Συμφωνία Συνεργασίας για την ανάπτυξη και την κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας – Βόρειας Μακεδονίας υπέγραψαν σήμερα, 10 Σεπτεμβρίου, ο ΔΕΣΦΑ και η NER JSC SKOPJE, στο πλαίσιο του 5th Southeast Energy Forum που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη από το Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο (AmCham) και την Ελληνική Εταιρεία Ενεργειακής Οικονομίας (HAEE), σε συνεργασία με την Πρεσβεία των Η.Π.Α στην Ελλάδα και τη στρατηγική συμμετοχή του Ατλαντικού Συμβουλίου και του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου.
Η συμφωνία υπογράφηκε μεταξύ της CEO του ΔΕΣΦΑ, Maria Rita Galli, και του Executive Director της NER JSC SKOPJE, Bajram Rexhepi, παρουσία του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας, Κώστα Σκρέκα, του Πρέσβη των ΗΠΑ, Geoffrey R. Pyatt και της Πρέσβη των ΗΠΑ στη Β. Μακεδονία, Mary Kate Byrnes.
Πιο συγκεκριμένα, η Συμφωνία Συνεργασίας θεσπίζει τις αρχές συνεργασίας, σύμφωνα με τις οποίες ο ΔΕΣΦΑ και η NER σκοπεύουν να συντονίσουν τις κύριες φάσεις, τις αντίστοιχες δεσμεύσεις και τα συνοδευτικά ορόσημα της ανάπτυξης του έργου διασύνδεσης του αγωγού φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένης της έναρξης του δεσμευτικού Market Test αργότερα εντός του έτους, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις, όπως αυτές θα εγκριθούν από τη ΡΑΕ, και μετά από τη θετική Τελική Επενδυτική Απόφαση (FID) και από τις δύο πλευρές, η οποία αναμένεται το πρώτο εξάμηνο του 2022, διευκολύνοντας την έγκαιρη και αποτελεσματική ολοκλήρωση της κατασκευής του έργου, βάσει ενός συμφωνημένου χρονοδιαγράμματος.
Σημειώνεται ότι η Συμφωνία Συνεργασίας ακολουθεί τη σχετική διμερή συμφωνία που υπεγράφη στις 9 Ιουλίου 2021 μεταξύ του Έλληνα Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, και του Υπουργού Οικονομίας της Βόρειας Μακεδονίας, Kreshnik Bekteshi, και βασίζεται στο Μνημόνιο Συνεργασίας (MoU) που έχει ήδη υπογραφεί για το συγκεκριμένο έργο μεταξύ ΔΕΣΦΑ και NER τον Οκτώβριο του 2016, όπως αυτό τροποποιήθηκε τον Απρίλιο του 2019 και συμπληρώθηκε με τους μη δεσμευτικούς όρους τον Μάρτιο του 2021.
Ο αγωγός προβλέπεται να έχει συνολικό μήκος 123 χιλιομέτρων και θα εκτείνεται από τη Νέα Μεσημβρία προς το Νεγκότινο μέσω Ευζώνων/Γευγελής συνδέοντας τα εθνικά συστήματα μεταφοράς φυσικού αερίου της Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας, διαχειριστές των οποίων είναι ο ΔΕΣΦΑ και η NER, αντίστοιχα. Η αρχική ικανότητα μεταφοράς του θα είναι 1,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως, με δυνατότητα επέκτασης στα 3 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως, ενώ έχουν πραγματοποιηθεί μελέτες, προκειμένου ο αγωγός να διαθέτει τις κατάλληλες προδιαγραφές και για τη μεταφορά πράσινου υδρογόνου.
Το έργο, το κόστος του οποίου εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 110 εκατομμύρια ευρώ, θα αναβαθμίσει περαιτέρω τον ρόλο της Ελλάδας ως κόμβου φυσικού αερίου, ενισχύοντας τη θέση της χώρας ως ενεργειακό σταυροδρόμι, με τη μεταφορά φυσικού αερίου από το ΕΣΦΑ στη Βόρεια Μακεδονία και ευρύτερα. Παράλληλα, θα επιτρέψει στη Βόρεια Μακεδονία να βελτιώσει το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα, συνεισφέροντας ουσιαστικά στην ενεργειακή μετάβαση της χώρας με τη σταδιακή αντικατάσταση των πιο ρυπογόνων πηγών ηλεκτρικής ενέργειας με φυσικό αέριο, συμβάλλοντας στη συνολική ευρωπαϊκή δέσμευση για μια κλιματικά ουδέτερη ήπειρο έως το 2050.
O Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας, Κώστας Σκρέκας, ανέφερε: «Ο διασυνδετήριος αγωγός φυσικού αερίου Ελλάδας – Βόρειας Μακεδονίας θα αναβαθμίσει ακόμα περισσότερο τον γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδας που με σταθερά βήματα καθιερώνεται ως ενεργειακό σταυροδρόμι και κόμβος φυσικού αερίου στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Δίνουμε τη δυνατότητα στον βόρειο γείτονά μας να μειώσει το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα, με τη σταδιακή αντικατάσταση πιο ρυπογόνων πηγών ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο και να συμβάλλει στον γενικότερο ευρωπαϊκό στόχο για μια κλιματικά ουδέτερη ευρωπαϊκή οικονομία έως το 2050. Το έργο είναι σημαντικό καθώς θα αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης για τις οικονομίες των δύο χωρών, με τη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας κατά τη διάρκεια κατασκευής του αγωγού».
Ο Πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής στην Ελλάδα, Geoffrey R. Pyatt, σημείωσε: «Χαιρετίζουμε αυτήν τη συμφωνία ως ένα ακόμη σημαντικό παράδειγμα της θετικής οικονομικής ατζέντας που αναπτύσσεται μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας, βασισμένη στο όραμα της Συμφωνίας των Πρεσπών και την περαιτέρω εξασφάλιση ασφαλούς ενεργειακού εφοδιασμού για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη».
Η Διευθύνουσα Σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ, Maria Rita Galli, δήλωσε σχετικά: «Η σημερινή υπογραφή της Συμφωνίας Συνεργασίας μεταξύ του ΔΕΣΦΑ και της NER δίνει σημαντική ώθηση για την ανάπτυξη ενός αμοιβαία επωφελούς έργου για την Ελλάδα και τη Βόρεια Μακεδονία, ενώ καθιερώνει περαιτέρω τον ρόλο του ΔΕΣΦΑ ως καταλύτη για τη μετάβαση της περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης σε ένα διασυνδεδεμένo και βιώσιμο ενεργειακό μέλλον. Ο ΔΕΣΦΑ παραμένει πιστός στο όραμά του να θέσει την Ελλάδα στον πυρήνα των ενεργειακών εξελίξεων, με το άνοιγμα νέων ενεργειακών δρόμων και την ανάδειξη της χώρας σε διεθνή ενεργειακό κόμβο μιας βιώσιμης, ασφαλούς και οικονομικά αποδοτικής ευρωπαϊκής αγοράς».
Ο Executive Director της NER JSC SKOPJE, Bajram Rexhepi, επεσήμανε: «Η υπογραφή αυτής της συμφωνίας μεταξύ των δύο εταιρειών είναι από τα τελευταία και πολύ σημαντικά βήματα προς τον τελικό μας στόχο, την αρχή της πραγματοποίησης της διασύνδεσης φυσικού αερίου. Η κατασκευή αυτού του διαδρόμου, όχι μόνο θα διαφοροποιήσει, αλλά θα δημιουργήσει επίσης μια σταθερή πηγή εφοδιασμού με φυσικό αέριο και τα οφέλη του θα είναι διαθέσιμα όχι μόνο στη Βόρεια Μακεδονία αλλά και στους Βόρειους γείτονές μας. Η συνεργασία μας με τον ΔΕΣΦΑ δεν θα τελειώσει με την ολοκλήρωση της διασύνδεσης φυσικού αερίου και φυσικά αυτή θα εμβαθύνει και θα επεκταθεί και σε άλλους τομείς, προκειμένου να προσφέρει ευνοϊκές συνθήκες στην αγορά ενέργειας».
