Προτάσεις πολιτικής για την προώθηση της απανθρακοποίησης της ηλεκτροπαραγωγής, την ανάπτυξη των ΑΠΕ αλλά και τη διαφάνεια των λογαριασμών περιλαμβάνει η έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας για την Ελλάδα, που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.
Βέβαια δεν παραλείπει να κάνει και θετικά σχόλια για την “πράσινη” μετάβαση και την ανταπόκριση στις προκλήσεις που έφερε η ενεργειακή κρίση.
«Η Ελλάδα έχει θεσπίσει μια εντυπωσιακή σειρά μέτρων για να υποστηρίξει τους φιλόδοξους στόχους της για το κλίμα, διατηρώντας παράλληλα την ενεργειακή ασφάλεια. Ωστόσο, απαιτούνται ισχυρότερες δράσεις για να μειώσει την εξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα και να επιτύχει τον στόχο της για καθαρές μηδενικές εκπομπές έως το 2050», επισημαίνεται στην έκθεση.
Στην έκθεση σημειώνεται ότι το έτος 2020 το 43% των εκπομπών εντάσσονταν στο ETS ( ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών) και αφορούσαν κατά 63% την ηλεκτροπαραγωγή και κατά 36% τη βιομηχανία. Από το υπόλοιπο 57% (εκτός ETS), το 39% αφορούσε τις μεταφορές και το 19% τη βιομηχανία.
Με βάση τις προτάσεις του ΙΕΑ, η εντονότερη μείωση στα χρόνια που θα ακολουθήσουν ως το 2030 θα μπορέσει να προέλθει από τις ΑΠΕ (11,8 εκατ. τόνοι). Η ενεργειακή αποδοτικότητα στα κτίρια μπορεί να αποσβέσει άλλους 2,99 εκατ. τόνους με τα κατάλληλα μέτρα, ενώ πολύ χαμηλότερη είναι η συνεισφορά του εξηλεκτρισμού (0,19 εκατ. τόνοι) και των βιοκαυσίμων στις μεταφορές (0,43 εκατ. τόνοι).
Στην έκθεση υπογραμμίζεται μεταξύ άλλων ότι η Ελλάδα έχει θέσει νέους στόχους για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, έχει μειώσει δραστικά την ηλεκτροπαραγωγή από άνθρακα, έχει μεταρρυθμίσει τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, έχει επεκτείνει τις διασυνοριακές διασυνδέσεις της και έχει ψηφίσει νομοθεσία για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Επίσης, κατάφερε να μειώσει το μερίδιο των ορυκτών καυσίμων στον ενεργειακό της εφοδιασμό – από 91% το 2011 σε 82% το 2021 – αλλά εξακολουθεί να παραμένει πάνω από τον μέσο όρο του ΔΟΕ που είναι 78%.
Σημειώνεται ακόμη η ψήφιση του εθνικού κλιματικού νόμου που προβλέπει σταδιακή κατάργηση της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής μέχρι το 2028, η ενίσχυση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές παράλληλα με τον εξηλεκτρισμό σειράς δραστηριοτήτων αλλά και το γεγονός ότι η χώρα μας είναι παγκόσμιος ηγέτης στους ηλιακούς θερμοσίφωνες, που παρέχουν ζεστό νερό για τα κτίρια χρησιμοποιώντας την άφθονη ηλιοφάνεια.
Ωστόσο ο οργανισμός τονίζει σχετικά ότι εφόσον η ελληνική οικονομία αναπτυχθεί τα επόμενα χρόνια, αυτό μπορεί να μεταφραστεί σε απότομες αυξήσεις των εκπομπών της. “Η Ελλάδα πιθανώς να χρειαστεί να επεκτείνει τη φιλοδοξία της ώστε να πετύχει τον ευρωπαϊκό στόχο του 55% για το 2030”, αναφέρεται σχετικά.
Ο εκτελεστικός διευθυντής του Οργανισμού Fatih Birol τόνισε από την πλευρά του ότι «Η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα για τη μείωση της χρήσης άνθρακα και την αξιοποίηση των αιολικών και ηλιακών της πόρων» και πρόσθεσε: «Πρέπει τώρα να αξιοποιήσει αυτή την επιτυχία προχωρώντας περαιτέρω και ταχύτερα, μεταξύ άλλων με την επιτάχυνση της διαδικασίας αδειοδότησης νέων έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ταυτόχρονα, πρέπει να διασφαλίσει ότι οι σχεδιαζόμενες νέες επενδύσεις σε υποδομές φυσικού αερίου αντικατοπτρίζουν την ανάγκη για διατήρηση της ασφάλειας του εφοδιασμού, αξιολογώντας πλήρως τους κινδύνους δημιουργίας αδρανών περιουσιακών στοιχείων».
«Η Ελλάδα έχει μειώσει δραστικά την εξάρτησή της από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία μετά την εισβολή της στην Ουκρανία, ενισχύοντας την ικανότητα εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) και διαφοροποιώντας τις πηγές προμήθεις φυσικού αερίου. Η χώρα είναι πλέον σε θέση να καλύπτει σχεδόν το σύνολο της ζήτησης φυσικού αερίου από πηγές ΥΦΑ, ενισχύοντας την ενεργειακή της ασφάλεια και ευελιξία», επισημαίνει ο ΔΟΕ.
Στις συστάσεις του ΔΟΕ περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων τα εξής:
-Επανεκτίμηση των αναγκών για επενδύσεις σε υποδομές ορυκτών καυσίμων.
-Διασφάλιση διαφανούς και σταθερού νομικού – ρυθμιστικού πλαισίου για τις ΑΠΕ.
-Προσαρμογή των φόρων και των μέτρων χρηματοδοτικής στήριξης ώστε οι τιμές της ενέργειας να οδηγούν σε δίκαιη ενεργειακή μετάβαση.
-Στόχευση των προγραμμάτων αναβάθμισης των κτιρίων σε βαθιές ανακαινίσεις που συνδυάζουν τη θερμομόνωση με αντλίες θερμότητας που αποφέρουν τα μέγιστα οφέλη από την εξοικονόμηση ενέργειας και τη μείωση των λογαριασμών.
-Προώθηση της αντικατάστασης παλαιών οχημάτων, ιδίως φορτηγών, με παροχή κινήτρων.
Οι λογαριασμοί
Επίσης η ΔΟΕ χαρακτηριζει πολύπλοκους τους λογαριασμούς ρεύματος, οι οποίοι περιλαμβάνουν ξεχωριστές χρεώσεις τόσο για την ηλεκτρική ενέργεια, τη μεταφορά και τη διανομή, εισφορές, φόρους και μη ενεργειακής χρεώσεις όπως η εισφορά για την ΕΡΤ αλλά και τα δημοτικά τέλη.
Παράλληλα, ο Οργανισμός επισημαίνει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να καταργήσει τις χρεώσεις που δεν αφορούν την ενέργεια από τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος.
