυτό, επισημαίνουν 50 βουλεύτριες και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία στην Ερώτησή τους προς τους υπουργούς Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, με θέμα: «Κίνδυνος για τη λειτουργία του θεσμού της νομικής βοήθειας (legal aid) για τις γυναίκες – θύματα βίας που καταφεύγουν στα Συμβουλευτικά Κέντρα», έπειτα από πρωτοβουλία του βουλευτή Επικρατείας και Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου του κόμματος, Πάνου Σκουρλέτη.
Δύο είναι τα βασικά προβλήματα που εντοπίζει η Ερώτηση, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις δικηγόρων που τους έχει ανατεθεί εργασία στο πλαίσιο του προγράμματος. Το ένα έχει να κάνει με το ότι ορισμένες φορές «η ανάθεση για την παροχή νομικής βοήθειας γίνεται σε ασφυκτικές από άποψη χρόνου συνθήκες όσον αφορά τις προθεσμίες που ο νόμος ορίζει για άσκηση αγωγής, έγκλησης κλπ». Το δεύτερο πρόβλημα είναι επίσης ουσιαστικό, καθώς «αφορά τη διαδικασία πληρωμής της αμοιβής και των εξόδων για την παροχή των νομικών υπηρεσιών. Συγκεκριμένα, όπως εξάλλου προκύπτει από τα ήδη υπογεγραμμένα Πρωτόκολλα Συνεργασίας, οι δικηγόροι που αναλαμβάνουν την νομική εκπροσώπηση των γυναικών – θυμάτων βίας οφείλουν να προκαταβάλουν το σύνολο των εξόδων από ίδιους πόρους και στη συνέχεια να προσκομίζουν τα νόμιμα παραστατικά προκειμένου να ακολουθήσει ο έλεγχος, η εκκαθάριση και η εντολή πληρωμής από τον δικαιούχο – ΚΕΘΙ. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι εν λόγω δικηγόροι, που ούτως ή άλλως αμείβονται με το ελάχιστο του Πίνακα Αμοιβών ακριβώς λόγω της φύσης του έργου αυτού, θα πρέπει να έχουν ικανή ρευστότητα ώστε αρχικά να χρηματοδοτούν εξ ιδίων πόρων όχι μόνο την πληρωμή του διπλοτύπου είσπραξης του Δικηγορικού Συλλόγου (συμπεριλαμβανομένων των ενσήμων, τυχόν δικαστικού ενσήμου κλπ) αλλά και τα έξοδα που αφορούν επιδόσεις και εν γένει πράξεις εκτέλεσης δικαστικών αποφάσεων από δικαστικό επιμελητή, αμοιβή διαμεσολαβητή, συμβολαιογραφικά έξοδα κλπ, τα οποία στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου ορίζονται ως “έξοδα δικηγόρου”».
Στην Ερώτηση επισημαίνεται ότι για την υλοποίηση της παροχής «ηΓενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων (ΓΓΔΟΠΙΦ) και το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ) υπογράφουν Πρωτόκολλα Συνεργασίας με τους κατά τόπον Δικηγορικούς Συλλόγους της χώρας». Οι ερωτώντες βουλευτές αναφέρουν ότι «η παροχή νομικών υπηρεσιών συνίσταται σε νομική εκπροσώπηση των γυναικών στα αστικά και ποινικά δικαστήρια (για διαφορές που αφορούν σε μετοίκηση συζύγου/συντρόφου, επιμέλεια τέκνων και διατροφή, αδικήματα βίας κλπ), ενέργειες για την εκτέλεση των σχετικών δικαστικών αποφάσεων, νομική εκπροσώπηση κατά τη διαδικασία διαμεσολάβησης στις οικογενειακές διαφορές σύμφωνα με τον ν. 4640/2019, συναινετική λύση του γάμου με συμβολαιογραφικό έγγραφο και νομική εκπροσώπηση των γυναικών ενώπιον κάθε αρμόδιας αρχής και υπηρεσίας και εξωδικαστικές ενέργειες για τη διεκπεραίωση των ανωτέρω διαφορών (πχ Εισαγγελική Αρχή)».
Αναφορικά με το τι μπορεί να γίνει, στην Ερώτηση σημειώνεται: «Για το θέμα της πληρωμής αμοιβών και εξόδων το αρμόδιο Υπουργείο (μέσω της Επιτελικής Δομής και της Διαχειριστικής Αρχής του Προγράμματος) και σε συνεργασία με την Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων, θα πρέπει να εξετάσει λύσεις είτε στην κατεύθυνση της προκαταβολής, αξιοποιώντας πόρους από το εθνικό σκέλος του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, με τυχόν απαραίτητη προσαρμογή του νομικού πλαισίου του δικαιούχου είτε του απλοποιημένου κόστους και γενικότερα σε οποιαδήποτε κατεύθυνση θα διευκολύνει τη ροή χρηματοδότησης χωρίς να απαιτείται ικανότητα ρευστότητας από την πλευρά των παρεχόντων τις νομικές υπηρεσίες. Για το φαινόμενο της ανάθεσης υποθέσεων νομικής βοήθειας σε χρόνο που εκπνέει η προθεσμία που νόμος ορίζει για άσκηση αγωγής, έγκλησης κλπ, με αποτέλεσμα οι δικηγόροι που αναλαμβάνουν να μην έχουν στη διάθεσή τους ικανό χρόνο για τη βέλτιστη προετοιμασία δικογράφων και τη διενέργεια λοιπών απαραίτητων ενεργειών θα πρέπει να υπάρξει κατ’ αρχάς σχετική ενημέρωση των Συμβουλευτικών Κέντρων και ενέργειες για βέλτιστο συντονισμό».
Οι αρμόδιοι υπουργοί ερωτώνται:
1. Σε ποιες ενέργειες θα προβούν προκειμένου να εξαλειφθούν τα προβλήματα που καταγράφονται στην υλοποίηση του θεσμού της δωρεάν νομικής βοήθειας για τις γυναίκες – θύματα βίας που καταφεύγουν στις δομές του δικτύου της Γενικής Γραμματείας Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων προκειμένου να μην ατονήσει τελικά η ίδια η λειτουργία του θεσμού;
2. Πόσοι και ποιοι Δικηγορικοί Σύλλογοι έχουν προβεί στην υπογραφή Πρωτοκόλλου Συνεργασίας με τη Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων και το ΚΕΘΙ και πόσοι δικηγόροι έχουν εγγραφεί στους σχετικούς Καταλόγους; Σε ποιες συγκεκριμένες ενέργειες θα προβεί ο αρμόδιος Υπουργός για τη διεύρυνση και εμβάθυνση της συνεργασίας με τους Δικηγορικούς Συλλόγους της χώρας;
